En kritik 48 saat: Hareketlilik gün gün izlendi ve Bilim Kurulunun tavsiyesine uyuldu

Koronavirüsle mücadelesini ilk andan itibaren kararlı bir şekilde sürdüren Türkiye, salgında zinciri kıracak en kritik hamlesini 31 şehre yönelik iki günlük sokağa çıkma yasağı ile hafta sonu attı.

Sinyalleri daha önce söz konusu yerleşimlere getirilen giriş-çıkış kısıtlamaları ile verilen 48 saatlik sokağa çıkma yasağı bir ayını 11 Nisan’da dolduran koronavirüsle mücadelede elde edilen son veriler ışığında atıldı. Bilim insanlarının sosyal izalosyonun azami düzeyde sağlanması yönündeki uyarıları geçen süre içinde hem Bilim Kurulu hem Sağlık Bakanlığı’nın hükümete iletilen tavsiyelerine yansımış, bu doğrultuda vatandaşın özgürlüğüne de dokunmadan adım adım sosyal hareketliliği en aza indirecek tedbirlere başvurulmuştu.

Bu doğrultuda atılan adımların neticeleri sosyal hareketlilik verileri başta olmak üzere bir aylık önlemlerin yansımaları hükümet cephesinde hem İçişleri hem de Sağlık Bakanlığı tarafından gün gün izlendi. Hareketlilik noktaları ve neticesinde virüsün taşınma noktaları tespit edilen vakalar üzerinden analiz edildi. Elde edilen veriler Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a anlık sunuldu. Gelinen noktada tüm verileri göz önüne alınarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla İçişleri Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı kapsamlı bir değerlendirme yaptı.

Yapılan değerlendirme sonucunda hafta sonu için 30 büyükşehir ve Zonguldak’ta sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Daha önce 65 yaş üzeri ve 20 yaş altındakilere sokağa çıkma yasağı getirilmişti. Onun ardından 31 ile giriş çıkışlara sınırlandırmaya gidildi. Yasak bugün saat 24.00 itibariyle sona erecek. Böylece hızla bulaşan koronavirüse karşı en fazla nüfusun ve hareketliliğin yaşandığı il merkezlerinde zincirin kırılmasına yönelik kritik bir karar alınmış oldu.

Koronavirüs tedbirleri kapsamında Hükümete tavsiyelerde bulunan Bilim Kurulu, sokağa çıkma yasağını yerinde buldu. Bilim Kurulu toplantılarında sosyal izalosyan konusunda daha sıkı önlemlerin alınması yönünde görüşler dile getiriliyordu. Cuma günü alınan sokağa çıkma kararını değerlendiren bazı kurul üyeleri, “Hafta sonu hava sıcak gitmesi halinde millet sokaklara çıkardı. Çok yerinde bir karar alınmış. Günlük yapılan test oranlarına bakılırsa vaka artışında düşüş gözleniyor. Hızımız düştü diye sokağa çıkarsak alınan önlemlerin bir anlamı olmaz. Gevşememek adına alınan karar son derece etkin” değerlendirmesinde bulundu.

Bilim Kurulu üyeleri 48 saatlik sokağa çıkma yasağının bulaşın yayılma hızına etkisinin hafta içinde görebileceklerini ifade ettiler. Öte yandan kararın açıklanmasının ardından vatandaşların yiyecek ve içecek stoku için sokağa inmesini doğru bulmayan kurul üyeleri “İnşallah bunun sıkıntısını ilerleyen günlerde yaşamayız” temennisinde bulundu.

Yasağı duyan markete koştu

İçişleri Bakanlığı’nca iki günlük sokağa çıkma yasağını duyan vatandaşlar market ve fırınlara akın etti.

30 büyükşehir ve Zonguldak'ı kapsayan sokağa çıkma yasağı, vatandaşların market ve fırınların önünde uzun kuyruklar oluşturmasına neden oldu. Sosyal mesafe kuralına da uymayan vatandaşlar virüsün yayılmasına uygun koşullara da neden oldu. İki günlük sokağa çıkma yasağı öncesi ihtiyaçlarını karşılamak için sokağa çıkan vatandaşlar trafik yoğunluğunun artmasına sebep oldu.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, sokağa çıkma yasağı sonrası halkın market ve fırınlar önünde uzun kuyruklar oluşturmasıyla ilgili "Milletimizin telaşı var, normal karşılıyorum. Ama telaşa gerek yok" dedi.

Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü ise önceki akşam yaşananlara tepki gösterdi. Prof. Özlü, Türkiye'nin durumunun birçok Avrupa ülkesinden daha iyi olduğunu söyleyerek, "Bu süreç bizi aldatmasın. Bundan sonrası için böyle devam edip etmeyeceği konusunda henüz rahatlayacak kadar veriler bu veriler güvenli değil. Burada halka düşen sorumluluk çok önemliydi. Dün geceki (önceki gece) bu market, fırın önlerindeki izdiham, umarım olumlu gidişte olumsuz bir etki oluşturmaz" ifadelerini kullandı.

Yasak sessizliği

Koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamında 30 büyükşehir ve Zonguldak’ta hafta sonu sokağa çıkma yasağı ilan edildi. 20 yıl sonra bir ilk yaşanmış oldu. Yasak yaklaşık 64 milyon kişiyi kapsadı. En son sokağa çıkma yasağı 2000 yılında nüfus sayımı nedeniyle ilan edilmişti

Tarihi görüntülerin yaşandığı yasağın ilk gününde İstanbul sokakları boş kaldı. Duraklarda ise otobüs bekleyen vatandaşlar dikkati çekti. Sokağa çıkma yasağı nedeniyle Taksim Meydanı da boş kaldı. Metroların kapalı olması nedeniyle bazı yolcular otobüslere yöneldi. Gece vardiyasından çıkan işçiler metronun kapalı olması nedeniyle otobüslere bindi.

Normal zamanlarda yoğunluğun dikkati çektiği Şirinevler D-100 Karayolu, Üsküdar, 15 Temmuz Şehitler Köprüsü'nde trafik yok denecek kadar azdı. İstanbul trafiğinin en yoğun olduğu yerlerden Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nden de az sayıda araç geçişi oldu.

Ankara'da sokağa çıkma yasağının başlamasının ardından cadde ve sokaklarının boş kaldığı gözlemlendi. Kentin en kalabalık meydanlarından olan Ulus Meydanı da boş kaldı.

Yasağa uyan Adanalılar evlerinin damına çıkıp çocukları ile uçurtma uçurmaya başladı. Onlarca uçurma gökyüzünü renklendirirken uçurtmaların havadaki görsel şöleni de drone ile görüntülendi. İzmir, Aydın, Denizli ve Manisa'da yasağın ardından sokaklar boş kaldı.

Bursa’da polis ekipleri ana yollarda geniş güvenlik önlemi aldı. Tek tek araçlar durdurulurken, vatandaşların kimlikleri ve görev kartları kontrol edildi. Bursa ve Malatya sokakları boş kaldı. Kayseri'de hafta sonlarında insan ve araba trafiğinin yoğun olduğu Cumhuriyet Meydanı'nda görevliler haricinde kimsenin olmadığı gözlendi. Gaziantep ve Konya'da da sessizlik hakim.

Meclis çalışanları, kolluk görevlileri, acil çağrı merkezi çalışanları, gazeteciler, ekmek dağıtımı yapan fırın çalışanları, elekrik, su, doğalgaz ve telekomünikasyon hizmetlerinin kesintiye uğramaması amacıyla görevli teknik personeller, ürün ve malzeme taşımacılığında görevli kişiler, yaşlı bakımevi, huzurevi, rehabilitasyon merkezi, çocuk evleri, PTT, kargo ve dağıtım şirketleri çalışanları yasak kapsamı dışında tutuldu. İstisnaların denetimi ise görevli polis ekiplerince yapılıyor. Sokağa çıkma yasağının uygulanıp uygulanmadığını denetlemek için ekipler yaya ve araçlarla devriye gezdi.

İçişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, 30 büyükşehrin tamamı ile Zonguldak'taki sokağa çıkma yasağının 63 milyon 640 bin kişiyi kapsadığı belirtildi. Vatandaşların neredeyse tamamının sokağa çıkma yasağı kapsamında evlerinde kalarak alınan karara yüksek bir oranda uyum sağlandığı vurgulandı.