İslam dünyasında büyük bir manevi atmosferin yaşandığı Zilhicce ayı başladı. Hicri takvime göre yılın son ayı olan Zilhicce, hem hac hem de kurban ibadetinin eda edildiği önemli bir zaman dilimi olarak kabul ediliyor.
Kur’an-ı Kerim’de “haram aylar” arasında geçen Zilhicce, bu yönüyle de mübarek ve saygıdeğer bir ay olarak öne çıkıyor. Hz. Peygamber’in (s.a.s) ifadesiyle Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recep ayları, savaşın ve zulmün haram kılındığı dört aydan biridir. Bu nedenle Zilhicce, hem ibadetlerin yoğunlaştığı hem de sosyal dayanışmanın arttığı bir dönem olarak değerlendiriliyor.
Hac mevsimi başladı
Zilhicce'nin 8. günü “terviye”, 9. günü ise “arefe” olarak adlandırılırken; Kurban Bayramı da 10. gün başlıyor. Bayram, dört gün boyunca devam ederken, milyonlarca Müslüman bu kutsal günlerde Mekke’de hac ibadetini ifa ediyor. Hac, hem mali hem de bedeni yönüyle diğer ibadetlerden ayrılıyor. Dünyanın dört bir yanından gelen Müslümanlar, Arafat’ta toplanarak aynı kıbleye yönelmenin, aynı duayı yapmanın bir sembolü olarak birlik ve beraberliği temsil ediyor.
Kurban: Yakınlaşma ve teslimiyetin simgesi
Zilhicce aynı zamanda kurban ibadetinin yerine getirildiği ay. Hz. İbrahim ve oğlu Hz. İsmail’in teslimiyetini hatırlatan kurban, Allah’a yakınlaşmanın ve sadakatin sembolü. Kur’an-ı Kerim’de, “Onların ne etleri Allah’a ulaşır ne de kanları; O’na ulaşacak olan sizin takvanızdır” (Hac, 22/37) ayetiyle kurbanın özünün samimiyet ve ihlas olduğu vurgulanır.
Zilhicce'nin ilk on günü: Eşsiz bir fırsat
Peygamber Efendimiz (s.a.s), Zilhicce’nin ilk on gününde yapılan ibadetlerin Allah katında en faziletli ameller arasında olduğunu belirtmiş; özellikle oruç, zikir, sadaka ve nafile ibadetlere teşvik etmiştir. Bu günlerde yapılan tesbih, tahmid, tehlil ve tekbirlerin sevabı da oldukça büyüktür.
İslam ümmeti için kardeşlik zamanı
Bu günler, sadece bireysel ibadetler için değil, ümmet bilincinin canlandırılması açısından da büyük bir anlam taşır. Kurbanlar paylaşılırken ihtiyaç sahiplerine ulaşmak, hacda yaşanan vahdet duygusunu gündelik hayata taşımak, Zilhicce'nin en önemli kazanımları arasında yer alır.
Zilhicce’nin ilk on gününün fazileti nedir?
Fecr sûresinin 2. âyetinde geçen “on gece” ile tercih edilen yoruma göre, hac ayı olan Zilhicce’nin ilk on gecesi kastedilmiştir (Râzî, Mefâtîhu’l-ğayb, 31/148). Zilhiccenin ilk on gününün faziletine işaretle, Hz. Peygamber (s.a.s.) “Allah katında şu on günde işlenecek sâlih amelden daha sevimli bir amel yoktur.” buyurmuş, sahabîler: “Ey Allah’ın Resûlü! Allah uğrunda yapılacak cihattan da mı üstündür?” diye sormuşlar. Bunun üzerine Resûlullah (s.a.s.); “Evet, Allah yolunda cihat etmekten de. Ancak malını ve canını tehlikeye atarak cihada çıkan, şehit olup dönmeyen kimsenin cihadı başka. (O, bundan üstündür.)” (Ebû Dâvûd, Savm, 61 [2438]; bkz. Buhârî, ʽÎdeyn, 11 [969]) buyurmuştur.
Zilhicce’nin bu on gününün fazileti hac ibadetinin bu ayda yapılmasından kaynaklanmaktadır (İbn Hacer, Feth, 2/459). Zira bu günlerde hac ibadetinin bir kısım menâsiki yapılmakta bir kısmı da (ziyaret tavafı, şeytan taşlama gibi) ardından gelen teşrik günlerinde gerçekleştirilmektedir. Zilhicce ayının dokuzuncu günü olan Kurban Bayramının arefesinde tutulan orucun da çok faziletli olduğu rivâyetlerde zikredilmiştir (Müslim, Sıyâm, 196-197 [1162]).
Zilhicce ayında ve Arefe gününde oruç tutmanın fazileti nedir?
Zilhiccenin ilk dokuz günü oruç tutmak müstehap kabul edilmiştir. İsteyen tamamını tutabileceği gibi birkaç gününü de tutabilir.
Zilhicce’nin dokuzuncu günü olan Arefe gününün dinde önemli bir yeri vardır. Hz. Peygamber (s.a.s.) bugünü oruçlu geçirme ile ilgili olarak “Arefe günü tutulacak orucun önceki ve sonraki senenin günahlarına kefaret olacağını Allah’tan ümit ediyorum.” (Müslim, Sıyâm, 196-197 [1162]) buyurmuştur. Fakat hacda olanların, yapacakları ibadetleri aksatmamaları, sıkıntı ve hâlsizliğe düşmemeleri gerekçesiyle Arefe günü oruç tutmamaları daha uygundur (Ebû Dâvûd, Savm, 63 [2440]; İbn Mâce, Sıyâm, 40 [1732]).
Hac ayları hangileridir?
Hac ayları, hicrî takvimdeki Şevvâl ve Zilkade aylarının tamamı ile Zilhicce ayının ilk 10 günüdür. İhrama bu aylar içerisinde girilmesi gerektiğinden dolayı bu aylara hac ayları denilmiştir. Bu zamanlara hac ayları denmesi, hac menâsikinin bu aylardan herhangi birinde bitirilebilmesi açısından değil, haccın şartı olan ihrama Şevvâl’den itibaren girilebilmesi bakımındandır. Bu süre içerisinde ihrama girerek, haccın iki temel rüknünden biri olan ve sadece Zilhicce’nin dokuzuncu günü öğle vakti ile onuncu günü fecr-i sâdık arasında yapılabilen Arafat vakfesini yapan kimsenin haccı geçerli olur. Haccın diğer rüknü olan ziyaret tavafı ise kurban bayramı günlerinde eda edilmekle birlikte, bugünlerde yapılamaz ise cezasını yerine getirmek kaydıyla, daha sonra da yapılabilir ve bu tehir, o seneki haccın geçersiz sayılmasına sebep olmaz (Kâsânî, Bedâi‘, 2/132-133).
Zilhicce ayında yapılabilecek zikirler
Zilhicce'nin ilk 10 günü çekilecek tesbih ve zikirler şunlardır:
1) Lâ ilâhe illallâhu vahdehû lâ şerîke leh. Lehül mülkü ve lehül hamdü yuhyî ve yumîtü biyedihil hayr. Ve hüve alâ külli şey in qadîr.
“Tek ve ortaksız olan Allah'tan başka hiç bir hak ilah yoktur. Mülk onundur, hamd onundur. O, her şeye kadirdir”
2) Eşhedü el-lâ ilâhe illallâhu vahdehû lâ şerîke leh. İlâhen vâhiden sameden lem yettehiz sâhibeten ve lâ veledâ.
3) Eşhedü el-lâ ilâhe illallâhu vahdehû lâ şerîke leh. Lehül mülkü ve lehül hamdü yuhyî ve yumît. Ve hüve hayyul-lâ yemût. Biyedihil hayr. Ve hüve alâ külli şey in qadîr.
4) Hasbiyallâhu ve kefâ. Semiallâhu limen deâ. Leyse verâ-allâhi müntehâ.
5) Allâhümme lekel hamdü kellezî neqûl, ve hayram-mimmâ neqûl. Allâhümme leke
salâtî ve nüsükî ve mahyâye ve memâtî ve leke rabbi türâsî. Allâhümme innî eûzü bike min azâbil qabri ve min şetâtil emri, Allâhümme innî es-elüke min hayri mâ tecrî bihirrîhu.
Zilhicce duası
Lâ-ilâhe illâ hüve yuhyî ve yumît ve hüve hayyun lâ-yemûtu. Sübhâna'llâhi rabbi'l-'ibâdi ve'l-bilâdi ve'l-hamdü li'llâhi kesîran tayyîben mübâraken 'alâ küllî hâlin. Allâhu ekber kebîran.
Zilhicce ayının ilk on gününde zilkade ayının son gecesinden kurban bayramı gününe kadar akşam namazı ile yatsı namazı arasında kılınması tavsiye edilen namaz 4 rekattır. Her rekatta 1 Fatiha, 1 Felak, 1 Nas, 3 İhlas suresi ve 3 Ayet-el Kursi okunur.
Namazdan sonra ise şu dua okunabilir;
"Sübhanallahi zil izzeti vel ceberut. Sübhanallahi zil kudrati vel melekut. Sübhanel hayyillezi la yemut. La ilahe illa hüve yuhyi ve yümit ve hüve hayyün la yemut. Sübhanallahi Rabbil ibadi vel bilad. Velhamdülillahi kesiran tayyiben mübareken ala külli hal. Allahuekberu kebiran. Rabbena celle celalühü ve kudratühü bi külli mekan."
