Pazartesi akşamı Başkan Trump ile İsrail soykırımcısının açıkladığı “Gazze Barış Planı”, sadece Filistin ve Hamas’ı köşeye sıkıştırmakla kalmıyor, Netanyahu’nun karşında yükselen uluslararası camiayı da çıkmaz sokağa sürüklüyor. Hoş, o camianın Batı bölümü zaten timsah gözyaşları döküyordu ve planı hemen kucakladılar…
Bundan sonra kim, ‘bu plan çalışmaz, bu tuzak’ derse, ‘Filistinlilerin ölmeye devam etmesini istiyor’ damgası yiyecek. ‘Kim öldürüyor’ geride kalacak. Zor bir durum…
Tuzak içinde tuzaklar var…
Plan ve maddeleri üzerindeki tartışmalar, planın işleyip işlemeyeceği analizleri ve pratikleri, “Filistin Devleti”ni herkese unutturabilir. Yani bir ‘sulandırma, çözeltme’ tehlikesi getiriyor…
***
Anlaşma teklifine, İsrail iç politikasının yani Netanyahu’nun koalisyon ortaklarının nasıl bakacağı konusu da kritik alt başlıklardan birisi ancak onlar da karşısında ABD’yi bulabilir? Yine de sonucu, ABD ara seçimleri belirleyecek…
Herkesin fark ettiği üzere, Hamas’ın anlaşmayı kabul etmemesi halinde başına ne geleceğini Trump bizzat açıkladı. Yani, şimdiye kadar lojistik ve politik destek verdiği soykırıma fiilen de destek mi verecek? Güzel de, İsrail uymazsa başına ne gelecek, o yok…
Hamas’tan istenen kendini öldürmesi. Ve görünen o ki Hamas ciddi bir kuşatma altında. “Hayır” demesi şu ana kadar küresel kamuoyunda Filistin kanıyla biriktirdiği olumlu havayı sakatlayabilir. Birleşmiş Milletler’de neredeyse elle tutulur hale gelen, İsrail’e karşı gelişen dik duruş eğilebilir. Ve emin olun tahmin edilenden daha hızlı olur…
***
Planın önemli destek bulduğu ortada. Kapsama alanı genişliği de büyük; aynı toplantıdaki Katar, Ürdün, BAE, Endonezya, Suudi Arabistan, Mısır ve Pakistan’ın ortak açıklamaları da benzer yönde. İlaveten, kurumsal olarak AB ve Avrupa ülkeleri de-İspanya ve İrlanda’nın kesinleşmiş tutumunu henüz belirsiz olmakla beraber-planı memnuniyetle kucakladı…
Geniş cephe, olası ve haklı itirazların da üzerinden atlanacağı bir konjonktür yaratabilir. Yani, ‘tarafların kabul edecekleri’ de adil şartlar altında gelişmeyebilir…
Nihayet şöyle sadeleştirme yapabiliriz; planın inşasında ve hayata geçirilmesinde özne Filistin mi İsrail mi? Eğer İsrail ise bölge de ona göre şekillenecek anlamına gelir…
***
Sonra da o bölgeyi alıp, küresel bağlama oturtacaklar…
Devlet Bahçeli’nin, önce Türk Devletleri Teşkilatını içine alacak biçimde Rusya-Çin-Türkiye üçgeni olarak, devamında Rusya-Çin-Türkiye-İran olarak genişlettiği teklifin zamanlamasını belki bu zemin ve zamanlamaya oturtmak gerekir…
Bu karşı alternatif değil. Bölgenin kısa zaman içinde alacağı yeni hale ilişkin bir denge önerisi. Bölgesel değişimin oluşturacağı cephe içinde Türkiye’nin muhtemel denemez ama olası sıkışmışlığına yönelik bir nefes alanı. Çünkü, İran hariç, Hindistan sınırından, Pakistan dahil, Azerbaycan ve Hazar Havzası, Mısır dahil Arap yarımadası, Kıbrıs dahil Doğu Akdeniz, Körfez ülkeleriyle birlikte yeni haritadır bu. Suriye ve Irak’ın da bu gelişmelerin yönü ve gücü üzerinde etkisi çok sınırlıdır.
BIST isim ve logosu "Koruma Marka Belgesi" altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez. BIST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BIST'e ait olup, tekrar yayınlanamaz. Piyasa verileri iDealdata Finansal Teknolojiler A.Ş. tarafından sağlanmaktadır. BİST hisse verileri 15 dakika gecikmelidir.