Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu'nun son kararıyla birlikte, emeklilerin maaşlarına yönelik önemli bir değişiklik meydana geldi. Daha önce bankalar ve Yargıtay daireleri arasında farklı yorumlara neden olan emekli maaşına bloke koyma meselesi, artık netlik kazandı. Peki Kredi kartı borcu olan emekli maaşından kesilecek mi, emekli maaşı hesaplarına bloke konacak mı? Emekli maaşın ne kadarına el konulacak?
Yargıtay'ın son içtihat birleştirmesiyle birlikte emeklilerin maaşlarına kredi borçlarını ödememeleri halinde bloke konabilecek. Alınan bu karara göre, emeklilerin tüketici kredisi nedeniyle verdikleri "hapis, takas, mahsup ve benzeri onay ve rıza talimatları" doğrultusunda, bankaların doğrudan emekli maaşına bloke koyması mümkün hale geldi. Bu durum, emeklilerin kredi borçlarını ödememeleri halinde maaşlarının bankalar tarafından kesilebileceği anlamına geliyor.
Emeklilerin kullandıkları tüketici kredileri nedeniyle bankalar emekli maaşına haciz uygulayamıyor ve maaşa haciz koyamıyordu. NTV'de yer alan habere göre, bazı bankalar bu işlemleri gerçekleştirse de bankaya yapılan itirazlar sonucunda bloke ve haciz işlemi ortadan kaldırılıyordu. Yargıtay ise bu duruma ilişkin farklı pencerelerden bakış açısı getirerek içtihatları birleştirme kararı aldı.
Alınan karara göre tüketici kredisi nedeniyle verilen hapis, takas, mahsup ve benzeri onay ve nza talimatları nedeniyle bankanın emekli maaşına doğrudan bloke koymasının mümkün olduğu kararlaştırıldı. Bundan sonraki süreçte emeklinin de rızasının olması halinde bankalar emeklilerin maaşlarına bloke koyma yetkisine sahip olacak. Emekliler kredi kullanırken imzalayacakları ya da onaylayacakları her sözleşme maddesini dikkatle okuyup onay ve rıza vermemesi gerekecek. Bu durumu da bankanın kabul edip etmeyeceği bilinmese de sözleşmeler toplu halde olduğu için emekli kişinin de paraya ihtiyacı olduğundan dolayı sözleşmeyi imzalaması gerekebilir.
EMEKLİ MAAŞININ NE KADARINA EL KONACAK?
Emeklilerin kredi sözleşmesi gereğince rıza ve onayının bulunması halinde maaşının ne kadarına el konulacağına dair belirsizlik bulunuyor. Başka bir deyişle emekli kişi yüksek ödeme tutarına sahip kredi çektiğinde örnek vermek gerekirse maaşı 20 bin lira, kredi taksit ödemesi 23 bin liraysa maaşının tamamına mı yoksa 4'te 1'i kadarına mı bloke konulup konulmayacağı kararda belirtilmediği için bankalar ve emekliler arasında yeni ihtilaflar ortaya çıkabilir.
Anayasanın temel hak ve ödevler kısmında yer alan "Çalışma ve sözleşme hürriyeti" başlıklı 48'inci maddesinin ilk cümlesi "Herkes, dilediği alanda çalışma ve sözleşme hürriyetlerine sahiptir." şeklinde yer alıyor. Buna dayanarak Yargıtay yapılacak sözleşme nedeniyle verilecek rızalar ve onaylarla birlikte emekli maaşlarına bloke konabileceğine hükmetti.
5510 sayılı kanunun 93'üncü maddesinde "Kanun gereğince sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri, sağlık hizmeti sunucularının genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanması sonucu Kurum nezdinde doğan alacakları, devir ve temlik edilemez. Gelir, aylık ve ödenekler; 88'inci maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez." şeklinde iken maddenin devamına 18.02.2009 tarihli ve 5838 sayılı Kanun'un 32'inci maddesiyle "Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması hâlinde, icra müdürü tarafından reddedilir" olarak yer alıyor. Bazı Yargıtay üyelerinin itirazlarına rağmen içtihat birleştirme oy çokluğuyla kabul edildi ve Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
