Nevşehir'in Avanos ilçesi Paşabağlar bölgesinde, düşme riskiyle karşı karşıya olan peribacasının etrafında koruma önlemi alındı. Kapadokya Alan Başkanlığı, bölgenin ve ziyaretçilerin güvenliğini sağladı. Önlem kapsamında peribacasının şapkasının düşeceği yer hesaplanarak doğal malzemelerden dolgu yapıldı. Yerleştirilen kamerayla da peribacası anbean takip ediliyor.
Kapadokya Alan Başkanlığı, doğal ve kültürel mirasımız peribacalarının korunması ve geleceğe aktarılması için geçtiğimiz eylül ayında istişare toplantısı düzenlemişti. Avanos'a bağlı Paşabağlar Ören Yerindeki bir peribacasının şapkasının düşme riski, alanında uzman isimler tarafından tartışılmıştı. Hem toplantıyı hem de riskli taşı yerinde incelemiş, gelişmeleri 16 Eylül’de yayınlanan “Şapkanın düşüşü canlı izlenecek” başlıklı haberimizle aktarmıştık. Boyun kısmı incelmiş, kayası düşme riskine maruz peribacası için “doğal sürece bırakılsın, düşüş anı kameraya alınsın” kararı çıkmıştı. UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu), ICOMOS (Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi) Türkiye Milli Komiteleri üyeleri, akademisyenler, uzmanlar ve araştırmacıların nihai kararının uygulandığı alanı, Yeni Şafak yerinde inceledi. Kapadokya Alan Başkanlığı, aradan geçen altı ayda, şapkanın nereye düşeceğine ilişkin çeşitli hesaplamalar yaparak kayanın çevreye vereceği zararı en aza indirecek önlemleri uyguladı.
HESAPLAMALAR YAPILDI ÖNLEMLER ALINDI
Boynu incelen peribacasının çevresi çitlerle çevrildi, düşme riski olan yerler hesaplanarak bölgenin yerel malzemesiyle dolduruldu. Tabelalarla bölgedeki düşme riskine dikkat çekilirken, güvenli alana yerleştirilen kamerayla ise düşme anı canlı olarak takip ediliyor. Uygulama sonrası bir araya geldiğimiz Kapadokya Alan Başkanı Birol İnceciköz gelişmeleri şöyle özetledi: “Paşabağlar’da bir peribacasının şapkasının düşmesiyle ilgili sürecimiz vardı. Bilimsel bir sonuç çıktı, alan başkanlığı olarak onu uyguladık. Denildi ki peribacaları da tıpkı bir canlı gibi doğar, büyür ve bir süre sonra ölür. Bu doğal dönüşümün sonucudur. Şapkanın insanların can ve mal güvenliğine zarar vermemesi için tedbirler alınması gerekir. Biz de üç boyutlu modellemelerini yaptık, fotoğraflarını aldık. Zemine sönümleyici, pomza malzeme serdik. Kaya düştüğünde hangi noktaya ulaşabilir hesaplamaları sonunda maksimum güvenlik sağlayacak tedbiri aldık. Bir de kamera yerleştirdik. Şapkanın düşme eyleminin bilimsel görüntülemesini de teknik olarak sağladık. Şu an kayıt altına alıyoruz.”
GÖREME’DE İKİ PERİBACASI RESTORE EDİLDİ
- Öte yandan Göreme’deki peribacaları etrafına yapılan konut ve dükkanlar, bu doğal mirasın koruma ve bakım işlerini daha önemli hale getiriyor. Zamanla oluşan çatlaklar nedeniyle yıkılma riskiyle karşı karşıya kalan iki peribacasının restorasyonu iki yıllık çalışmanın sonunda tamamlandı. İki peribacasının restorasyonuyla ilgili her bir kılcal çatlağından, statik dayanımına kadar birçok sorunun tespitini yaptıklarını dile getiren İnceciköz, “Restorasyon müdahaleleri, tamamen doğal malzemeye uygun ve peribacasının ömrünü uzatıcı nitelikte oldu. Bunu da bilim komisyonuna sorduk. Bu tedbirlerin can-mal güvenliğini sağlamak için alınması gerektiğini ifade ettiler. Dört peribacasında daha böyle bir risk söz konusu. Bu yıl inşallah onlara başlayacağız” dedi.
ZELVE BAYRAM SONUNA HAZIR OLACAK
- Ekim ayında aydınlatılan Güvercinlik Vadisi, zemin çalışmaları tamamlanır tamamlanmaz gece müzeciliği kapsamında ziyarete açılacak. Bölgenin en çok ziyaret edilen ve eşsiz manzarasına sahip Zelve Ören Yeri de geçirdiği kapsamlı çalışma sonrası yeni yüzüyle konukları karşılayacak. Yenilenen karşılama alanının yanı sıra otopark, etkinlik ve alışveriş alanlarının bulunduğu Zelve’ye ilişkin İnceciköz şunları söyledi: “Bölgedeki ören yeri düzenlemelerimiz hem gece müzeciliği kapsamında hem de gündüz gezilebilen alanlar kapsamında devam edecek. İnşallah 2026’ya kadar hem birçok vadimizi aydınlatılmış hem de birçok ören yerimizde daha yeni, estetik, konforlu bir yüz göreceğiz. Bayramdan sonra inşallah, Zelve Ören Yeri’nin karşılama merkezini açacağız.”
