Pandemiyle başlayan gıda tedarikindeki sıkıntıya Rusya-Ukrayna savaşı da eklenince, Türkiye’de önlemler artıyor. Bu çerçevede bazı tarım ürünlerinin ihracatında dönemsel düzenlemelere gidilebilecek. Bu kapsamdaki 20 ürünlük listeye 34 ürün daha eklendi. Ayçiçeği yağının alternatifi bazı ürünlerin gümrük vergisi ise 30 Haziran’a kadar sıfırlandı.
Türkiye, gıda ve tarım ürünlerinin tedariğinde oluşabilecek sorunlara karşı önlemini erkenden alıyor. Hem küresel çapta yaşanan gıda krizi hem de Rusya pazarıyla ticarette oluşabilecek problemlerin aşılabilmesi adına iç pazarı güçlendirecek adımlar atılıyor. Alınan son kararla birlikte, sıvı yağ ham maddesi olan ayçiçeği yağının ikamesi olabilecek kanola, aspir, mısır, soya ve palm yağlarında uygulanan gümrük vergisi oranları 30 Haziran’a kadar sıfırlandı. “İthalat Rejimi Kararında Değişiklik Yapılmasına İlişkin Cumhurbaşkanı Kararı” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
TEDARİK PROBLEMİNİ ÖNLEYECEK ADIM
Rusya ve Ukrayna, ayçiçeği ve yağında dünya genelinde ana tedarikçi ülkeler olarak biliniyor. Kararın, yağlı tohum ve bitkisel yağ tedariğinde sorunlara yol açmaması, temel gıda ürünlerinde arz güvenliği ve fiyat istikrarının sağlanması amacıyla alındığı belirtildi. Bununla birlikte iç pazarda oluşabilecek tedarik sorunlarının kısa sürede aşılması ve piyasanın hızlıca düzenlenebilmesi adına, Tarım ve Orman Bakanlığınca gerektiğinde dönemsel düzenlemeler yapılabilecek ürünlerin kapsamı genişletildi.
TİCARETTE ÖNLEMLER ERKENDEN ALINIYOR
Söz konusu ürünler, büyükbaş hayvanların eti, koyun ve keçi etleri, sakatatlar, bazı kümes hayvanlarının etleri ve yenilen sakatatı, tereyağı, tavuk yumurtaları, patates, domates, kuru soğan, kuru sarımsak, hıyarlar ve kornişonlar, fasulye, patlıcan, sivri biber, zeytinler, bezelye, adi fasulye, kırmızı mercimek, portakal, mandarin, limon, karpuzlar, elma, pirinç, buğday unu, mısır unu, buğday irmiği, mısır irmiği, aşurelik buğday, bulgur ve karma yem olarak belirlendi. Rusya-Ukrayna Savaşı’nın etkisiyle ayçiçek tedariğinde yaşanabilecek sorunların da etkisiyle zeytinyağı ve fraksiyonları, rep, kolza ve hardal yağı ve bunların fraksiyonları, soya yağı ve fraksiyonları, ayçiçeği tohumu, aspir, pamuk tohumu yağları ve bunların fraksiyonları, mısır yağı ve fraksiyonları, margarin ve tereyağı düzenleme kapsamına alındı. Tarım ve Orman Bakanlığı, savaş sebebiyle bitkisel yağ arzında sorun yaşanmaması için her türlü tedbiri alabilecek.
Ayçiçeğinde alternatif pazar arayışı başladı
Ayçiçeği yağı ham maddesinin ithalatında Rusya ve Ukrayna’ya alternatif olarak Bulgaristan, Moldova, Romanya ve Arjantin’in öne çıkması bekleniyor. Türkiye’de bitkisel yağ sektörü hacminin 9 milyar dolar olduğunu belirten Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil, yağlı tohumların Türkiye’nin ithalatı içinde ilk 10’da yer aldığını söyledi. Moldova, Bulgaristan gibi ülkelerde girişimlerin sürdüğünü vurgulayan Büyükhelvacıgil, “Güney Amerika'da ayçiçeği alımları, ABD ve Kanada gibi ülkelerden de diğer yağlı tohum ve ham yağ alımları için görüşülüyor” dedi.
Ocak’ta 20 üründe yetki verilmişti
Ticaret Bakanlığı tarafından 27 Ocak 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğ ile Tarım ve Orman Bakanlığı’na, bazı tarım ürünlerinin ihracatında dönemsel düzenleme yapma yetkisi verilmişti. Kısıtlama yapılabilecek ürünler listesinde patates, domates, kuru soğan ve sarımsak, fasulye, patlıcan, sivri biber, zeytin, portakal, kırmızı mercimek, limon, karpuz, elma, zeytinyağı, tavuk eti, tavuk yumurtası ve tereyağı yer alıyordu. Tarım ve Orman Bakanlığı, söz konusu yetkisini geçen hafta kullanmaya başladı. Tarım ve Orman Bakanlığı, 26 Şubat’ta fasulye (beyaz fasulye dahil), kırmızı mercimek ve dökme zeytinyağı için bitki sağlık sertifikası ve/veya sağlık sertifikası düzenlenmemesi talimatı verdi.
Narenciye sektörü farklı ülkelere yöneldi
Türkiye’nin narenciye ihracatında da önemli konumda yer alan Rusya ve Ukrayna pazarının yerine alternatif olabilecek pazar arayışları başladı. Ulusal Turunçgil Konseyi Başkan Vekili Kemal Kaçmaz, “Turunçgil ihracatının sezon sonundayız artık. Bu durum sezon başlangıcında veya ortasında olsaydı daha fazla zarar olacaktı. Yeni pazar arayışlarını sürdüreceğiz” dedi.
