İliç’te madenle birlikte hayat da durdu

Madencilik, Türkiye ekonomisinde olduğu kadar kırsal kalkınmada da önemli rol oynuyor. Erzincan’ın İliç ilçesindeki Çöpler Altın Madeni de bölgedeki binlerce kişiye istihdam sağlıyor. 13 Şubat 2024'te 9 kişinin hayatını kaybettiği maden kazasının ardından sahada faaliyetlerin durması, ilçede adeta hayatı da durdurdu. Madenin faaliyette olduğu dönemde hızla gelişen ve göç alan ilçe, 21 aydır durgunluk yaşıyor. Esnaf, satışların neredeyse durma noktasına geldiğini, iş yapamayan birçok vatandaşın ilçeyi terk ettiğini ifade ediyor.

EKONOMİK KAYIP 1,5 MİLYAR DOLAR

Çöpler Altın Madeni’nin faaliyetlerinin durması sadece bölge değil, ülke ekonomisini de olumsuz etkiledi. 2020 yılında 42 tonla rekor seviyeyi gören altın üretimi, 32 tona geriledi. Yıllık 200 bin ons altın üretimi yapan madenin 21 ay kapalı kalması nedeniyle Türkiye ekonomisinin kaybı ise 10 tonluk altın üretimi karşılığı olan yaklaşık 1,5 milyar dolara ulaştı. Ayrıca devletin vergi, SGK primi ve devlet hakkı gibi kalemlerde de kaybı olduğu belirtiliyor. Türkiye'nin cari açığı başta olmak üzere ekonomisi için önem taşıyan Çöpler Altın Madeni'nin yeniden faaliyete geçmesini başta İliç olmak üzere bölge halkı merakla bekliyor.

ÜRETİM YÖNTEMİ TAMAMEN DEĞİŞTİ

Maden işletmecisi olan SSR Mining’in Kıdemli Başkan Yardımcısı Cengiz Demirci, yeniden faaliyete geçmek için gerekli tüm çalışmaların tamamlandığını, üretime 6 aydır hazır olduklarını söyledi. Üretim yönteminin tamamen değiştirildiğini aktaran Demirci, şunları söyledi: “Bundan böyle sadece tank liçi diye tabir ettiğimiz yöntemle, sülfitli cevher üretim tesisinde üretimi gerçekleştireceğiz. Türkiye’de bir ilk olan sülfit tesisi, dünyada da sınırlı sayıda bulunuyor. Sülfit tesisinin yatırım maliyeti bugünkü rakamlarla 3 milyar doları buluyor. Anagold olarak Türkiye ekonomisi için Çöpler Altın Madeni’nde önemli bir üretim yaptığımızın farkındayız. Ülkemize güveniyoruz. Önümüzdeki dönemde de yine yatırımlarımıza devam edeceğiz.”

2.570 KİŞİ İŞSİZ KALDI

Madenin faaliyetleri durmadan önce 650 kişiye doğrudan, taşeronlarla birlikte toplam 3 bin 500 kişiye istihdam sağlıyordu. 117 ana ve alt taşeron firma faaliyet gösteriyordu. Maden, düzenli olarak bin 116 tedarikçiden alım yapıyordu. Faaliyetlerin durmasıyla 370 Anagold çalışanı ve 2 bin 200 taşeron olmak üzere toplam 2 bin 570 kişi işsiz kaldı. Dolaylı etkiyle birlikte yaklaşık 50 bin kişinin bu süreçten etkilendiği tahmin ediliyor.

Bölge halkı ‘maden açılsın’ diyor

Madenin kapalı kalmasından olumsuz etkilenen bölge halkı da yaşadığı zorluğu dile getirdi. Giyim mağazası sahibi Nurten Alpaydın, “İnsanlar işten çıkınca bu durum doğal olarak bize de yansıdı. Hem esnaf olarak biz zorlanıyoruz hem de halk genel anlamda etkilenmiş durumda. Madenin bir an önce açılmasını istiyoruz” dedi. Manav işletmecisi Özlem Sayer Gürbüz de sirkülasyon olmaması sebebiyle iş yapmalarının mümkün olmadığını belirtti. Daha önce madende çalışan işçi Recep Şeker ise “Maden kapandı, birçok kişi işsiz kaldı, aç kaldı. Sadece biz değil, civar illerden birçok insan bu madenden ekmek yiyordu. Herkes bir umutla madenin yeniden açılmasını bekliyor” dedi.

Siyasiler de istiyor

İliç Belediye Başkanı Mehmet Elçi, madenin açılmasının sadece ilçe için değil ülke ekonomisi için de önem taşıdığını vurguladı. AK Parti İlçe Başkanı Ahmet Yılmaz ise, “Gençlerimiz başka illerde iş aramak zorunda kalıyor. Madenin bir an önce faaliyete geçmesini ve ekonomik sıkıntıların hafiflemesini bekliyoruz” dedi. MHP İlçe Başkanı Mahmut Taşyumruk da, onlarca vatandaşın ‘Artık evimize ekmek götüremiyoruz’ diyerek kendilerine ulaştığını kaydetti. AK Parti İl Başkan Yardımcısı Mustafa Gürbüz, “Madenin kapalı olması bölge ekonomisini olumsuz etkiledi. İnsanlar işten çıkınca bu durum doğal olarak bize de yansıdı. Gerçekten büyük bir sıkıntı var. Madenin bir an önce açılmasını istiyoruz” ifadelerini kullandı.