Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İngiltere Başbakanı Keir Starmer'ın imzaladığı 20 adet Eurofighter savaş uçağı anlaşmasında son durum merak ediliyor. Milli Savunma Bakanlığı, Birleşik Krallık ile imzalanan Eurofighter anlaşmasının 20 uçak, ekipman ile mühimmatı kapsadığını ve anlaşmanın bedelinin 5,4 milyar sterlin olduğunu açıkladı. Peki, Eurofighter'ın özellikleri neler? Eurofighter ne zaman envanterde yer alacak? İşte detaylar.
Milli Savunma Bakanlığı, Eurofighter savaş uçağı tedariki sürecine ilişkin, Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nın harekat ihtiyacının karşılanmasına yönelik Katar ve Umman’dan tedarik edilecek Eurofighter Typhoon uçakları ile ilgili çalışmaların devam ettiğini açıkladı. 20 adet yeni üretim Eurofighter Typhoon uçağı, uçaklara ait görev ekipmanları ve muhtelif çeşit ve miktarda mühimmatlar için proje bedelinin yaklaşık 5,4 milyar İngiliz Sterlini olduğu ifade edildi
EUROFİGHTER ANLAŞMASINDA SON DURUM
Milli Savunma Bakanlığınca (MSB), Suriye'nin savunma ve güvenlik kapasitesinin artırılmasına yönelik olarak sürdürülen yakın işbirliği çerçevesinde imzalanan "Ortak Eğitim ve Danışmanlık Mutabakat Muhtırası" kapsamında 49 Suriyeli öğrencinin (10 Kara, 18 Deniz, 21 Hava) Harp Okullarında yarın eğitime başlamasının planlandığı bildirildi.
MSB Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri ve Bakanlık Sözcüsü Tuğamiral Zeki Aktürk, bakanlıkta düzenlenen haftalık basın bilgilendirme toplantısında konuştu.
Aktürk, Cumhuriyet'in kuruluşunun 102'nci yıl dönümünü bir kez daha kutlayarak, şehitleri ve ebediyete irtihal eden gazileri rahmetle andı.
Tuğamiral Aktürk, Cumhuriyet Bayramı dolayısıyla Anıtkabir'i 1 milyon 125 bin 311 kişinin ziyaret ettiği bilgisini verdi.
HANGİ SİLAHLAR OLACAK?
Atina’da, Türkiye’nin alacağı Eurofighter uçakların son model “Trunche 5” tipi olup olmayacağı ve hangi füzelerin takılacağı (Meteor, Brimstore v.s) merak konusu. Yunanistan uzun bir süre bu uçakların ve silahların Türkiye’ye verilmemesi için kampanya yürütmüştü. Yunan başketinde, Türkiye’nin Eurofighter tercihi ile ilgili şu değerlendirmeler yapıldı:
- Türkiye ilk kez ABD’de imal edilmeyen bir savaş uçağı seçti. Erdoğan, savunma sanayisinde Avrupa ile işbirliği sinyalleri verdi.
Türkiye, İngiltere`den 20 yeni uçak alırken, Katar ve Umman`dan 12`şer adet ikinci el uçak tedarik ederek toplam 44 Eurofighter Typhoon`a sahip olacak.
Eurofighter Typhoon
Tranche 1
İlk üretim fazı olan Tranche 1, Eurofighter Typhoon’un operasyonel kabiliyetlerinin temelini oluşturmaktadır. Block 1 konfigürasyonu, Typhoon’a hava savunma görevleri için gerekli olan ilk operasyonel yetenekleri kazandırmış, Block 2 konfigürasyonu ile hava-hava muharebe kabiliyetleri sisteme entegre edilmiştir. Block 2B ise bu yetenekleri tam operasyonel seviyeye taşımıştır. Block 5 varyantı, hava-hava kabiliyetlerini gelişmiş hava-yer görev yetenekleriyle birleştirerek platformu Tam Operasyonel Kabiliyet (FOC) seviyesine ulaştırmıştır. Bu aşama, Typhoon’un çok rollü muharebe konseptine geçişinde önemli bir dönüm noktası olmuştur.
Tranche 2
Tranche 2 döneminde uçağın görev bilgisayarları ve aviyonik altyapısı, gelecekteki silah sistemlerinin entegrasyonunu mümkün kılacak şekilde yeniden yapılandırılmıştır. Block 8 konfigürasyonu, Meteor, Storm Shadow ve Taurus gibi yeni nesil mühimmatların entegre edilmesi için gerekli dijital altyapıya sahiptir. Block 10 yazılım versiyonu (EOC 1), AIM-120C-5 AMRAAM ve IRIS-T füzeleriyle hava-hava kabiliyetlerini geliştirirken; GBU-24, GPS güdümlü mühimmatlar, ALARM, Paveway III/IV ve Rafael Litening III hedefleme podu entegrasyonu ile hava-yer görev kabiliyetleri artırılmıştır. Block 15 konfigürasyonu (EOC 2), Meteor uzun menzilli hava-hava füzesi ile birlikte TAURUS, Storm Shadow ve Brimstone mühimmatlarını destekleyecek şekilde güncellenmiştir; böylece Typhoon’un çok rollü harekât etkinliği ileri seviyeye taşınmıştır.
Tranche 3
Tranche 3 üretiminde platform, gelecekteki modernizasyonlara açık bir yapıya kavuşturulmuştur. Uçaklar teslimat anında Tranche 2 seviyesinde kabiliyetlere sahip olsa da, gelişmiş görev bilgisayarları, yeni radar sistemleri ve silah arayüzleriyle uzun vadeli entegrasyonlar için hazır hâle getirilmiştir. Bu konfigürasyon, AESA radar, gelişmiş elektronik harp sistemleri ve yeni nesil sensör entegrasyonuna uygun olacak şekilde tasarlanmıştır.
Eurofighter Teknik Özellikler
Eurofighter Typhoon, ön kanat (canard) ve delta kanat konfigürasyonu sayesinde yüksek manevra kabiliyetne sahiptir. Uçağın yüksek itki-ağırlık oranı, hem süpersonik hem de ses altı hızlarda ivmelenme, ani manevra ve yüksek dönüş oranı kabiliyeti sağlamaktadır. Gelişmiş uçuş kontrol sistemi ve aerodinamik kararsız tasarımı sayesinde Typhoon, geleneksel muharip uçaklara kıyasla daha küçük, daha hafif ve daha çevik bir yapıya sahiptir. Karbon fiber kompozit malzeme kullanımı, yapısal dayanıklılığı artırırken radar kesit alanını azaltarak tespit edilme olasılığını düşürmektedir.
Eurofighter Typhoon’un aviyonik mimarisi, pilotun görev yoğunluğu en yüksek muharebe senaryolarında dahi minimum iş yüküyle görev icra etmesini sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. İnsan-Makine Arayüzü (HMI) konsepti; Direct Voice Input/Output (DVI/O), Hands On Throttle And Stick (HOTAS) ve Voice Throttle And Stick (VTAS) sistemleriyle desteklenmektedir. Bu sistem kombinasyonu, pilotun gözünü kokpit dışından ayırmadan uçuş, silah ve sensör sistemlerini yönetebilmesine olanak tanımaktadır. Uçağın görev bilgisayarı altyapısı, MIL-STD-1553 ve STANAG 3910 veri yolu standartlarına uygun yüksek hızlı dijital mimariye sahiptir. Bu yapı, sensörlerden alınan verilerin gerçek zamanlı birleştirilip analiz edilmesini ve pilotun durumsal farkındalığının en üst seviyede tutulmasını sağlar.
Typhoon’un sensör füzyonu kabiliyeti, radar, kızılötesi arama-izleme (IRST), elektronik harp (EW) ve elektro-optik sistemlerden elde edilen bilgileri tek bir taktik resim hâlinde birleştirerek, pilotun tehdit ortamına hızlı ve doğru şekilde reaksiyon gösterebilmesini sağlar. Uçakta kullanılan CAPTOR-M mekanik taramalı çok modlu pulse-Doppler radar, aynı anda birden fazla hedefi izleme, elektronik karıştırma tespiti ve jamming fonksiyonlarını icra edebilmektedir. Captor-M, mekanik taramalı antene sahip olup radarın uçağa entegrasyonu BAE Systems tarafından gerçekleştirilmiştir. Eurofighter konsorsiyumu tarafından geliştirilen Captor-E AESA radar ise Tranche 3A konfigürasyonunda devreye alınmaktadır (Kuveyt Hava Kuvvetleri ECRS Mk.0 radarının ilk müşterisi olmuştur). 1000’in üzerinde verici/alıcı modülüne sahip olan radar, ±100°’lik geniş tarama açısı sayesinde hava-hava ve hava-yer görevlerinde önemli taktik avantajlar sunmaktadır. AESA radar, artırılmış menzil, yüksek çözünürlüklü sentetik açıklıklı radar (SAR) görüntüleme ve gelişmiş elektronik koruma önlemleriyle Typhoon’un sensör kabiliyetlerini yeni bir seviyeye taşımaktadır.
Captor-E, orijinal Captor radarının AESA (Aktif Elektronik Taramalı Dizi) türevidir ve CAESAR (Captor Active Electronically Scanned Array Radar) olarak da bilinmektedir. Captor-E, Selex ES liderliğindeki Euroradar Konsorsiyumu tarafından geliştirilmiştir. AESA’ya geçiş aynı zamanda Eurofighter’a düşük tespit edilme olasılığına sahip radar (LPI) ve artırılmış karıştırma direnci kazandıracaktır. 19 Kasım 2014’te Captor-E yükseltme sözleşmesi, EuroRadar lideri Selex ES’in Edinburgh ofisinde imzalanmış olup, anlaşma yaklaşık 1 milyar Euro değerindedir. Kuveyt, Nisan 2016’da Captor-E AESA radarının ilk müşterisi olmuş, Almanya, Captor-E AESA radarını 2022 itibarıyla kendi Typhoon uçaklarına entegre etme niyetini açıklamıştır.
Eurofighter için AESA radar programı şu anda üç ECRS varyantına ayrılmıştır. Captor-E ECRS Mk0, radarın uçağa entegrasyonu BAE Systems tarafından yapılmakta olup, AESA anten ve T/R modülleri GaAs HEMT yüksek güçlü amplifikatör ile üretilmektedir. Captor-E ECRS Mk1, Mk0’ın yükseltilmiş versiyonu olup Almanya ve İspanya için Hensoldt/Indra tarafından geliştirilmektedir. Radarın uçağa entegrasyonu Airbus tarafından gerçekleştirilmekte olup, Tranche 2 ve 3 uçaklarına retrofit olarak uygulanacak ve iki ülkenin yeni Tranche 4 modellerine de monte edilecektir. Bu varyantta AESA anten ve T/R modülleri GaN HEMT yüksek güçlü amplifikatör ile üretilmektedir.
Captor-E ECRS Mk2, elektronik harp ve taarruz kabiliyetleriyle Leonardo tarafından geliştirilmekte ve adarın uçağa entegrasyonu BAE Systems tarafından yapılmaktadır. AESA anten ve T/R modülleri GaAs ve GaN HEMT yüksek güçlü amplifikatör ile üretilmekte, bu sayede radarın izleme ve elektronik harp görevleri eşzamanlı olarak verimli şekilde yürütülebilmektedir. Mk2, Gripen-E’de kullanılan Selex ES-05 Raven radarının pivot sisteminden türetilmiş bir pivot üzerine monte edilmiştir, ayrıca radarın daha kapsamlı bant genişliği nedeniyle yeni bir radom tasarımı gerektirmektedir.
Eurofighter Typhoon, iki adet EUROJET EJ200 turbofan motoruyla güçlendirilmektedir. Bu motorlar, yüksek itki-ağırlık oranı, düşük yakıt tüketimi ve üstün güvenilirlik özellikleriyle öne çıkmaktadır. Rolls-Royce firmasının XG-40 teknoloji gösterim motoru üzerinden geliştirilen ve üretici firma EuroJet Turbo GmbH tarafından “barış zamanı yüksek emniyet, savaş koşullarında ise operasyonel yedeklilik” sağlamak amacıyla tasarlan EJ200 motoru, %15’e kadar büyüme potansiyeline sahip olacak şekilde yapılandırılmıştır. Kompresör teknolojisindeki geliştirmeler ve gelişmiş çekirdek motor tasarımı sayesinde itki gücü %30’a kadar artırılabilir. Ayrıca dijital motor kontrol ve izleme birimi (DECMU), motor performansını operasyonel gereksinimlere göre optimize eder. Bu yapı, uzun vadeli bakım kolaylığı ve düşük yaşam döngüsü maliyeti avantajı sunmaktadır.
