Ceza infaz sisteminin en kritik başlıklarından biri olan denetimli serbestlik, hükümlülerin cezasının belirli bir bölümünü toplum içinde, gözetim ve denetim altında geçirmesine imkan tanıyan bir infaz yöntemi olarak uygulanıyor. 11. Yargı Paketi’nin Meclis’e sunulmasıyla birlikte, açık ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülere 3 yıl daha erken denetimli serbestliğe ayrılma imkanı getirilmesi yeniden gündemin üst sıralarına taşındı. Peki denetimli serbestlik nedir, süresi kaç yıldır ve kimleri kapsar?
Denetimli serbestlik, hükümlülerin cezasının belirli bir bölümünü toplum içinde, gözetim ve denetim altında tamamlamasına imkan tanıyan bir infaz yöntemidir. 11. Yargı Paketi ile açık cezaevindeki hükümlülere 3 yıl daha erken denetimli serbestlik hakkı getirilmesi planlanıyor. Yeni düzenleme; 31 Temmuz 2023 ve öncesinde işlenen suçlarda, kapalıdan açık cezaevine ve açık cezaevinden denetimli serbestliğe daha erken geçiş imkanı tanıyarak binlerce hükümlüyü yakından ilgilendiriyor.
Denetimli serbestlik nasıl bir sistemdir?
Denetimli serbestlik, hükümlünün cezasının kalan kısmını toplum içinde belirli kurallara bağlı kalarak tamamlamasını sağlayan alternatif bir infaz yöntemidir. Bu sistem, cezayı tamamen cezaevinde çekme zorunluluğunu ortadan kaldırarak, kişinin kontrollü şekilde dış dünyaya uyum sağlamasını hedefler. Hükümlü, bu süreçte belirli programlara katılabilir, denetim altında tutulur ve risk durumu düzenli olarak değerlendirilir. Böylece hem toplum güvenliği korunur hem de kişinin yeniden suç işlemesinin önüne geçilmesi amaçlanır.
Denetimli serbestlik süresi kaç yıl?
Mevzuata göre denetimli serbestliğe ayrılma süresi normal şartlarda koşullu salıverilme tarihinden bir yıl önce uygulanır. Ancak son yıllarda yapılan geçici düzenlemelerle bu süre bazı dönemlerde 3 yıla kadar uzatılmıştır. Yeni yargı paketiyle birlikte bu genişletilmiş uygulamanın yeniden devreye alınması tartışılıyor. Özellikle açık cezaevlerinde bulunan hükümlüler için “3 yıl erken” denetimli serbestlik, infaz sürecinde önemli bir kolaylık sağlayacak nitelikte.
11. Yargı Paketi ile gelen 3 yıl erken tahliye düzenlemesi
AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler tarafından açıklanan yeni düzenleme, 31 Temmuz 2023 tarihi ve öncesinde işlenen suçları kapsayan önemli bir değişikliği içeriyor. Buna göre, bu tarihten önce suç işleyen hükümlüler için kapalı ceza infaz kurumundan 3 yıl erken açık cezaevine geçiş, açık cezaevinden ise 3 yıl erken denetimli serbestliğe ayrılma imkanı getiriliyor. Bu düzenlemenin amacı, aynı tarihte suç işlediği halde yargılaması geç tamamlanan kişiler arasındaki uygulama farklılığını ortadan kaldırmak. “Suç işleyenler” ibaresinin eklenmesiyle yeni hükümlülerin de bu haktan yararlanması sağlanmış oluyor.
Düzenleme kimleri kapsıyor?
Yeni yargı paketi, özellikle 31 Temmuz 2023 öncesinde suç işleyen ve açık cezaevinde bulunma şartlarını taşıyan hükümlüler için uygulanacak. İyi hâlli olduğu değerlendirilen, toplum güvenliği açısından risk taşımayan ve infaz kurumunda belirlenen yükümlülükleri yerine getiren hükümlüler düzenlemeden yararlanabilecek. Ancak terör suçları, örgütlü suçlar ve cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlarda kapsamın daraltılabileceği belirtiliyor. Düzenleme, infaz kurumlarındaki yoğunluğu azaltmayı ve hükümlülerin topluma daha sağlıklı bir şekilde yeniden uyum sağlamasını hedefliyor.
Neden bu düzenleme yapılıyor?
Düzenlemenin en temel gerekçesi, aynı tarihte suç işleyen kişiler arasında yargılama sürelerinden kaynaklanan adaletsizliklerin giderilmesi olarak açıklanıyor. 2023 yazında yürürlükte olan geçici maddeler bazı hükümlülere erken tahliye avantajı sağlamış, ancak henüz hükmü kesinleşmeyen kişilerin bu haktan yararlanamaması eşitsizliğe yol açmıştı. Yeni paketle birlikte bu açık kapatılıyor ve eşitlik sağlanması hedefleniyor.
Erken Denetimli Serbestlik yeniden gündemde
Yargı Paketi ile birlikte denetimli serbestlik sisteminde önemli bir değişiklik kapıda. Açık cezaevinde bulunan hükümlüler için getirilen 3 yıl erken denetimli serbestlik imkanı, binlerce kişinin infaz sürecini yakından etkileyecek nitelikte. Düzenlemenin yasalaşması halinde, 31 Temmuz 2023 öncesi suçlar için daha erken tahliye yolu yeniden açılmış olacak.
