Doğu Türkistan davasının mütefekkir liderlerinden, devlet adamı, tarihçi ve fikir insanı Mehmet Emin Buğra (1901–1965), vefatının 60. yıl dönümünde İstanbul’da düzenlenen uluslararası bir sempozyumla anıldı. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi ev sahipliğinde gerçekleştirilen sempozyum, akademi ve düşünce dünyasından çok sayıda ismi bir araya getirdi.
İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi İpek Yolu Araştırmaları Enstitüsü ile Farabi Eğitim Kültür ve Araştırmalar Derneği’nin organizasyonuyla düzenlenen “Vefatının 60. Yılı Anısına Uluslararası Mehmet Emin Buğra Sempozyumu”, İZÜ Halkalı Yerleşkesi Abdullah Tivnikli Salonu’nda yapıldı. Gün boyu süren oturumlarda, Mehmet Emin Buğra’nın çok yönlü şahsiyeti, eserleri ve Doğu Türkistan mücadelesindeki tarihî rolü bütüncül bir perspektifle ele alındı.
Doğu Türkistan çalışmaları merkezdeydi
Sempozyumda, Doğu Türkistan üzerine uzun yıllardır akademik çalışmalar yürüten pek çok yerli ve yabancı akademisyen tebliğ sundu. Buğra’nın Doğu Türkistan’daki mücadele yılları, muhaceret dönemindeki faaliyetleri ve uluslararası alandaki girişimleri; tarihsel belgeler ve ilmî analizler ışığında değerlendirildi. Ayrıca Buğra’nın siyasî ve askerî mücadelesinin yanı sıra eğitimci, gazeteci, edebiyatçı ve mütefekkir kimliği de farklı oturumlarda ayrıntılı biçimde tartışıldı.
Dört farklı dilde bildiri
Türkçe, Arapça, İngilizce ve Uygur Türkçesinde sunulan bildiriler, sempozyumun uluslararası ve çok dilli niteliğini öne çıkarırken, Doğu Türkistan tarihi ve modern Türk düşüncesi alanında önemli bir akademik zemin oluşturdu.
Genç akademisyenlere söz verilmesi dikkat çekti
Programın en dikkat çekici yönlerinden biri ise Doğu Türkistan alanında yüksek lisans ve doktora çalışmalarını sürdüren genç araştırmacılara söz verilmesi oldu. Bu alanda tez hazırlayan öğrencilerin sunumları, hem akademik derinlikleri hem de yeni bakış açılarıyla büyük ilgi gördü. Katılımcılar, genç akademisyenlerin sürece dâhil edilmesini, Doğu Türkistan çalışmalarının geleceği açısından son derece kıymetli bir adım olarak değerlendirdi.
Sempozyumda kapsamlı işbirliği
Sempozyum; İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Yunus Emre Enstitüsü, Farabi Eğitim ve Kültür Derneği, Buğra Akademi, Doğu Türkistan Ulemaları Derneği, Dijital Hafıza Derneği ve Taklamakan Neşriyat’ın katkılarıyla gerçekleştirildi. Akademi, resmî kurumlar ve sivil toplum kuruluşlarının bir araya gelmesi, tarih bilinci ve ortak hafıza oluşturma noktasında güçlü bir iş birliği örneği sundu.
Organizasyon komitesi, sempozyumun temel amacının Mehmet Emin Buğra’nın mücadelesini, fikrî mirasını ve Doğu Türkistan davasındaki yerini ilmi, belgeli ve sahih bir zeminde yeni nesillere aktarmak olduğunu vurguladı. Sempozyum, bu yönüyle hem Mehmet Emin Buğra’nın hatırasını yaşatan hem de Doğu Türkistan meselesine dair akademik farkındalığı güçlendiren önemli bir ilmi buluşma olarak kayıtlara geçti.
