Gazze’yi gündemden düşürmeye gelmiyor: Cihannüma Gazze Raporu

Siyonist katil İsrail’in 2 yıl boyunca işlediği soykırım savaşından sonra ABD’nin ve aracı ülkelerin arabulucu girişimleriyle bir ateşkes anlaşmasına varmasından sonra geçen 40 gün içinde 500’e yakın ihlalde bulundu. Anlaşma masasına oturduğu andan itibaren aslında herkesin İsrail’le ilgili beklentisi bu ihtimali dışlamadığı için şaşılacak bir şey yok. Ancak burada şaşılması gereken şey İsrail’in kendi tıynetine uygun olarak yaptıkları değil, anlaşmaya garantör olan başta ABD olmak üzere diğer ülkelerin konumları ve tutumları.

Özellikle esir takası anlaşmasına razı olan Hamas siyasi şube lideri Halil Hayye bu anlaşmada İsrail’e değil garantör ülkelere güvendiklerini söylemişti. Ancak geçen zaman içinde garantör ülkelerin varlığı ne İsrail’i durduracak bir yaptırım ortaya koyabiliyor ne de Gazze’deki katliamları durdurmaya. Gazze’de İsrail’in keyfi saldırılarıyla her gün insanlar çoluk çocuk, yaşlı ve sivilleriyle hiç ateşkes olmamış gibi şehit olmaya devam ediyor.

Anlaşmaya göre İşgal ordusunun Gazze’ye günlük 600 yardım tırının girişine izin vermesi ve bunun sağlanabilmesi için saldırıları tamamen durdurması gerekiyordu. Ancak insani yardımlar bu sayının 5’te birine bile hiçbir zaman ulaşmadı, saldırılar da hiç durmadan devam etti. Anlaşmaya varıldığı 11 Ekim’den bu yana düzenlenen saldırılarda 318 Filistinli şehit olurken, 788’i de yaralandı. İşgal ordusu, çekildiği Sarı Hat’tı da sürekli genişleterek anlaşmayı ihlal etmiş oldu. O sarı hat içindeki her türlü insan hareketliliğine müdahale etmeyi fiili bir hak gibi telakki etmeye başladı.

İsrail’in aslında görünürde ilan ettiği ateşkesle sağladığı bir avantaj da var: Bütün dünyada İsrail’e yönelik protestolarda ciddi bir azalma meydana geldi. Böylece aslında hiçbir insanlık suçuna ara vermeden devam eden işgal rejimi ateşkes yapar gibi görünmek suretiyle üzerine yağan öfkeyi büyük ölçüde yatıştırmış oldu. Bütün dünyada Gazze gündemi büyük ölçüde yatıştı ama Gazze hala yanmaya devam ediyor.

O yüzden Gazze’yi hiç gündemden düşürmemek gerekiyor. Esasen gerçek anlamda bir ateşkes yapılmış olsa bile İsrailli katillerin peşini bırakmamak gerekiyor. Onların bir bedel ödemeden, suçlarının cezasını çekmeden insanlık içinde normal varlıklar gibi yaşamlarını sürdürmeleri insanlık için büyük bir tehlike oluşturuyor, bir utanç ve rezalet sebebi oluşturuyor. İstanbul’daki Gaza Tribunal (Gazze Mahkemesi) bu yüzden çok anlamlı bir hareket, çok etkili bir adım olmuştur. Nesillere sirayet edecek bir şahitlik olarak, olaya doğrudan müdahil olmayanların hiç olmasa şahitlikleriyle bu cürümlere olan buğzunu ve hükmünü kayda geçirmiş oldu.

Geçtiğimiz günlerde Cihannüma’nın yayınladığı Gazze Raporu da böylesi bir şahitlik olarak çok anlamlı. Cihannüma çevresinin sadece bu cürümlere dair şahitliğini ve tutumunu değil aynı zamanda büyük bir yıkıma maruz kalan Gazze’de yeniden yapılanma sürecine dair görüş ve önerilerini de kayda geçirmiş oluyor. 84 bilim adamının katkısıyla hazırlanan rapor Rapor, Gazze’deki tablonun “savaş” gibi klasik kavramlarla açıklanamayacağını; bunun on yıllardır süren işgal, kuşatma ve sistematik imha politikasının nihai ve en ağır sonucu olduğunu ifade ederken sadece şimdiye kadar yaşananların adını koymakla yetinmiyor. Bu yıkımın son perdesi olarak 7 Ekim’den bu yana ortaya çıkan tablonun restorasyonu için kapsamlı bir çözüm politikası da öneriyor.

Mevcut durumun tespiti aşamasında rapor Gazze sayesinde, uluslararası hukukun, insan hakları rejiminin ve küresel kurumların gerçek etkisizliğinin tüm çıplaklığıyla ortaya çıktığını vurguluyor. İsrail’in BM kararlarını tanımaması ve ABD’nin Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne yaptırım uygulamasının bu çöküşün göstergeleri olduğunu vurguluyor. Esasen bizzat raporda önerilen kalıcı çözüm için adalet ve hesap verebilirliğin de şart olduğu öngörülüyor. Netanyahu hükümeti ve İsrail’in askerî yetkililerinin uluslararası hukuk çerçevesinde yargılanması gerektiği güçlü biçimde vurgulanıyor. Bosna, Ruanda ve Sudan örneklerine atıfla “geciken adalet yeni trajedilere yol açar” deniliyor.

İsrail’e yönelik artık apaçık bir gerçeğe dikkat çekiliyor: İsrail sadece bir devlet değil, Batı emperyalizminin ileri karakoludur. Bu nedenle tepkilerin yalnız İsrail’e değil, arkasındaki küresel güce ve emperyalist yapılara da yönelmesi gerekiyor. İsrail’in “arz-ı mev’ûd ideolojisi” onun yürüttüğü İstikrarsızlaştırma, İslamsızlaştırma ve sonuçta İnsansızlaştırma politikası tipik bir İsrail (3İ) işgal modeli. Bu modele karşı Cihannüma Raporu kendi 3İ modelini İkna, İnşa ve İhya üçlüsü üzerine kuruyor.

Tabi kim ikna edilecek, neresi inşa edilecek ve nasıl ihya edilecek? Bu konuda Prof. Dr. Abdulkadir Macit, Prof. Dr. Salih Kesgin, Prof. Dr. Abdulvahap Özsoy ve Doç. Dr. Nurettin Menteş editörlüğünde 84 katılımcının yaptığı çalışma bizzat kendilerinin de tespit ettiği üzere herşeyden önce İsrail’e karşı yaptırım uygulayacak bir uluslararası zeminin oluşmasını gerektiriyor. Raportörlerin İkna’dan kasıtları, Gazze toplumunun moral sermayesinin yeniden inşası. İnşa’dan kasıtları Şehrin fiziki alt yapısının güvenlik, iskan, adalet ve imar temelli yenilenmesi. İhya’dan kasıtları ise ekonomik–kültürel ekosistemin yeniden canlandırılması, vakıflar, sosyal dayanışma, üretim zincirlerinin bunun için harekete geçirilmesi.

Rapor Siyonizme ayırdığı özel bölümün yanısıra Gazze’de 7 Ekim’den beri tahrip olan Gazze altyapısına dair Hukuk, Siyaset ve Uluslararası İlişkiler, Eğitim ve Yükseköğretim, Medya ve İletişim Dosyası, Kültür ve Sanat Dosyası, Sağlık Dosyası, İnsani ve İktisadi Yardımlar, Bilim, Mühendislik, Sanayi ve Teknoloji ile STK’lar üzerine özel dosyalarla mevcut durum analizi ve ikna, inşa ve ihya önerileri sunuyor.

Oldukça kapsamlı çalışmalar için bir yol haritası çiziyor aslında, ama sanırım en büyük zaafı da bu. Belki Gazze’de “ertesi gün” senaryolarının konuşulduğu günlerde İsrail’in anlaşmaya uymak, sözünde durmak üzere Gazze’den gerçekten çekilmeyi kabul ettiği bir duruma göre hazırlanmış. Oysa gördüğümüz gibi aradan geçen 40 gün içinde 500’e yakın ihlalde bulundu İsrail. Ateşkese sadık kalmak gibi bir yükümlülüğü hiçbir şekilde hissetmiyor.

Şimdi ne olacak? Bu raporu nerede nasıl uygulayabileceğiz? Ataşkese uyulmama halleri sadece Hamas için öngörülmüş. Baştan itibaren Hamas anlaşmaya uymadığı taktirde hayatın kendisine cehenneme çevrileceği söylendi ama İsrail’in uymaması halinde öngörülen hiçbir yaptırım yok ve İsrail bunun keyfini çıkarıyor. Anlaşmaya garantör olan ülkelerde de İsrail’i durduracak bir irade veya girişim yok.

Raporda Netanyahu’nun yargılanması, İsrail’in hesap vermesi, yeni bir dünya barış sistemi kurulması gibi normatif hedefler sıralanıyor. Ancak, bunlar nasıl gerçekleşecek? Bunun için hangi siyasi ittifaklar gerekli? Gerekli olan siyasi ittifaklara mevcut yöneticiler razı mı, hazır mı? Kendilerinden büyük katkı ve katılım beklenen bazı İslam ülkeleri bırakın Gazze’de katliamların durdurulmasını, İsrail’den Hamas’ın işini bir an önce bitirmelerini bekliyorlar. Bunun için Hamas’la daha etkili bir mücadele adına tavırlarını İsrail’den yana koymuş bu aktörler de olmadan İsrail’e nasıl bir yaptırım uygulanabilecek?

Bunlar aslında sadece raporun değil, mevcut durumun bizi karşı karşıya bıraktığı açmazlar. Siyaset elbette bu açmazları açabildiği ölçüde yeni durumlar ortaya koyabilir, bu açmazları açabilme liderliğini gösterenler tarihi de yapmış olacaklardır. Şu var ki, durum ne kadar açmaz ve çıkmaz görünse de her durumda bir kolaylık, her açmazda aşılacak, gidilecek bir yol vardır. Yeter ki insan buna inansın. Tıpkı Gazze mücahitlerinin bütün sıkışmışlıklarına rağmen İsrail’in bütün efsanesini çizebilecek bir varlık ortaya koyabildikleri gibi. Onlar üzerlerine düşeni yaptılar, ya biz?

Cihannüma raporunu yine de tebriklerimizle bir kenara not etmeli, inşallah iyi niyetle bekledikleri o ortam oluşacak ve bu önerileri fiilen hayata geçirilmek üzere gündem oluşturacak.