Kamudaki temsil harcamalarına çeki düzen verilmesi kaçınılmaz hale geldi

Belediyelerin konser harcamalarının patlaması neticesinde temsil, tanıtım, fuar, tören ve ağırlama giderleri vatandaşın gündemine girmeye başladı. Sonuçta rahmetli Neşet Ertaş’ın ifadesiyle birileri çalıyor birileri de çığırıyor ama fatura vatandaşın sırtına yükleniyor. Bu yazımızda bu konuyu açıklamaya çalışacağım.

Merkez taşra ayrımı yapmadan kamuda kanayan bir yara haline gelen temsil ve tanıtım harcamaları adeta çığırından çıkmaya başladı. Öyle kamu kurumları var ki kullandıkları temsil ve tanıtım harcamaları dudak uçuklatır hale geldi. Borcunu ödemeye para bulamayan belediyeler konserler için yarış haline girdi. Kim hangi ünlü sanatçıyı getirecek yarışması finalinde ise iş karakol ve adliyede biter hale geldi.

Önce belediyeden Allah razı olsun diyen vatandaşlar işin boyutunu görünce şimdi de ağız dolusu sövmeye başladı. Millet içeceği musluk suyundan tasarruf sağlamaya çalışırken ödediği su parasının birilerine musluk olup aktığını görünce ister istemez ağzını bozmaya başladı.

Elbette belediyeler dahil olmak üzere her kamu kurumunda temsil ve tanıtım harcaması yapılabilir. Belirli makamlarda bulunan kamu görevlilerinin temsil ve ağırlama harcaması yapması kaçınılmazdır. Zaten makul ölçülerde yapılan bu harcamalara kimsenin bir şey dediği de yoktur.

Ancak birileri vatandaşın paralarıyla vur patlasın çal oynasın havasına girerek çalıp çığırmaya başlayınca işi başka havalara sokmuş durumda. Daha açık ifade ile birileri devir halkasını kurmuş ve aldın kabul ettin mi sorusuna aldım kabul ettim cevabını verir hale gelmiştir. Sonunda da kamu kaynağı, kaynağı korumakla görevli olanlara akar hale gelmiştir.

Özetle gelinen noktada ipin ucu kaçmış durumda olup bu konuya çok sıkı kurallar getirilmesi kaçınılmaz hale gelmiştir. Sürekli ifade ettiğimiz üzere kapıda açıklık bırakılırsa birilerinin niçin girdiğini sorgulama hakkı olmamalıdır. Önce kapının kilitli tutulması gerekiyor.

Bazı belediyelerin çıkarmış olduğu “Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Tören, Ağırlama ve Tanıtım Giderleri Yönetmeliklerinde” bu konuda çok fazla ayrıntıya yer verildiğini görüyoruz. Bu yönetmeliklere ilgi duyanların internetten ulaşmaları mümkündür. Belediyeler bu yönetmelikleri 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 18 (m), 38 (o) ve 60 (k) ile 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 24 (l) madde ve bentlerine dayanarak hazırlamaktadırlar.

Temsil giderleri kapsamında şu harcamaları görüyoruz: Temsil giderleri görevle ilgili olmak ve belediyeyi temsil etmek şartıyla:

1- İlçede başarılı çalışmaları görülenler için toplantılar düzenlenmek,

2- Kupa ve benzeri teşvik uygulamalarında bulunmak,

3- Gerçek ve tüzel kişilere plaket, ödül ve hatıra vermek, çiçek göndermek,

4- İlde veya ilçede göreve başlayan veya ayrılan protokole dahil kişiler için toplantılar düzenlenmek ve hemşehrilik beratı vermek, için temsil giderleri yapılmaktadır. Bir de bunlara benzer harcamaları da bu kapsamda değerlendirebiliriz.

Ağırlama giderleri kapsamında şu harcamaları görüyoruz: Ağırlama, İlçenin veya ilin misafiri durumunda olan;

1- Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, Cumhurbaşkanlığı Kabinesi Üyeleri,

2- Cumhurbaşkanlığı kabinesi veya İllerin protokole dâhil kişileri,

3- Yabancı ülke temsilcileri veya konukları,

4- Sanat, bilim, kültür ve spor dallarında kariyer sahibi kişileri,

5- Yazılı ve görsel basın mensuplarını,

6- İlin veya ilçenin kalkınmasında katkısı olanlar ile bu kişilerin eşleri ve refakatindeki görevliler için, geleneklere ve davetin kapsamına göre, ağırlama, konaklama, konutlandırma ve bu işlerle ilgili olarak hazırlıkların gerektirdiği giderler ile bu kapsamda yapılacak ziyafet, kokteyl, hemşehrilik beratı, çiçek ve taşıma giderlerini,

kapsar şeklinde yapılmaktadır. Uygulamada bu giderler için sınırların daha da zorlandığı durumlar olabilmektedir.

Tören giderleri kapsamında şu harcamaları görüyoruz: Aşağıda belirtilen törenlerin gerektirdiği giderlerin tümü veya bir kısmı, tören komitesinin veya töreni düzenlemekle görevlendirilen daire başkanlığının veya müdürlüğün kararı doğrultusunda bu ödenekten karşılanır. Buna göre;

1- Resmi ve dini bayramlar ile anma günleri,

2- İlçenin kurtuluş günleri,

3- Festival ve fuarlar,

4- İlçenin sosyal, ekonomik ve kültürel kalkınmasına katkıda bulunacak temel atma, tanıtım ve açılış günleri,

5- Milli mücadeleye ait önemli günler,

6- Yukarıdaki maddelerde belirtilen giderler dışında kalan ve yapılması il veya ilçe için gerekli olan veya mahalli örf, adet ve sosyal yaşantı için de gerekli sayılan ve belde sınırları içerisinde gerçekleştirilen etkinlik ve törenler için (nişan, şölen nikah, ödül, cenaze töreni, takı takma, şilt, berat verme ve yöresel kıyafet gibi) harcamalar,

Tören giderleri kapsamındadır.

Tanıtma, Fuar ve Organizasyon giderleri kapsamında şu harcamaları görüyoruz: Belediyenin sunmuş olduğu hizmet ve yüklenmiş olduğu görevlerle ilgili olmak şartıyla;

1- Belediye hizmetleri ile ilgili her türlü yazılı ve görsel basında, yayın, baskı, afiş, broşür, radyo, televizyon, internet sitelerinde tanıtım amaçlı film, duyuru, fotoğraf, rozet ve sair araç ve malzeme giderleri,

2- Belediye hizmetleri ile ilgili kongre, konferans, seminer, benzeri kurumlarla ortak sorunlar ve çözümü ile uygulama birlikteliği sağlamak adına yapılacak çalıştaylar ile ilgili her türlü giderler ve temsil ve tanıtma amaçlı festival, fuar ve organizasyonlar için yapılacak harcamalar; tanıtma, fuar ve organizasyon giderlerini, tanıtma, fuar ve organizasyon gideri kapsamında görüyoruz.

Bu bağlamda kamu kurumlarındaki en belirsiz konulardan birisi temsil ve ağırlama harcamalarıdır. Bu çerçevede kamu kurumlarının bütçeleri içerisinde temsil harcamaları önemli bir kalem tutmaya başlamıştır. Özellikle kendi bütçelerini kendileri yapan kurumların bütçelerinde bu harcamalar önemli bir yer tutmaya başlamış, temsil ve ağırlamanın yanına bir de tanıtım ve fuar da ilave edilerek harcamalar kamufle edilmeye çalışılmaktadır.

Milyonlarca asgari ücretlinin vergi gelirleriyle yapılan bu harcamalarla ilgili gerekli önlem alınmazsa kanayan vicdanlar daha da kanamaya devam edecektir. Ciddi bir yoksul kesimin olduğu Ülkemizde niçin bu konuyla ilgili ciddi bir mevzuat düzenlemesi yapılmadığı da üzerinde durulması gereken önemli bir soru işaretidir. Bu kadar büyük harcamaların yapıldığı bir alanla ilgili en azından genel bir düzenleme yapılarak başıbozukluğun önüne geçilmelidir.