Eski dönemler kadar canlı coşkulu ve hareketli olmasa da Kurban Bayramı hem ekonomik hem dini hem sosyal ve kültürel değeri olan önemli bir bayram. Aynı zamanda en çok israfın olduğu bir bayram Kurban Bayramı. Küçük baş hayvan derileri, sakatatlar, kelle, paça işkembe ve bağırsaklar bu yıl da büyük ihtimalle ekonomik değerlendirme imkânı olmadığı gerekçesiyle kurban kesim yerlerinde çöpe gidecek veya toprağa gömülecek. ** Marmara Bölgesi’nde genelde büyük baş kurbanlar tercih edilse de Trakya ve
Eski dönemler kadar canlı coşkulu ve hareketli olmasa da Kurban Bayramı hem ekonomik hem dini hem sosyal ve kültürel değeri olan önemli bir bayram.
Aynı zamanda en çok israfın olduğu bir bayram Kurban Bayramı.
Küçük baş hayvan derileri,
sakatatlar, kelle, paça işkembe ve bağırsaklar
bu yıl da büyük ihtimalle ekonomik değerlendirme imkânı olmadığı gerekçesiyle kurban kesim yerlerinde çöpe gidecek veya toprağa gömülecek.
**
Marmara Bölgesi’nde genelde büyük baş kurbanlar tercih edilse de Trakya ve Orta Anadolu başta olmak üzere birçok bölgede hala küçük baş kurbanlıklar tercih ediliyor.
Ziraat Odaları’ndan gelen bilgilere göre bu yıl standartlara uygun kesilmiş ve tuzlanmış yaş koyun derisinin âdeti yaklaşık 30 liraya satılacak.
Yani derinin fiyatı deriyi tuzlamak için alınan (
en az 2 kilo kaya tuzu
) tuzun maliyetinden bile düşük.
Kurbanda çalışan deri toplayıcıları küçük baş hayvan derilerine alıcı bulmadığı için derileri almıyorlar.
Toplanmayan deriler kurban kesenler tarafından farklı amaçlarla değerlendirilmesi düşünülmediği için kimse tarafından alınmıyor.
Kurban yerinde biriken küçük baş hayvan derileri de en yakın alana ya gömülüyor ya da çöpe atılıyor.
**
Bahsettiğimiz israf az bir şey değil.
Bu yıl elde edilecek tahmini
2 milyon 600 bin küçükbaş
kurbanlık hayvan derisinden bahsediyoruz.
Çöpe atılan ya da gömülen küçükbaş hayvanların derilerinin ekonomik değeri yaklaşık olarak 78 milyon lirayı buluyor.
Bu ülke açısından önemli bir kayıp.
İşin ibadet tarafı ayrı ekonomik tarafı ayrı.
Kamu ve özel sektör temsilcilerinin her yıl yaşanan bu israfı ekonomik bir kazanca dönüştürmesi gerekiyor.
**
Büyük baş kurbanlık derilerinde de israf var.
TZOB’un verilerine göre standartlara uygun elde edilmiş, tuzlanmış sığır derisinin kilosunun yaklaşık 30 lira olduğu göz önüne alındığında kesilecek 750 bin büyükbaş hayvandan elde edilecek derinin değeri 675 milyon lira.
Standartlara uyulduğu takdirde kurbanlıklardan toplamda yaklaşık 753 milyon liralık deri geliri elde edilecek.
Fakat kurbanlıklar çoğu yerde
ehil olmayan kişiler tarafından kesildiği
için deride ciddi olarak ekonomik kayıp oluşuyor.
Bu kaybın yüzde 20’ler civarında olduğu ve toplam kaybın
150,6 milyon lirayı
bulduğu tahmin ediliyor.
Buna göre, kayıplar nedeniyle, Kurban Bayramı’nda ekonomiye kazandırılacak tahmini deri değeri
602 milyon 400 bin lira
civarında.
Cehaletten kaynaklanan 150.6 milyonluk israf da az bir israf değil.
**
Kurban Bayramı, dini ve kültürel anlamının yanı sıra ülke ekonomisi açısından büyük bir öneme sahip.
Özellikle
küçük aile işletmeciliği yapan hayvancılık sektörü için.
Büyük çiftliklerin dışında hala bu işi yapan ve bu işten ekmek yiyen binlerce küçük aile işletmeleri var.
Kurban Bayramı için milyonlarca hayvan aylar öncesinden besiye alınır ve 4 gün gibi kısa bir sürede kesilir.
Bunlar kurbanlık satışları sonrasında borçlarını kapatır, bir sonraki yılın planlamasını yaparlar.
Beslenme amaçlı hayvan alımları, beslenen kurbanlıkların satışları için ödenen para, yem, veteriner hizmetleri, hayvanların satış merkezlerine nakilleri, satış yeri kiraları, kişisel masraflar, kasap kesim ücretleri ve derilerin satılmasına kadar
birçok ticari faaliyet 4 güne sığar
ve bütün bunlar ekonomik anlamda büyük meblağlara ulaşır.
Bu yıl yaklaşık olarak 750 bin büyükbaş ve 2 milyon 600 bin küçükbaş hayvan olmak üzere toplamda
3 milyon 350 bin kurbanlık hayvan
kesileceği tahmin ediliyor.
Ziraat Odalarından alınan verilere göre ortalama fiyatlar; hayvan başına büyükbaşta 80 bin ile 350 bin lira, küçükbaşta ise 13 bin lira ile 40 bin lira arasında değişiyor.
Hisse fiyatları illere göre değişmekle birlikte 20 bin lira ile 45 bin lira arasında seyrediyor.
**
Bir de yurtdışı ve yurt içi kurban fiyatları arasındaki ücret farkı meselesi var.
Bu fark da giderek açılıyor.
Ortalama 4 bin lira gibi
bir parayla dışarıda kurban kestirerek kurban ibadetini yerine getirmiş olabiliyorsun.
Ancak yurtdışında vekaletle kurban kesiminin her yıl artmasının tek sebebi ucuzluğu değil.
Yurt içinde kurban kesim işinin
zorluğu ve meşakkatleri
de insanları kolaycılığa yönlendiriyor.
**
Nerede kesersen kes, kurbanın sadece
niyeti
makbul.
Niyeti sorgulamak da kimsenin vazifesi değil.
Mesele Kurban Bayramı’nda
ibadet ile israfın
yan yana olması.
Rahatsız edici olan taraf burası.
Susarak, göz yumarak, gizli açık destek vererek kurban yerine dönüştürdüğümüz
Gazze
varken bayram bizim neyimize?
#Kurban
#Aktüel
#Toplum
#Yaşar Süngü
