Gölge oyunlarının başında gelen iki karakter Hacivat ve Karagöz Ramazan ayının şenlendiricisi olmuş, eski dönemlerde çocukların da dahil olduğu topluluk Hacivat ve Karagöz'ün kuklasını yapan Şeyh Küşteri, kuklaları perde arkasında oynatmaya başlamış bunun üzerine Hacivat ve Karagöz tanınmıştır.
Karagöz ve Hacivat Bursa'da Ulucami'nin imalatı esnasında çalışan 2 işçidir. Karagöz demirci ustası iken Hacivat ise duvarcı ustasıdır. İnşaatın yavaş ilerlemesinden sorumlu tutulup idam edilen Karagöz ve Hacivat taklide ve karşılıklı konuşmaya dayanan, 2 boyutlu tasvirlerle bir perdede oynatılan gölge oyunudur.
Karagöz oynatıcısına kurgusal, hayalbaz denir. Yardımcıları; çırak , yardak , dayrezen , sandıkkar'dır . Oyunda konuşmaların değişmesi baş hareketleriyle gerçekleştirilir. Hacivat ve Karagöz'ün sahiden yaşayıp yaşamadığı, veya hangi ilde yaşadığı kesin bilinmiyor.
Hacivat ve Karagöz'ün bu yaşantısı rivayete dayanıyor. Yaşadıkları ihtimali göz önünde bulundurulursa, bahsedilen dönemde tarih kitaplarına girecek civarında mühim bulunmamış da olabilir. Bir rivayete göre, Hacı İvaz Ağa veya halka mal kalan adıyla Hacivat ve Trakya'da yer alan Samakol köyünden demirci ustası Karagöz, Bursa'da cami yapımında çalışan 2 işçidirler. Kendileri çalışmadıkları gibi buna benzer başka işçilerin de çalışmasını engellemektedirler.
Karagöz ve Hacivat'ı birçok seven ve ölümlerine birçok üzülen Şeyh Küşteri, ölümlerinin sonrasında kuklalarını yaparak perde arkasından oynatmaya başlar. Bu sayede Hacivat ve Karagöz tanınır.