Bu zamana kadar Amerikan filmlerinde karşımıza çıkan Arabuluculuk sistemi Türkiye'de de fiilen konuşulmaya başlandı. Yurtdışında sıklıkla uygulanan Arabuluculuk sistemi düzenlemesi, dün itibariyle TBMM'ye sunuldu. Sistem, normal davalardan daha uyguna geldiği için, iki tarafın kazanması gündemde. Sistemin tam olarak ne olduğunu, hangi davaları içerdiğini, maliyetinin ne olduğunu, kimlerin arabulucu olabileceği gibi tüm detayları Yeni Şafak okurları için araştırdık.
Arabuluculuk nedir?
Arabuluculuk aralarında davaya konu olmuş veya olabilecek bir uyuşmazlık olan kişilerin meseleyi bir arabulucu eşliğinde karşılıklı olarak müzakere ederek çözüme kavuşturdukları bir süreçtir.
Arabuluculuk ve Türk hukuk sistemi
Dünyadaki gelişimine paralel olarak arabuluculuk ülkemizde 1990’lı yılların sonu itibarıyla konuşulan bir konuydu. Konu hakkında bir bilim komisyonu kuruldu. Komisyonunun yaptığı çalışmanın “Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Tasarısı”, 7 Haziran 2012'de TBMM'de kabul edilerek yasalaştı.
Kimler arabulucu olabilir?
- Sınava başvuracaklarınsa şu kriterleri taşıması gerekir:
- 1. Türk vatandaşı olmak,
- 2. Hukuk Fakültesinden mezun olmak veya yabancı bir hukuk fakültesini bitirip de Türkiye'deki hukuk fakülteleri programlarına göre eksik kalan derslerden sınava girip başarı belgesi almış bulunmak,
- 3. Kasten işlenmiş bir suçtan mahkûm olmamak, mesleğinde en az beş yıllık kıdeme sahip olmak, arabuluculuk eğitimini tamamlamak.
Arabulucunun görevi nedir?
Arabulucular, tarafların kendi çözümlerini kendilerinin bulmalarına yardımcı olur. Arabulucu konuyu çözümleyen bir karar vermez. Arabulucunun tarafsız olması gerekir. Arabulucunun taraflardan birisiyle ciddi bir bağı olması halinde arabuluculuk yapmaması gerekir.
12 bin 227 dosyada anlaşma
Konularına göre arabuluculuk
Arabuluculuğun avantajları
- Herkesin kazandığı sistem
- Arabuluculuğun faydalı bir sistem olduğuna değinen ArabulucuAv. Sümeyye Öcal, “Çözüme hızlı sürede ve daha az masraflı ulaşılır. Arabuculukta kazan-kazan (win-win)yaklaşımı geçerli. Kazan-kazan yaklaşımı ise taraflar arasındaki husumeti, birlikte çalışmaya dönüştürür. Örneklendirmek gerekirse iş akti haksız feshedilen işçi dava açarken peşin olarak harç ve gider avansı ödemek zorundadır. Zaten işsiz olan birinin bu masrafları öderken zorlanacaktır. Ayrıca davasını ispat etmesi bir iki yılı bulacaktır. İşveren de bu süreci yaşayacak ve ayrıca dava uzadığı için faiz ödemek zorunda kalacaktır. Arabulucu süreci kısaltacaktır” diye sistemi anlatıyor.
Arabuluculuğun ortalama maliyeti
Taraflar arabulucunun ücretini ve masraflarını eşit ödeyecektir. Uyuşmazlığın parayla ölçülebilmesi halinde örneğin 25.000 TL’lık bir olayda taraflar arabulucuya toplam %6 ücret öder. Ücret tarifesine göre uyuşmazlığa konu miktar arttıkça bu oran kademeli olarak düşer. Para ile ölçülemeyen olaylarda ise arabulucunun ücreti saat ücreti olarak ödenir. Bu ücret olaya ve taraf sayısına göre saati 95 ila 240 TL arasında olabilecek. Arabulucu ile tarifenin altında ücret sözleşmesi yapılamaz.
Arabulucu nereden bulunabilir?
- Taraflar arabulucuyu, Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Arabuluculuk Daire Başkanlığı resmi web adresi olanadresinde yer alan güncel arabulucular listesinden seçebilirler.
