The Telegraph gazetesi, Avrupa Birliği’nin Ukrayna için hazırladığı 24 maddelik barış planının detaylarını yayınladı. Belge, toprak müzakerelerinin mevcut cephe hatları üzerinden yürütülmesini ve Ukrayna’ya NATO benzeri güvenlik garantileri sağlanmasını öngörüyor. E3 ülkeleri tarafından oluşturulan planın ABD planı ile büyük farklılıklar içerdiği görülüyor.
ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna’nın toprak tavizleri vermesini, askeri gücünü yarıya indirmesini ve NATO’ya alınamama şartını içeren tartışmalı barış plana ilişkin tartışmalar sürerken, Trump’ı kendilerini bilgilendirmeden böyle bir aksiyona giriştiği için hedef tahtasına koyan Avrupa Birliği (AB) kendi barış planını hazırladı. The Telegraph gazetesi, Avrupa Birliği tarafından hazırlanan Ukrayna barış planının 24 maddelik tam metnini yayınladı. Planın, İngiltere, Almanya ve Fransa’nın yer aldığı E3 grubu tarafından hazırlandığı bildirildi. Avrupa tarafı, toprak müzakerelerinin mevcut çatışma hattı üzerinden yürütülmesini ve Ukrayna’ya NATO Antlaşması’nın 5. Maddesi’ne benzer nitelikte, ABD’nin de dahil olduğu hukuki bağlayıcılığı bulunan güvenlik garantileri verilmesini öneriyor.
ATEŞKESİ AB VE ABD DENETLEYECEK
Savaşın sona ermesinin ardından güvenilir bir barış ve güvenlik ortamı için gerekli tedbirler hayata geçirilecek. Rusya ve Ukrayna; tüm cephelerde, denizde karada ve havada ateşkese uymayı taahhüt edecek. Ateşkes sürecini, ABD liderliğindeki Ukrayna müttefikleri denetleyecek. Taraflar, ateşkesin üçüncü ülkeler tarafından denetlenmesi konusunda derhal müzakerelere başlayacak. İzleme faaliyeti ağırlıklı olarak uydu, İHA’lar ve diğer teknolojik araçlarla yürütülecek.
TÜM ESİRLERE TAKAS
Belge, insani süreçler ve Ukrayna’nın siyasi geleceği konusunda net hükümler içeriyor. Yerinden edilen tüm Ukraynalı çocuklar ülkelerine geri dönecek ve bu süreci uluslararası ortaklar denetleyecek. Moskova ve Kiev, tüm esirleri kapsayan bir takas anlaşması yapacak. Rusya ayrıca gözaltındaki tüm sivilleri serbest bırakacak. İstikrarlı bir ateşkes sağlandığında taraflar, aile üyelerinin cephe hattından geçişini organize etmek dahil olmak üzere insani yardım faaliyetlerine başlayacak.
UKRAYNA AB ÜYESİ OLACAK
Ukrayna’nın egemenliği tanınacak ve Kiev yönetimi tarafsızlık statüsünü kabul etmeye zorlanmayacak. Ukrayna ordusu ve savunma sanayii üzerinde herhangi bir kısıtlama uygulanmayacak. Bir grup Avrupa ülkesi ve ilgili diğer devletler, Kiev’in güvenliğinin garantörü olacak. Ukrayna, müttefik kuvvetleri kendi topraklarında konuşlandırma hakkına sahip olacak. Ülkenin NATO üyeliği ancak tüm ittifak üyelerinin onayıyla mümkün olabilecek, buna karşılık Ukrayna Avrupa Birliği üyesi olacak.
NÜKLEER SİLAHSIZLANMA TAAHHÜDÜ
Kiev yönetimi nükleer silahsız devlet statüsünü korumayı ve Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması’na (NPT) uymayı taahhüt edecek. Toprak sorunları, tam ateşkes sağlandıktan sonra Rusya ile müzakere edilecek ve taraflar üzerinde uzlaşılan sınırları güç kullanarak değiştirmemeyi taahhüt edecek. Ukrayna, ABD’nin katılımıyla Zaporijya Nükleer Santrali ve Kahovka Hidroelektrik Santrali üzerindeki kontrolünü yeniden sağlayacak; devir teslim için özel bir mekanizma oluşturulacak.
RUSYA’NIN DONDURULAN VARLIKLARINDAN TAZMİNAT
Ekonomik başlıkta ise Kiev ve ortakları kısıtlama olmaksızın iş birliği yapacak. Ukrayna tamamen yeniden imar edilecek ve finansal tazminat alacak. Bu tazminat, Rusya Ukrayna’nın zararını karşılayana kadar bloke edilmeye devam edecek olan Rusya’nın dondurulan varlıklarından sağlanacak. Rusya’ya yönelik yaptırımlar sürdürülebilir barışın sağlanmasının ardından kademeli olarak hafifletilebilecek ancak anlaşmanın ihlali durumunda yeniden devreye girecek. Süreç kapsamında tüm AGİT ülkelerinin katılımıyla Avrupa güvenlik müzakereleri başlayacak.
ABD PLANINDAN ÇOK FARKLI
ABD’nin Ukrayna’daki savaşı sona erdirmeye yönelik planı ise 28 maddeden oluşuyor ve Avrupa planından önemli farklılıklar içeriyor. ABD tarafı, Ukrayna ordusunun personel sayısının 600 bin ile sınırlandırılmasını öngörüyor. Washington’ın taslağına göre Ukrayna, anayasasında NATO’ya katılmayacağını taahhüt edecek; İttifak ise belgelerine Ukrayna’nın asla üye alınmayacağına dair bir madde ekleyecek. NATO ayrıca Ukrayna topraklarında asker konuşlandırmayacağını taahhüt edecek. Toprak paylaşımı konusunda ABD planı, Kırım, Donetsk ve Luhansk’ı fiilen Rus toprağı olarak tanırken, Herson ve Zaporijya bölgelerine temas hattı boyunca “dondurulmuş statü” veriyor.
PLANI RUSLAR YAZDI İDDİASI
Habere göre, ABD'nin sunduğu 28 maddelik plan, bazı Cumhuriyetçiler dahil birçok kesim tarafından Moskova yanlısı olduğu gerekçesiyle hedef alındı. Plana karşı çıkan isimlerin, öneriyi Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin için bir “dilek listesi” olarak nitelendirdiği kaydedildi. Geçtiğimiz hafta görevinden ayrılacağını açıklayan ABD'nin Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg'un kızı Meaghan Mobbs, barış planının aslen Rusça yazıldığını iddia etti. Mobbs, metnin, Trump yönetimi tarafından daha sonra İngilizceye çevrilerek basına sunulduğunu öne sürdü.
