Kariyer meslek mensuplarına yapılacak zam tartışmasından çıkan sonuçlar

Meclis Plan ve Bütçe Komisyonunda son dakika önergesi ile merkez teşkilatında görev yapan kariyer uzmanlar ile yöneticilere yapılması öngörülen zammın ortaya çıkardığı bazı sonuçları açıklamaya çalışacağım.

2026 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifinin 4’üncü maddesine bağlı K Cetvelinde Plan ve Bütçe Komisyonunda 1.12.2025 tarihinde kabul edilen önerge ile merkez teşkilatında görev yapan uzmanlar ile bazı idarecilerin maaş artışını öngören düzenleme gelen tepkiler sonrasında Meclis Genel Kurulunda rafa kaldırıldı.

Bu durum kariyer meslek mensuplarında ciddi bir hayal kırıklığı oluşturmuştur. Bütün partilerin ittifakı ile kabul edilen bir düzenlemenin Meclis Genel Kurulunda sahipsiz kalması üzüntü vericidir. Öyle ki bu teklifte nereden çıktı noktasına gelindi. Sonuç ise malumun ilanı oldu. Şimdi de gelelim buradan çıkarılması gereken derslere. Konuyu aşağıdaki şekilde maddeler halinde özetleyebiliriz.

1- İlk tartışma niçin torba kanunlara değil de Bütçe Kanununa eklendi diye çıktı. Bu kendi içerisinde haklı bir eleştiriydi. Çünkü Bütçe Kanunları süreli olduğu için bu tür düzenlemelerin Bütçe Kanunlarına konulması mümkün olmakla birlikte doğru bir yaklaşım değildi.

2- Daha önce benzer tekliflerin aynı akibete uğradığı bilindiği halde aynı yöntemle Meclise getirilmesi doğru bir yaklaşım olmamıştır. Özellikle memur sendikalarının toplu sözleşme sürecinde yaşadığı sıkıntılar dikkate alındığında böyle bir düzenlemeye tepki gösterecekleri ve engellemeye çalışacakları biliniyordu. Nitekim öyle bir tepki verildi ki ne karşı oldukları anlaşılıyor ne de taraf. Ancak bu düzenlemenin bütün personeli kapsaması gerektiği yönündeki bir açıklamadan nasıl bir sonuç çıkacağı açıktır. Bütçe imkanlarının bilinmesine rağmen bütün personeli kapsamalıdır diyen memur sendikalarının söylemlerinden çıkan sonuç gayet açık olup kariyer meslek mensuplarına zam yapılmasın demekti. Yani açık açık biz kariyer mesleklere maaş artışına karşıyız deme yerine dolaylı yolu seçtiler.

3- Kariyer mesleklere maaş zammının rafa kaldırılması diğer meslekler için bir kazanç olmadı. Aksine güzel bir başlangıç sığ tartışmalara kurban gitti.

4- Plan ve Bütçe Komisyonunda oybirliği ile imzalanan maaş zammına CHP’li komisyon üyesinin garip garip açıklamalarda bulunarak kendisini komik duruma düşürmesi uzmanların tepkisini çekti.

Bu tür açıklamalarla bir milletvekilinin attığı imzanın ardında duramaması ve komik bahanelere sığınması yakışıksız bir durumdu. Konu uzmanı olan birisinin neyi dahi imzaladığını bilmeyen bir duruma düşmesi acınası bir noktadır. Baskılara dayanamadım ve böyle bir açıklama yapmak zorunda kaldım demek daha erdemli bir davranış olurdu.

Komisyonun kariyer uzmanı kökenli İYİ Partili üyesi Dr. Erhan Usta ise ve tepkilere göğüs gererek imzasının arkasında durdu.

5- Rasyonel bir zeminde tartışılması gereken kariyer mesleklere yapılması düşünülen maaş artışı bağlamından koparılarak bilen bilmeyen herkesin ağzına sakız olunca ortaya da garip bir manzara çıktı. Kimi asgari ücretle kimisi emekli maaşları ile kimisi de başka bir şeyle kıyas yaparak konuyu sulandırdılar.

6- En makul olması gerektiğini düşündüğümüz kişiler dahi kariyer mesleklerin öyle vazgeçilmez nitelikte olmadıklarını vurguladılar. Hatta Prof. Dr. Ulvi Saran yaptığı paylaşımda; “….İstifa edip özel sektörde daha yüksek maaşla iş bulabilirler mi? Maalesef hayır.….İçlerinden bir bölümü, işlerini bıraksa, devletin hizmetlerinde bir aksama olur mu? Hayır!.. Çünkü hem denetim hizmetlerinde, hem uzmanlık alanlarında gereğinden fazla personel çalışıyor…”ifadelerini kullandı.

Bu ifadelerin gerçek bir ölçümlemeye dayanmadığını düşünüyorum. Bazı kurumlar uzman yardımcısı olarak göreve başlattığı personelin bir kısmını uzmanlığa kadar elinde tutamamakta bazıları ise uzmanlığını alanları uzun süre görevlerinde tutamamaktadır. Bunlar tamamen şahsımın gözlemleri olup afaki yazılmamıştır. 20 kişi olarak alınan bir grup 5 yıllık bir sürede 3’e kadar düşebilmektedir.

7- Konu uzmanı olan olmayan herkesin kariyer meslekler hakkında ileri geri konuşması ve görüş serdetmesi mümkünse de makul değildir. En azından asgari düzeyde de olsa bilgi ve birikim sahi olunması gerekmektedir.

Nitekim birisi kalktı sosyal medya hesabından; “Kamuda eşit, adil, tüm çalışanları memnun edecek bir düzenleme şart. Ama sadece bir kesime zam çalışma barışını bozacaktı….” ifadelerini kullandı. Eşit, adil ve tüm çalışanları kapsayan bir düzenlemenin teorik ve pratik olarak imkansız olduğunun bilinmediğini göstermektedir.

Başka birisi ise çöpçü ve çaycılarla uzman ve müfettişleri kıyaslama gibi şeddeli cehalet örneği sergiledi.

Hayatında hiçbir kariyer meslekte görev yapmayan, hiçbir merkezi sınava girmeyen, kariyer mesleklere nasıl girildiğini ve yükselindiğini bilmeyen, siyasi okumaları çoğunluğun haklı olduğuna göre yapan, yazarken de sağa sola bakarak kimler ne der diye düşünenlerin bu konuda ahkam kesmeleri en hafifinden şık olmamıştır.

8- Kariyer meslek mensuplarının sosyal medya hesaplarından yaptıkları paylaşımların düzeyi takdire şayan bir durum olup bu kesimin seviyesi açısından önemli bir göstergedir diye düşünüyorum.

9- Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu üyelerinden büyük çoğunluğu konu uzmanı kişilerden oluşmaktadır. Bu nedenle de hepsi ittifak halinde kariyer meslekler için zam önergesini firesiz olarak kabul etmişlerdir. Bu durum kariyer mesleklerin fonksiyonunun bilindiğini göstermektedir.

Meclis Genel Kurulu sürecinde ise öyle bir fırtına koparıldı ki Plan ve Bütçe Komisyonu sanki hiçbir makama sormadan kendiliğinden böyle bir önergeyi kabul etmiş gibi bir algı oluştu. Muhtemelen sonuçlarını düşünmeden niçin böyle bir işe kalkıştınız diye fırçada yemişlerdir. Yaşanan süreçte her komisyon üyesi partilerinin yetkilileri ile konuşarak ve onların onayını alarak maaş zammına ilişkin önergeyi imzalamış olmalarına rağmen adeta ortada kalmışlardır.

10- Ya hep ya hiç mantığı ile nicelik niteliğe galebe çalmış ve kimseye faydası olmayan hiçlik kazanmıştır. Sonuçta ise 30 bin kişilik küskün ve kırgın bir kesim oluşmuştur. Ancak biraz zaman alsa da bu işin olacağından hiçbir endişem olmadığını belirtmek isterim.