EYT sonrası emekli sayısında yaşanan artışla birlikte, çalışan emekliler için ek kazanç yolları daha fazla araştırılmaya başladı. Türkiye’deki bazı emekliler, belirli koşullar sağlandığında üç maaş alabiliyor. İşte bu fırsatın ayrıntıları...
Türkiye’de emekli sayısı 15 milyona yaklaşırken, EYT düzenlemesi bu sayıyı önemli ölçüde yükseltti. Çalışmaya devam eden emeklilerin maaş dışında ek gelir elde edebildiği farklı yöntemler bulunuyor. Hatta bazı emekliler, üç maaş birden alabiliyor.
ÜÇ MAAŞ İMKANI: ÇALIŞAN EMEKLİLER İÇİN EK GELİR KAPILARI AÇIK
EYT düzenlemesi sonrası genç yaşta emekli olanların sayısı hızla artarken, emekli olup çalışmaya devam edenler de ekonomide önemli bir paya sahip olmaya başladı. Mevzuata göre, emeklilerin yeniden çalışmasının önünde herhangi bir engel bulunmuyor. Bu durum, maaşın yanı sıra ek ücret anlamına geliyor.
ÇALIŞAN EMEKLİLER KAYIT ALTINDA, PRİM ÖDEMESİ ZORUNLU
Emekli olarak çalışanlar, Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) kapsamında kayıt altına alınıyor. İşverenin kayıt dışı çalıştırması ise yasalarca suç kabul ediliyor. Ödenen bu primler, meslek hastalığı ve iş kazası sigortalarını kapsıyor ancak emekli maaşını artırmıyor. Ayrıca bu primler, ikinci bir emeklilik hakkı da sağlamıyor.
MAAŞLARDA KESİNTİ YOK, İKİ GELİR BİRDEN MÜMKÜN
Çalışan emeklilerin hem maaşları hem de işyerinden aldıkları ücretler tam olarak ödeniyor. Daha önce Bağ-Kur kapsamında uygulanan maaş kesintisi ise kaldırılmış durumda. Böylece emekliler, aylıklarını eksiksiz alırken iş gelirlerini de koruyor.
ÜÇ ÖDEME ALAN EMEKLİLER
Eşi vefat eden emekliler, ölüm aylığı da alabiliyor. Böylece hem kendi emekli maaşını hem eşinden bağlanan aylığı hem de çalıştığı işten aldığı ücreti bir arada elde edebiliyor. Örneğin; en düşük emekli maaşının 16.881 TL olduğu dikkate alındığında, yüzde 50 oranında ölüm aylığı alan bir emekli toplamda 25.321 TL maaş geliri elde ediyor. Asgari ücretle çalışan bu kişinin aylık toplam kazancı ise 47.425 TL’ye ulaşıyor.
ÖLÜM AYLIĞINDA PRİM VE ORAN ŞARTI
Ölüm aylığı bağlanabilmesi için vefat eden sigortalının belirli prim şartlarını karşılaması gerekiyor. SSK kapsamında en az 5 yıl sigortalılık süresi ve 900 gün prim, diğer sigortalılık hallerinde ise 1.800 gün prim şartı aranıyor. Dul kalan eşin çalışıp çalışmaması, cinsiyeti veya emeklilik durumu oranı etkiliyor; çalışan ya da emekli eşe yüzde 50, çalışmayan veya emekli olmayan eşe ise yüzde 75 oranında aylık bağlanıyor.
İZİN VE TAZMİNAT HAKLARINDA FARK YOK
Emekliler, diğer çalışanlarla aynı özlük haklarına sahip. 50 yaş üstü çalışanlarda yıllık izin en az 20 gün olarak uygulanıyor. Ancak istifa eden emekliler kıdem tazminatı alamıyor. İşveren tarafından işten çıkarıldıklarında ise gerekli süreleri doldurmaları halinde ihbar ve kıdem tazminatı hakları bulunuyor.
İŞSİZLİK MAAŞI YOK
Emekli çalışanlar, işsizlik sigortası primi ödemedikleri için işsizlik maaşından yararlanamıyor. Ancak işten çıkarılma sürecinde haklı fesih veya geri dönüş davaları açmaları mümkün.
