Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Almanya Başbakanı Friedrich Merz’in Ankara’daki görüşmesi, Gazze gündemi üzerinden sert tartışmalara sahne oldu. Erdoğan’ın İsrail’i “soykırım yapmakla” suçlaması Alman medyasında geniş yankı bulurken, Bild gazetesi diyaloğu “kameralar önünde hararetli tartışma” olarak manşetine taşıdı. ARD ve ZDF görüşmeyi “zor ama stratejik diyalog” şeklinde yorumlarken, Focus ise Merz’in Türkiye’nin AB üyeliğine “fren koyduğu” değerlendirmesinde bulundu.
GAZZE'DEKİ KATLİAM GÖRÜŞMEYE DAMGA VURDU
Erdoğan, Almanya'nın İsrail'e verdiği desteğe dikkat çekerek, "İsrail yaklaşık iki yıldır sistemli şekilde Gazze'deki insanları öldürüyor. 20 binden fazlası çocuk, 60 binden fazla insan hayatını kaybetti. Şehirler yok edildi, milyonlar mülteci konumunda. Siz bu desteği neden sürdürüyorsunuz? Tarihin yanlış tarafında olduğunuzu düşünmüyor musunuz?" sorusunu yöneltti.
Merz ise bu soruya, "Federal hükümet İsrail'in kuruluşundan bu yana onun yanındadır. Ancak bu, İsrail'in her kararını desteklediğimiz anlamına gelmez." şeklinde yanıt verdi. Almanya Başbakanı ayrıca, "Gazze'de kalıcı barış umudu ilk kez belirdi. Türkiye'nin, Katar, Mısır ve ABD ile birlikte sürece yaptığı katkı çok değerlidir." ifadelerini kullandı.
BİLD: "KAMERALAR ÖNÜNDE HARARETLİ TARTIŞMA"
Erdoğan–Merz görüşmesi, Alman basınının önde gelen gazetesi Bild'in manşetine taşındı. Gazete, Ankara'daki ortak basın toplantısını "canlı kameralar önünde hararetli bir tartışma" olarak niteledi. Haberde, Erdoğan'ın konuşmasında "Gazze'de soykırım" ifadesini kullanmasının Merz'i rahatsız ettiği, bir Türk gazetecinin "Almanya tarihin yanlış tarafında mı?" sorusuyla ortamın gerildiği aktarıldı.
Bild, Erdoğan'ın "İsrail soykırım yapıyor" sözlerine yer verirken, Merz'in "İsrail'in meşru müdafaa hakkı vardır" yanıtını ön plana çıkardı. Gazete, "Şansölye Merz siyasi olarak Erdoğan'a bir adım bile yaklaşmadı" yorumunda bulundu.
Haberde ayrıca, Merz'in ziyaretinin temel gündeminin "göç, sınır dışı süreçleri ve Ukrayna savaşı" olduğu, Erdoğan'ın ise "Gazze'de barış ve insani yardımların sürekliliği" konusuna odaklandığı vurgulandı.
ANKARA–BERLİN HATTINDA GAZZE GERGİNLİĞİ
Görüşmede iki ülke arasında Gazze krizi konusundaki derin görüş ayrılıkları bir kez daha gözler önüne serildi. Erdoğan, "Kızılay olarak bölgeye gıda yardımı ulaştırmakta bile engellerle karşılaşıyoruz. Bu insanlık dramına sessiz kalamayız." diyerek, Almanya'ya "Kızılhaç ve Kızılay iş birliğiyle yardımların sürdürülmesi çağrısı" yaptı.
Almanya Başbakanı Merz ise "Hamas'sız bir yönetim ve uluslararası güvenlik varlığı" önerisini yineledi. Ancak toplantı sonunda iki liderin Gazze konusunda uzlaşamadığı, buna karşın "bölgesel barışın tesisi için diyaloğun süreceği" mesajı verdiğine dikkat çekti.
"ERDOĞAN'IN SÖYLEMLERİ RAHATSIZ ETTİ"
Alman basını, görüşmeyi genellikle "Erdoğan'ın Gazze'deki ifadeleri Almanya'da rahatsızlık yarattı" başlıklarıyla duyurdu. Bild başta olmak üzere bazı gazeteler, Ankara'daki atmosferi "sert ama diplomatik sınırlar içinde kalan bir tartışma" olarak tanımladı. Öte yandan Gazze konusundaki anlaşmazlığa rağmen, iki ülke liderlerinin "iş birliğini sürdürme iradesi" vurgusu, diplomatik dengelerin korunması açısından dikkat çekti.
ARD1 ise Şansölye Merz'in Cumhurbaşkanı Erdoğan'la yaptığı resmi temasın "zor ama stratejik açıdan kaçınılmaz bir diyalog" olduğunu vurguladı. Haberde, "Friedrich Merz bugün Türkiye Başkanı Erdoğan ile görüştü. Bu, Alman-Türk ilişkilerinin geliştirilmesiyle öne çıkan özel bir ziyaretti. Sadece Orta Doğu konusu görüş ayrılığına yol açtı." ifadesiyle görüşmenin genel çerçevesi çizildi. Seibert, Merz'in son dönemde uluslararası krizlerde "demokrasiye ve hukukun üstünlüğüne önem vermeyen liderlerle iletişim kurmak zorunda kalan bir siyasetçi" olarak tecrübe kazandığını belirtti. Haberde şu satırlara yer verildi:
Alman Şansölyesi, pragmatik bir yaklaşım benimsiyor. Almanya açısından Türkiye'den kaçış yok; iki ülke sosyal, ekonomik ve güvenlik bakımından sıkı biçimde birbirine bağlı.
ARD analizine göre Merz, basın toplantısında uluslararası güçlerin şekillendirdiği jeopolitik krizlere dikkat çekerek, "Almanya için daha yakın stratejik ortaklıklar gereklidir ve Türkiye bu bağlamda kilit ülkedir" mesajı verdi.
Haberde, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Orta Doğu'daki ateşkes sürecinde oynadığı rol de vurgulandı:
"Türkiye Cumhurbaşkanı, mevcut çatışmalarda kilit bir rol oynuyor. Erdoğan, Gazze'deki ateşkes anlaşması da dahil olmak üzere Orta Doğu barış sürecine önemli ölçüde dahil oldu."
Merz'in bu noktada Erdoğan'a teşekkür ettiği ve "Türkiye'nin, Katar, Mısır ve ABD ile birlikte barış sürecine yaptığı katkı çok değerlidir" dediği hatırlatıldı. Ancak iki liderin Hamas konusundaki görüş ayrılığının net biçimde hissedildiği aktarıldı.
"Merz, Almanya'nın her zaman 'İsrail Devleti'nin yanında kararlı bir şekilde duracağını' vurguladı. Ancak Hamas, rehineleri serbest bırakarak ve silahlarını bırakarak Gazze'deki çatışmayı sona erdirme fırsatına sahipti. Erdoğan bu noktada aynı fikirde değildi."
Haberde, Erdoğan'ın "Gazze Şeridi'nde İsrail saldırıları ve bombalamaları sonucu 60 bin kişinin öldürüldüğüne" dikkat çektiği ve "İsrail'i soykırım yapmakla ve Filistin halkını aç bırakmakla suçladığı" da aktarıldı.
Seibert'in analizinde şu değerlendirme öne çıktı:
"Erdoğan bu noktada sertti, ancak daha uzlaşmacı bir üslupla sözlerini bitirirken Almanya ve Türkiye'nin Gazze Şeridi'nin geleceği konusunda 'el ele çalıştığını' vurguladı."
MERZ: TÜRKİYE İLE ORTAKLIKTAN KAÇIŞ YOK
ZDF, Friedrich Merz'in Ankara ziyaretini "Türkiye ile ortaklıktan kaçış yok" başlığıyla duyurdu. Kanal, haberinde ziyareti diplomatik bir denge arayışı olarak yorumlarken, dikkat çekici biçimde Gazze konusuna yer vermedi.
Haber'de, Merz'in "Almanya ve Türkiye'nin birbirine ihtiyacı var" vurgusu öne çıkarıldı. ZDF'nin aktarımına göre Merz, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı görüşmenin ardından düzenlediği ortak basın toplantısında şu ifadeleri kullandı:
FOCUS: MERZ, TÜRKİYE'NİN AB ÜYELİĞİNE FREN KOYUYOR"
Alman Focus dergisi, Erdoğan–Merz görüşmesini Avrupa Birliği üyeliği ve Gazze tartışması çerçevesinde aktardı. Haberde, Merz'in Türkiye'nin AB sürecine temkinli yaklaştığı, Erdoğan'ın ise Gazze konusunda sert ifadeler kullandığı vurgulandı.
Alman Focus, Erdoğan ile Merz görüşmesini "Endişelerini dile getirdi: Merz, Türkiye'nin AB üyeliğine fren koyuyor" başlığıyla aktardı. Dergi, Merz'in Ankara temaslarında Avrupa Birliği süreci, hukuk standartları ve Gazze tartışmasının öne çıktığını yazdı.
Haberde, iki liderin Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ndeki görüşmesinin ardından düzenlenen basın toplantısında hem AB ilişkileri hem de Orta Doğu'daki savaş konularında karşılıklı açıklamalarda bulunduğu belirtildi.
Focus'a göre, Merz basın toplantısında Türkiye'nin AB sürecine ilişkin şu ifadeleri kullandı:
"AB'ye giden yol Kopenhag kriterlerine uymaktan geçiyor. Türkiye'de henüz bu kriterleri karşılamayan kararlar alındı."
Merz, Türkiye'nin AB'de önemli bir rol oynamaya devam etmesini istediğini vurguladı ancak,
"Yargı standartlarının henüz AB'de istediğimiz düzeyde olmadığı konusundaki endişelerimi dile getirdim. Ancak bu, devam eden bir tartışma konusu."
sözleriyle üyelik sürecine temkinli yaklaştı. Dergi, bu açıklamaların Türkiye'nin AB üyeliği konusunda diplomatik bir "fren" anlamına geldiğini, ancak Merz'in "diyaloğu sürdürmekte kararlı" olduğunu yazdı.
"ALMANYA, İSRAİL'İN YANINDA DURMAYA DEVAM EDECEK"
Focus, basın toplantısında Merz'in İsrail konusundaki açıklamalarına geniş yer verdi. Haberde, Almanya Başbakanı'nın şu ifadeleri aktarıldı:
"Almanya, İsrail Devleti'nin yanında kararlı bir şekilde duruyor ve bu her zaman böyle olacak." Ancak Şansölye, bu desteğin koşulsuz olmadığını da vurguladı: "Bu, İsrail hükümetinin aldığı her kararı eleştirisiz kabul ettiğimiz anlamına gelmiyor."
ERDOĞAN'DAN SERT YANIT
Focus'un haberine göre Cumhurbaşkanı Erdoğan, Merz'in açıklamalarına sert sözlerle karşılık verdi: "Onaylayamadığım bir ifade var. Maalesef bu süreçte 60.000'den fazla insan öldü ve Hamas'ın elinde bomba veya nükleer silah yok; İsrail'in elinde var ve örneğin dün gece kullandı."
Erdoğan, İsrail'in saldırılarını sürdürdüğüne dikkat çekerek, "Bu soykırımı ve açlığı sona erdirmek için birlikte çalışmalıyız; bu bizim insani görevimizdir." ifadelerini kullandı.
Focus, bu noktada toplantı atmosferinin belirgin biçimde gerildiğini, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın çıkışının ardından basın toplantısının kısa süre içinde sona erdiğini aktardı.
