Akşam olur karanlığa kalırsın

04:0030/10/2024, Çarşamba
G: 30/10/2024, Çarşamba
Özgür Bayram Soylu

İnsanoğlu dünyanın çivisini çıkardıkça farkındalık oluşturmak adına önemli gün ve tarih belirlemeyi severek yapıyor. Ekim ayında sadece bilinen 15 farklı farkındalık günü yer alıyor. Dünya Posta gününden Dünya El Yıkama gününe yok yok. Bunlardan bir tanesi de 30 Ekim Dünya Tasarruf Günü. Nerede yedin paraları söyle sorusunun yanıtını vermenin zor olduğu bir günün farkındalığını kutluyoruz bugün. Hayat bazen sımsıcak ve kıpır kıpır, bazen umut dolu bazen de kasvetli bir sonbahar gibi olabiliyor.

İnsanoğlu dünyanın çivisini çıkardıkça farkındalık oluşturmak adına önemli gün ve tarih belirlemeyi severek yapıyor. Ekim ayında sadece bilinen 15 farklı farkındalık günü yer alıyor. Dünya Posta gününden Dünya El Yıkama gününe yok yok. Bunlardan bir tanesi de 30 Ekim Dünya Tasarruf Günü. Nerede yedin paraları söyle sorusunun yanıtını vermenin zor olduğu bir günün farkındalığını kutluyoruz bugün.

Hayat bazen sımsıcak ve kıpır kıpır, bazen umut dolu bazen de kasvetli bir sonbahar gibi olabiliyor. Tasarruf, sonbaharın ardındaki fırtınalı günlerde yağmurda ıslanmak istemiyorsanız size bir koruma kalkanı sağlıyor aslında. Kimseye borçlanmadan, ihtiyaç duymadan kendi hazinenizin krallığını sunuyor bir bakıma. Hayatın virajlı yollarını kazasız atlatmak istiyorsak bu emniyet kemeri can kurtarıyor. Sadece bugün değil emeklilik sonrası sert bir iniş yerine yumuşak bir iniş vaat ediyor. Büyük adımlar için minik adımlar her geçen gün daha değerli hale geliyor.
Büyük bir ev almak, dünya turuna çıkmak, en sevdiğiniz cafede kahvenizi yudumlamak, tüm bunların yolu harcamaktan değil tasarruftan geçiyor aslında.
Bu yönleri ile tasarruf yapmak finansal güvenlik ve bağımsızlığın yanı sıra borçlanma ihtiyacını azaltması ve bireysel hedeflere kolay ulaşılması için önem taşıyor.
Bir bakıma tasarruf şarjı %1 kalmış telefon kadar kıymetli hayatımızda. “Sevgili 65 yaşındaki ben, sana birikim yapamamış olmanın derin huzursuzluğu ile yazıyorum” satırlarına yer vermemek için tasarrufun önemi her geçen gün daha da artıyor.

HARCAYAN YA DA HARCANANLAR

Yaygınlaşan ve toplumun büyük bir kısmı tarafından kanıksanan tüketim davranışı ne kadar paran var ve ne kadar biriktirmek istiyorsun sorusuna yanıt vermenin zor, ne kadar harcama yapıyorsun sorusuna destansı yanıtların verilebileceği bir ortam hazırlıyor. Özellikle enflasyonist süreçte beklentilerin bozulmasına ek olarak hızlı ve kolay para kazanabilme arzusu kuşaklararası tasarruf aktarım ve tasarruf genetiğimizin bozulduğuna işaret ediyor. Türkiye’de tasarruf eğilimi istenilen seviyelerde değil ve halkın büyük bir kısmı gelirini anlık harcamalara yönlendirirken, tasarruf oranları oldukça düşük kalıyor. Pek çok araştırmada her 3 kişiden en fazla bir kişinin tasarruf yapabilme yeteneğini sergilediğini görüyoruz. Avrupa bölgesinde hane halklarının harcanabilir gelirlerinin %14,3’ünü tasarruf edebilirlerken bu oran Türkiye’de 2023 yılında %9,1 olarak dikkat çekiyor.


TASARRUF YOKSA AKRABA DA YOK

Tasarruf yapma alışkanlığının önündeki en büyük engellerden birisi olan kredi kartının büyülü dünyası, bireyleri esir tutmaya devam ediyor. Yaklaşık 125 milyon adet kredi kartı, bazen satın almayı koruyucu (enflasyonist dönemde taksitli alışveriş) bazen satın almayı teşvik edici özellikleriye tüketici konumundaki bireyleri tasarruf yapmaktan alıkoyabiliyor.
Ucuz kredi ve nakit avans döneminin geride kalması finansman bulmada da “aile her şeydir” motivasyonunu güçlü kılıyor. Bugün borçlanacağımız zaman ilk başvuracağımız kurumun aile müessesesi olması bu duruma güçlü bir şekilde işaret ediyor. Ancak tasarruf yapma bilinci konusunda var olan farkındalığın pratiğe dönüşme süresi uzadıkça akrabasız kalma ihtimali de giderek artıyor.
“Bu ay bir şey almayacağım” diyenlerin hazin sonuna, efsane indirimlerin esir aldığı tüketici gruplarına, her pazartesi diyete başlayacağım diyenlerin “aman canım ihtiyacım mı var sanki” tesellilerine hayatımızın her anında her birlikte şahitlik ediyoruz. Tasarruf bilincimizin ve esnekliğimizin düşük olması her ay başında ve sonunda iç sesiyle pazarlığa oturan kişi sayısını artırıyor.

ZOR AMA İMKANSIZ DEĞİL

Hem kurum hem de bireyler ekonomik krizler ve beklenmedik durumlar karşısında uzun vadeli başarı için akıllıca bir tasarruf stratejisine ihtiyaç duyuyorlar. Tasarruf yapmanın ilk adımı, gelir ve giderlerinizi net bir şekilde bilmekten geçiyor. Zor olmakla birlikte sürdürülebilir görünmese de aylık bir bütçe planı oluşturarak gelirinizin ne kadarını nereye harcadığınızı bilmelisiniz. Bu, “finansal bir harita” gibi sizi yönlendirecek ve gereksiz harcamaları fark etmenizi sağlayacaktır. Tasarrufu bir alışkanlık haline getirmek için maaşınızın belirli bir yüzdesini doğrudan bir tasarruf hesabına yönlendirebilirsiniz. Her gün küçük harcamalar yapmak (kahve, atıştırmalıklar, dışarıda yemek) büyük bir yük gibi görünmese de zamanla birikerek ciddi bir gider haline gelebiliyor. Küçük harcamaları kontrol altına alarak tasarruf etmeye başlamak, “su damlasının göle dönüşmesi” misali büyük birikimlere yol açabilir. Alışveriş sepetimizi gereksiz ihtiyaçlardan kurtarmalı, 99.99 fiyat etiketlerinin büyülü kuruşlarına aldanmamalıyız. İndirim varsa tasarruf bozulmaz iç sesinizin sesini bir süre kısmanız, tasarruf modunuzu kapalı durumdan açık duruma getirmeniz ay sonu yaşadığınız panik atakları önlemek için iyi bir dönüştürücü özelliği taşıyor. Bazen beklenmedik durumlar için, bazen çocukların geleceği için tasarruf yapmaya karar verdiğimizde yoğunlukla yastık altı birikime yöneliyoruz. Aslında altın ve döviz gibi toplumun geleneksel birikim araçlarının yanı sıra hisse senedi piyasaları, bireysel emeklilik sistemleri, kira sertifikaları, kıymetli madenler paramızı bizim için çalıştırabilir. Fırtınalı bir günde sığınacak bir liman arıyorsak acil durum fonu oluşturmak, iş kaybı veya acil durumlar için iyi bir emniyet supabı olabilir. Önce özgürlüğümüzün sonra esaretimizin baş mimarı kredi kartlarımızı bilinçli kullanmak da kartopu misali borçlarımızın büyümeden erimesine imkân tanıyor. Nasıl ki para kazanmak bir beceri ürünü, biriktirmek de bir tür sanat ürünü aslında.

Bizde güvenme varlığa düşersin darlığa.
#ekonomi
#toplum
#Özgür Bayram Soylu