Asgari ücret artışı ve torba yasadaki düzenleme, hizmet borçlanması maliyetlerini yıl başından itibaren ciddi biçimde artıracak. Uzmanlar, emeklilik için gün tamamlamak isteyen sigortalılara “gecikmeyin” uyarısı yapıyor.
Yıl sonu yaklaşırken SGK borçlanmalarında kritik bir döneme girildi. Asgari ücret artışı ve Meclis’te görüşülen torba yasa nedeniyle askerlik, doğum, staj ve ücretsiz izin borçlanması gibi hizmet borçlanmalarının maliyetleri 2025 itibarıyla ciddi şekilde yükselecek. Sosyal Güvenlik Uzmanı Yavuz Kurt, emeklilik için eksik günlerini tamamlamak isteyen sigortalıları uyararak “Bekleyen çok pişman olur” dedi. Borçlanma ücretlerinin hem yeni zamlarla hem de yüzde 45’e çıkarılması planlanan oran değişikliğiyle katlanacağı belirtilirken, uzmanlar başvuru yapacakların gecikmeden harekete geçmesi gerektiğini vurguluyor.
Hizmet borçlanması neden önemli?
Sosyal Güvenlik Uzmanı Yavuz Kurt, sigortalıların eksik prim günlerini tamamlayarak emeklilik hakkı elde edebilmeleri açısından hizmet borçlanmalarının kritik bir role sahip olduğunu belirtiyor. Askerlik, doğum, ücretsiz izin, staj, tutukluluk, grev veya lokavt gibi nedenlerle çalışma hayatından uzak kalınan dönemler, sonradan SGK’ya başvurularak prim gününe dönüştürülebiliyor. Bu sayede hem eksik günler tamamlanıyor hem de bazı durumlarda sigorta başlangıcı daha erkene çekilebiliyor.
Kimler borçlanma yapabiliyor?
Hizmet borçlanması yapabilmek için kişinin daha önce işçi, memur ya da esnaf statülerinden en az bir gün sigortalı bildirimine sahip olması yeterli. Bu kişiler, askerlik sürelerini, üç çocuğa kadar doğum sonrası iki yıla kadar çalışılmayan dönemleri, memurların ücretsiz izinlerini, avukatlık stajını, doktorların fahri asistanlık yıllarını, grev veya lokavt süreçlerini, tutukluluk ve hükümlülükte geçen süreleri ve 2011 sonrasında yapılan kısmi süreli çalışmalardaki eksik günleri borçlanabiliyor.
Maliyetler yükselmeden başvuru yapılmalı
Bugün itibarıyla 4A (SSK) kapsamında bir günlük borçlanma tutarı 277,40 TL. Bu tutar aylık 8 bin 322 TL’ye, yıllık ise yaklaşık 100 bin TL’ye denk geliyor. Ancak yıl başında hem asgari ücret artışı hem de Meclis’te görüşülen torba yasa nedeniyle bu rakamların ciddi şekilde artması bekleniyor.
Yeni düzenleme ile günlük borçlanma oranının yüzde 32’den yüzde 45’e çıkarılması öngörülüyor. Uzmanlar bu yüzden borçlanma yapmak isteyen sigortalılara “gecikmeyin” çağrısı yapıyor.
Başvurular nasıl yapılıyor?
Hizmet borçlanması için SGK il ve merkez müdürlüklerine dilekçe ile başvurmak mümkün. Bunun dışında e-Devlet üzerinden de hızlı ve kolay bir şekilde işlem yapılabiliyor. SGK, başvuru sonrası borçlanılacak tutarı hesaplayarak iadeli taahhütlü posta ile sigortalıya iletiyor. Tebligatın yapıldığı tarihten itibaren bir ay içinde ödeme yapılması gerekiyor. Süresinde ödeme yapılmazsa borçlanma geçersiz sayılıyor ve yeniden başvuru yapılması gerekiyor.
Borçlanılacak süreyi kişi kendisi belirleyebilir
Sigortalıların tüm süreleri borçlanma zorunluluğu bulunmuyor. Emeklilik için hangi döneme ne kadar ihtiyaç varsa o kadar gün satın alınabiliyor. Örneğin 540 gün askerlik yapmış bir kişi, emeklilik hesabında yalnızca 320 güne ihtiyaç duyuyorsa sadece bu süre kadar borçlanma yapabiliyor.
Borçlanma bedeli iade edilebilir mi?
Henüz aylık bağlanmamış olması şartıyla sigortalılar, SGK’ye yazılı talepte bulunarak borçlanmadan vazgeçebiliyor. Bu durumda ödenen tutarın tamamı faizsiz olarak iade ediliyor. Kısmi iade ise mümkün değil. Sigortalılar herhangi bir süre koşulu olmadan ödedikleri borçlanma tutarlarını geri isteme hakkına sahip.
Borçlanma hangi statüden sayılıyor?
Borçlanılan süreler, başvuru tarihindeki son sigortalılık statüsüne göre değerlendiriliyor. Son sigortalılık 4A ise borçlanılan günler SSK kapsamında işleniyor. Zorunlu sigortalılıktan sonra isteğe bağlı prim ödeyenlerin yaptığı borçlanmalar ise 4B (Bağ-Kur) kapsamında değerlendiriliyor.
Sigorta başlangıcı geriye çekilebilir mi?
Borçlanma, her zaman sigorta başlangıcını geriye çekmiyor. Bu hak yalnızca askerlik, doktora ve tıpta uzmanlık eğitimi, fahri asistanlık, avukatlık stajı ve 18 yaş sonrasında resmi öğrenci olarak geçirilen yurtdışı öğrenim sürelerinde geçerli. Bu süreler borçlanıldığında sigorta başlangıcı borçlanılan gün kadar öne çekilebiliyor. Buna karşılık doğum borçlanması gibi bazı süreler sigorta başlangıcını etkilemiyor, yalnızca prim gününe katkı sağlıyor.
