Gazze'deki soykırım karşısında çığ topu gibi büyüyen toplumsal baskılar, Avrupa ülkelerinin İsrail'e "koşulsuz destek" söylemlerinde değişime yol açıyor. Hollanda’da İsrail’e ambargo talebi kabul görmeyen 9 bakanın istifasıyla başlayan ayrışma Belçika’ya sıçradı. Dışişleri Bakanı Maxime Prevot, İsrail'e karşı sert tavır alınmadığı takdirde koalisyonun çökebileceği uyarısında bulundu. Kamuoyu baskıları, hükümetleri Filistin'i tanıma konusunda adım atmaya zorlarken, Avrupa Birliği’nde ise delegeler İsrail’e yaptırım uygulanması konusunda ikiye bölünmüş durumda.
İsrail'in 7 Ekim 2023'te Gazze'ye başlattığı saldırılar sonrası Avrupa genelinde çok sayıda hükümet, İsrail'e koşulsuz destek açıklamasında bulunurken Gazze'de derinleşen insani krizle hükümetlerin İsrail söylemlerinde değişikliğe giderek daha fazla sertleştiği ve İsrail aleyhine tedbirler aldığı görülüyor. Hollanda'da Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp'ın ve beraberinde 8 bakanın istifasıyla başlayan çağrı, diğer Avrupa ülkelerinde de yankılandı. Belçika'da Dışişleri Bakanı Maxime Prevot, İsrail'e karşı sert tavır alınmadığı takdirde koalisyonun çökebileceği uyarısında bulundu. Fransa ve İngiltere’de de haftalardır devam eden protestolar netice verdi ve iki ülke de Filistin’i tanıyacağını açıkladı.
BELÇİKA’DA HÜKÜMET DAĞILMANIN EŞİĞİNDE
Belçika'da Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Maxime Prevot'un sözcüsü Laurens Soenen'in verdiği bilgiye göre, bakanlar kurulu İsrail'e yaptırım uygulama ve Filistin devletini tanıma gündemiyle toplandı. Bakanlar, 2 Eylül'de önerilerin ayrıntılarını ele almak üzere yeni bir kabine toplantısı yapma konusunda mutabık kaldı. Bakan Prevot, toplantıdan önce, "İsrail konusunda daha sert adımlar atılmazsa, hükümet çalışmalarını bloke etme seçeneğini dışlamıyorum" açıklamasında bulundu.
HOLLANDA’DA 9 BAKAN İSTİFA ETTİ
Geçtiğimiz günlerde Hollanda'da 29 Ekim'de yapılacak erken seçime kadar işbaşında olan azınlık hükümetinin Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, İsrail'e karşı ek yaptırımların engellemesi nedeniyle görevinden istifa etti. Veldkamp, 22 Ağustos Cuma akşamı yaptığı açıklamada, “İsrail üzerinde baskı kurmak için anlamlı ek önlemler alma imkânımın yetersiz olduğunu görüyorum” dedi. Veldkamp’ı 8 bakan takip ederek istifa ettiklerini açıkladı.
İNGİLTERE’DEN EYLÜLE KADAR MÜHLET
İngiltere'de birçok milletvekili, mevcut Başbakan Keir Starmer'ın muhalefet lideri olduğu dönemde ateşkes çağrılarını reddetmesi üzerine görevinden ayrıldı. İşçi Partili milletvekili Imran Hussain, muhalefet liderinin, İsrail-Filistin çatışmaları konusundaki açıklamaları ve Gazze'de ateşkes karşıtı söylemleri nedeniyle 8 Kasım'da Çalışanlar İçin Yeni Anlaşmadan Sorumlu Gölge Bakanlık görevinden istifa etti. İskoç Ulusal Partisi'nin (SNP) sunduğu ateşkes çağrısı değişikliğini destekleyen 56 İşçi Partili milletvekili arasında yer alan Jess Phillips de Hussain'in istifasından bir hafta sonra görevinden ayrıldı. İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İsrail'e bazı şartlar öne sürerek, bunların yerine getirilmemesi halinde eylül ayındaki Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda Filistin'i devlet olarak tanıyacaklarını söyledi.
İSPANYA’DA PEŞ PEŞE İSTİFALAR
İspanya'da, koalisyon hükümetinin küçük ortağı Sumar ittifakının Aralık 2023'te Filistin konusunda yapılan parlamento oturumu sırasında, İsrail'in soykırım yaptığını ifade edecek olan Podemos partisinin lideri Ione Belarra'nın konuşmasını engellemesi, koalisyon içindeki gerilimi zirveye çıkardı. Bunun üzerine Sumar ittifakındaki Podemos partili 5 milletvekili, istifa ettiklerini duyurdu.
İRLANDA’DA TEPKİ BÜYÜYOR
- İrlanda'da insan hakları avukatı Michael Farrell, "Gazze konusunda sessiz kaldığı" gerekçesiyle, Irkçılığa ve Hoşgörüsüzlüğe Karşı Avrupa Komisyonunda (ECRI) 14 yıl boyunca sürdürdüğü görevinden istifa etti. Bu konuyu gündeme getirmek için defalarca çaba gösterdiğini ancak bastırıldığını ve ECRI'nin temmuz ayı genel kurulunda sunduğu önergenin reddedildiğini ifade eden Farrell, "Eğer soykırım hakkında konuşamayacaksam, insan haklarını ihlal eden devletleri eleştirmeye de devam edemeyeceğimi hissettim" dedi.
HIRVAT LİDER TALİMAT VERDİ
- Hırvatistan Cumhurbaşkanı Zoran Milanovic, hükümete, Filistin'in egemen ve bağımsız bir devlet olarak tanınması için parlamento sürecini başlatma çağrısında bulundu. Milanovic, Filistin Dışişleri Bakanı Varsen Aghabekian ile başkent Zagreb’de bir araya geldi. Yapılan açıklamada, “Gazze’nin işgali hiçbir şekilde haklı gösterilemez. Hırvatistan, Filistin’i tanıyarak Gazze’deki savaşın ve insani felaketin sona ermesine katkıda bulunmalıdır” ifadeleri kullanıldı.
FRANSA FİLİSTİN’İ TANIYACAK
- Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 24 Temmuz Perşembe günü yaptığı açıklamayla Fransa'nın Filistin'i devlet olarak tanıyacağını duyurdu. Macron, sosyal medya platformu X'ten yaptığı paylaşımda, kararı Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda resmileştireceğini söyledi. Cumhurbaşkanı, "Bugün acil olan şey, Gazze'deki savaşın sona ermesi ve sivil halkın kurtarılması" diye konuştu.
