CompaniesMarketCap verileri, küresel ekonomide güç dengelerinin nasıl değiştiğini ortaya koyuyor. Dünyanın en değerli 5 şirketinin tamamı teknoloji sektöründe: Nvidia, Apple, Microsoft, Alphabet (Google) ve Amazon. Yapay zekâ, sosyal medya ve dev platform ekonomisiyle büyüyen bu şirketler, “tekno-feodalizm” tartışmalarını da yeniden alevlendiriyor.
Teknoloji şirketlerinin veri hâkimiyeti ve kullanıcı davranışlarını yönlendirme gücü, son yıllarda “tekno-feodalizm” tartışmalarını küresel gündemin merkezine taşıdı. Modern dijital ekonomide artık klasik sanayi devlerinden çok, veri toplayan ve işleyen teknoloji devleri öne çıkıyor.
Bu tartışmalar sürerken, dünyanın en değerli 15 şirketinden büyük bölümünü yine bu teknoloji şirketlerinin oluşturması dijital düzenin nasıl dönüştüğünü açıkça gösteriyor.
İlk 5’in tamamı teknoloji şirketi
CompaniesMarketCap sitesinin 19 Kasım 2025 tarihli verilerine göre, dünyanın en değerli 5 şirketinin tamamı teknoloji sektöründe faaliyet gösteriyor. Listenin zirvesinde, yapay zekâ ve çip üretimindeki liderliğiyle Nvidia 4,5 trilyon dolarlık piyasa değeriyle yer alıyor. Onu, iPhone ve iOS ekosisteminin sahibi Apple 4 trilyon dolarla izliyor. Apple; cihaz satışlarının yanı sıra App Store üzerinden alınan komisyonlarla da büyük gelir elde ediyor.
Microsoft, Windows işletim sistemi, Office yazılımları, bulut hizmeti Azure ve LinkedIn platformu sayesinde 3,8 trilyon dolarlık değeriyle üçüncü sırada bulunuyor.
3,5 trilyon dolarlık piyasa değeriyle Alphabet (Google) dördüncü sırada. Şirket, arama motoru, YouTube, Android ve yapay zekâ yatırımlarıyla devasa veri setlerini işleyerek gücünü pekiştiriyor.
Beşinci sırada ise e-ticaret ve bulut bilişim devi Amazon 2,4 trilyon dolarlık değeriyle yer alıyor. Amazon hem e-ticaret platformlarında yapılan satışlardan hem de AWS üzerinden verdiği bulut hizmetlerinden kâr elde ediyor.
Bu tablo, küresel ölçekte “en değerli şirket” denildiğinde akla artık ağırlıklı olarak veri, yazılım ve platform işleten şirketlerin geldiğini gösteriyor.
Veri çağının yeni ‘lordları’
Modern dijital ekonomiyi Orta Çağ’daki feodal düzene benzeten “tekno-feodalizm” kavramına göre, eski sistemdeki “toprak”ın yerini bugün veri ve dijital platformlar alıyor. “Feodal beyler”in yerini ise Google, Amazon, Meta, Apple gibi teknoloji devleri dolduruyor. Bu şirketler hem kullanıcıların zamanını hem de dijital alışkanlıklarını kontrol ederek reklamlardan abonelik modellerine uzanan geniş bir gelir zinciri kuruyor. Böylece klasik rekabet kurallarının ötesinde, platforma bağımlılık üzerinden bir güç alanı inşa ediliyor.
Google: Tarayıcıdan aramaya veri imparatorluğu
Web trafiği analiz platformu Statcounter’a göre Google’ın Chrome tarayıcısı yüzde 73’ü aşan kullanım payıyla dünyanın açık ara en çok kullanılan tarayıcısı konumunda. Google arama motoru ise yaklaşık yüzde 90’lık payla neredeyse tekel haline gelmiş durumda.
Bu yaygınlık, Google’ı dünyadaki en büyük veri sahiplerinden biri yapıyor. Şirket; reklamcılıktan haberleşmeye, yapay zekâdan eğlence sektörüne kadar pek çok alanda bu veriyi kullanarak üstünlük sağlıyor. Google’ın bu gücü, başta ABD olmak üzere birçok ülkede rekabet yasalarına aykırı davranıp davranmadığı tartışmalarını ve tekelcilik davalarını da beraberinde getiriyor.
Meta: Dünyanın en büyük 3 sosyal medyası tek çatıda
Sosyal medya tarafında da benzer bir tablo var. Statista verilerine göre: Aylık 3,07 milyar aktif kullanıcıya sahip Facebook, dünyanın en büyük sosyal medya platformu. Onu, 3’er milyar aylık aktif kullanıcıyla Instagram ve WhatsApp takip ediyor. Dünyanın en büyük 3 sosyal medya platformunun da Meta çatısı altında bulunması, şirketi hem küresel iletişimin merkezine taşıyor hem de “adaletsiz algoritmalar” ve “tekelcilik” tartışmalarının odağına yerleştiriyor.
1. NVIDIA – 4,5
2. Apple – 4
3. Amazon – 2,4
4. Broadcom – 1,6
5. Microsoft – 3,8
6. Alphabet (Google) – 3,5
7. Saudi Aramco – 1,7
8. Meta Platforms (Facebook) – 1,5
9. TSMC – 1,4
10. Tesla – 1,3
11. Berkshire Hathaway – 1,1
12. Eli Lilly – 0,9
13. JPMorgan Chase – 0,8
14. Walmart – 0,8
15. Tencent – 0,7
