Asgari ücret artışı 200 bin 25 TL net maaş alacak esnaf oda başkanlarını sevindirdi

Asgari ücret 1/1/2024-31/12/2024 tarihleri arasında aylık brüt 20.002,5 TL, net ise 17.002,12 TL olarak açıklandı. Buna göre asgari ücrete yüzde 49 oranında artış yapılmıştır.

Daha önce de ifade ettiğimiz üzere asgari ücretteki artışlar 85 milyonu doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir. Kimilerinin eline geçen ücret tutarı artarken kimilerinin de üzerindeki mali yük artmaktadır. Bu bağlamda yönetim ve denetim kurulu ücretlerinin asgari ücretin katları şeklinde olduğu kurumlarda asgari ücret artışıyla birlikte bazılarının yönetim ve denetim kurulu ücretleri de ister istemez % 49 oranında artmıştır.

Asgari ücret artışının en fazla sevindirdiği grup asgari ücretle çalışanlardan ziyade bazı oda başkanları olmuştur. Çünkü 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nun aylık ücretler ve huzur haklarını düzenleyen 56’ncı maddesinde ücretler asgari ücrete endekslenmiştir.

Buna göre, esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının yönetim kurulu üyelerinin huzur hakları, yönetim kurulu başkanı ve başkan vekilleri ile denetim kurulu ve disiplin kurulu üyelerine verilecek aylık ücretler ile merkez dışından genel kurul, başkanlar kurulu, yönetim kurulu, denetim kurulu ve disiplin kurulu toplantılarına katılacak üyelere ve bunların görevlendirilmelerinde ödenecek yolluk ve konaklama ücretleri, aşağıda belirtilen hadleri aşmamak kaydıyla ilgili esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının genel kurullarınca belirlenmektedir. Genel kurullarda yapılan oylamada ise genellikle kanundaki limitler oylanarak kabul edilmektedir.

Kanuna göre yönetim kurulu başkanlarına yapılacak ücret ödemeleri üye sayılarına göre asgari ücretin katları şeklinde belirlenmektedir. Buna göre odalarda üye sayısı;

1- 100-500 olan odalarda asgari ücret 20.002,5 TL,

2- 501-1500 olan odalarda asgari ücretin iki katı olan 40.005 TL,

3- 1501-3000 olan odalarda asgari ücretin üç katı olan 60.007,5 TL,

4- 3001-10000 olan odalarda asgari ücretin dört katı olan 80.010 TL,

5- 10001 ve daha fazla üyesi olan odalarda asgari ücretin beş katı olan 100.012,5 TL, olarak ödenebilecektir.

Ayrıca birliklerde üye oda sayısı;

1- 25’e kadar olanlarda asgari ücretin üç katı olan 60.007,5 TL,

2- 26-50 olanlarda asgari ücretin dört katı 80.010 TL,

3- 51-100 olanlarda asgari ücretin beş katı olan 100.012,5 TL,

4- 101-150 olanlarda asgari ücretin altı katı olan 120.015 TL,

5- 151 ve daha fazla olanlarda asgari ücretin yedi katı olan 140.017,5 TL, olarak ödenebilecektir.

Diğer yandan federasyonlarda üye oda sayısı;

1-50’ye kadar olanlarda asgari ücretin beş katı olan 100.012,5 TL,

2- 51-100 olanlarda asgari ücretin altı katı olan 120.015 TL,

3- 101 ve daha fazla olanlarda asgari ücretin yedi katı olan 140.017,5 TL,

olarak ödenebilecektir.

Konfederasyonda genel başkana ise asgari ücretin on katı olan 200.025 TL ödenebilecektir.

Yönetim kurulu başkan vekillerine ödenecek ücret ise yukarıda belirtilen tutarların 2/4’ü oranında belirlenmektedir. Denetim kurulu ve disiplin kurulu üyelerine ise yukarıda belirtilen tutarların 1/4’ü oranında belirlenmektedir.

Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının yetkili organ üyelerinin;

- Yurt içi harcırahları, asgari ücretin 1/5’i olan 4.000,5 TL’den,

- Yurt dışı harcırahları ise en yüksek devlet memuruna ödenen günlük harcırahtan fazla olamayacaktır.

Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarında birden fazla organda görevli olanlar, bu görevlerine ait ücretlerden yüksek olanı alırlar. Ayrıca aylık ücret alanlara huzur hakkı ödenmez.

Organ üyeleri, meslek kuruluşları iştiraklerinden en fazla birinden ücret alabilirler. Ancak iştiraklerden alınacak ücrete bir sınırlama getirilmemiştir. Bu durumun suiistimale açık olduğunu hatırlatmaya gerek yoktur diye düşünüyoruz. Bu konuya çeki düzen verilmesi gerekmektedir. Nitekim basına yansıyanlara bakıldığında işin çığırından çıktığı görülecektir.

Yukarıda açıklamış olduğumuz 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nun aylık ücretler ve huzur haklarına ilişkin hususlardır. Görüleceği üzere asgari ücret sadece asgari ücretle çalışan garibanları sevindirmedi. En fazla esnaf ağalarını sevindirmişe benziyor. Zira maaşlarına bir çırpıda % 49 oranında artış yapılmıştır.

Sonuç olarak başka kanunlarda yer alan benzer düzenlemeler de masaya yatırılarak esnafların dişinden tırnağından arttırarak verdiği aidatların daha dikkatli kullanılması sağlanmalıdır. Sonuna kadar şeffaf uygulama yapılmasına zorlanmalıdır. Dolayısıyla çıkarılacak bir kanunla bu konunun suiistimal edilmesinin önüne geçilmesi gerekmektedir. Bize göre tavan ücret ise en yüksek devlet memuru maaşı olmalıdır.

Ayrıca, odaların internet sayfalarında başkanların ve diğer yöneticilerin aldığı her türlü ücret açıklanmalıdır. Böylece başkanlar üyelerinden utanarak yüksek ücret almaya cesaret edemezler. Israrla ve sabırla birilerinin bizi duymasını bekliyoruz. Şu ana kadar duyan olmadı ama çıkmadık candan ümit kesilmez.