Yüksek faiz belimizi büküyor

Yüksek faiz, yatırım, üretim, istihdam ve ihracatın önündeki en büyük engel olarak öne çıkıyor.

Yatırım, üretim, istihdam ve ihracatın önündeki en büyük engel olan yüksek faiz, Türkiye’yi rekabette geride bırakıyor. Bu durumdan kurtulmamız için Merkez Bankası’nın yapacağı güçlü faiz indirimi büyük önem taşıyor. Yerli ve yabancı ekonomistlerin ortak beklentisi politika faizinin 400 ila 600 baz puan arasında düşürülmesi.

Yatırım, üretim, istihdam ve ihracatın önündeki en büyük engel olarak duran yüksek faizler, Türkiye’yi rekabette geride bırakıyor. Çünkü Türkiye; faizlerin yüksekliği bakımından üçüncü dünya ülkeleri arasında bulunuyor. On aydır faizleri yüzde 24’te tutan Türkiye; en yüksek faiz veren 6’ncı ülke konumunda. Yüzde 58,78 ile Arjantin faiz oranında dünyada en çok oranı veren ülke olurken, onu yüzde 28,82 ile Venezuela, yüzde 27 ile Haiti ile Yemen ve yüzde 25 ile Surinam izliyor.

FAİZ PRANGASI BÜYÜMEYİ FRENLİYOR

Türkiye’den daha fazla faiz veren ülkelerde iç savaş ve istikrarsızlık dikkat çekiyor. Arjantin’in ardından dünyanın en yüksek faizini veren Venezuela; ABD baskıları ile siyasi kriz yaşarken; petrol kaynaklarına rağmen ülke ekonomisi çok kötü durumda. Yemen ise iç savaşla meşgul. Sahip olduğu insan kaynağı ve önemli pazarlara yakınlığıyla büyük avantaj sahibi olan Türkiye, yüksek faiz prangası nedeniyle yeterince büyüyemiyor. Yeni yatırımlar yapılmadığı gibi sahip olduğu kapasiteyi tam olarak kullanamayan Türkiye’yi bu duruma düşüren en önemli neden olarak yüksek faizler gösteriliyor.

Yüksek faizler, üretimi vurunca bu durum enflasyonu da olumsuz etkiledi. Geçen yıl yaşanan kur saldırısının ardından fiyatların aşırı yükselmesi, enflasyonu yüzde 25’e kadar çıkardı. Son olarak açıklanan Haziran ayı itibariyle yıllık enflasyon yüzde 15,7’ye düşse de, faizlerin yüksek olduğu diğer ülkelerdeki gibi Türkiye’de de yüksek enflasyona neden oldu.

ENFLASYONDA 12’İNCİ ÜLKEYİZ

Türkiye, en yüksek enflasyona sahip ülkeler arasında;

yüzde 15,72 oranıyla 12’nci sırada

bulunuyor. Türkiye’den önce listenin birinci sırasında yüzde 282 bin 972 oranıyla Venezuela var. Yakın zamanda ABD baskılarıyla develüsayon yaşayan ve parasının değeri dibe vuran Venezuela’da alım gücü en düşük olan ülke konumunda. Listenin devamında ise yüzde

175 enflasyonla Zimbabve, yüzde 56,10

ile

Güney Sudan, yüzde 55,80

ile

Arjantin, yüzde 55,00

ile

Kuzey Kore, yüzde 50.40

ile

İran, yüzde 47,80

ile

Sudan, yüzde 23,30

ile

Liberya, yüzde 18

ile

Haiti, yüzde 17,46

ile

Sierra Leone ve yüzde 16,94 ile Angola

bulunuyor.

ENFLASYONLA BİRLİKTE DÜŞER

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun yapması beklenen faiz indirimlerine yılın geri kalan kısmındaki toplantılarda da devam etmesi halinde, finansmana erişimin kolaylaştırması bekleniyor. İşletmelerin finansman maliyetlerinin düşmesiyle birlikte üretimin artacağı ve fiyatların dengede kalarak enflasyonu aşağı çekeceği konuşuluyor. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler kategorisinde bulunan Güney Afrika, Brezilya, Çin, Hindistan ve Rusya’da hem faizler hem de enflasyon tek hanede bulunuyor.

GELİŞMİŞLERDE DURUM TERSİNE

Gelişmiş dünya ülkelerde enflasyon ile faiz arasındaki farkı yansıtan reel faiz yüzde 1-2 arasında seyrederken, Türkiye’de reel faiz şu anda yüzde 8,25 seviyelerinde. Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) faiz oranı yüzde 2,50, İngiltere yüzde 0,75, Fransa ve Almanya'da yüzde 0, Japonya'da ise yüzde -0,10’da bulunuyor. Bu ülkelerden İngiltere'de enflasyon yüzde 2,00, ABD ve Almanya'da yüzde 1,60, Fransa yüzde 1,20 olarak dikkat çekiyor.

Ekonomistlerden indirim beklentisi

Ekonomistler, Para Politikası Kurulu’nun yarınki toplantısında politika faizinin 400 ila 600 baz puan arasında düşürüleceğini tahmin ediyor. Tacirler Yatırım Araştırma Müdürü Özlem Bayraktar Gökşen, Merkez Bankası’nın yapacağı toplantıda en az 250 baz puan faiz indirimi beklediğini belirtti. Gökşen, “

Yıl sonuna kadar da politika faizi indirim beklentimizi 600 puana revize ettik

” dedi. QNB Finansinvest Başekonomisti Burak Kanlı ise, “

Yıl sonuna kadar TCMB’nin politika faizini yüzde 18’e indirmesini bekliyoruz

” açıklamasında bulundu. Deniz Yatırım Stratejisti Orkun Gödek de, “2018’in toplamda 1.125 baz puanlık sıkılaştırıcı politikanın ardından bir yıl sonra ilk defa politikamızı aşağı yönde güncellemeye hazırlanıyoruz” dedi.

Yabancılar da aynı görüşte

Yabancı ekonomistler de Merkez Bankası’ndan faiz indirimi bekliyor. Rabobank Gelişen Piyasalar Kur Stratejisti Piotr Matys, “TCMB, bu haftaki toplantısında politika faizinde en az 200 baz puanlık bir indirime gidebilir” şeklinde konuşurken, Capital Economics Gelişmekte Olan Piyasalar Kıdemli Ekonomisti Jason Tuvey ise, “

Banka, 250 baz puanlık bir indirime gidebilir. Yıl sonuna kadar da 800 baz puanlık bir indirim gerçekleşebilir

” diye konuştu.

#Faiz

#Enflasyon

#İhracat