Dergilik: 100. yıla 'dev' sayı

Değinmeler...

Türkiye Yazarlar Birliği, Hayal Bilgisi dergisi yayın yönetmenlerinden Cihat Albayrak’la bir konuşma yapmış. Kendisine yöneltilen 50 soruyu cevaplayan Albayrak, Fahri Tuna’nın “Dergiler ve hayatın?” sorusuna şu cevabı vermiş: Hayatımın dergilerden öncesi ve sonrası var. Ben Hayal Bilgisi’yle büyüdüm. Üniversiteyi bitirdikten hemen sonra Hayal Bilgisi’ni çıkarmaya başladım. Hâlâ devam ediyorum. On üç yıl oldu. Aile albümünü çıkarıp hatıra fotoğraflarına bakmak gibi, derginin eski sayılarını çıkarıp incelemek.

100. yıla 'dev' sayı

Cumhuriyetin son 51 yılına tanıklık eden Türk Edebiyatı dergisi, Cumhuriyetin 100. yılı için özel sayı çıkardı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’yla Bozdağ Film’in katkılarıyla hazırlanan ve 600. sayıya denk gelen özel sayı için 824 sayfa ayrılmış. Yayın yönetmenliğini İmdat Avşar’ın, yazıişleri müdürlüğünüyse Enver Uğur Aykol’un yaptığı Türk Edebiyatı’nın özel sayısında, Cumhuriyet döneminde dil, edebiyat, sanat, basın, eğitim, tiyatro ve sinema gibi alanlarda derinlikli dosyalar hazırlanıp okura sunulmuş. Takdirle karşılanan Cumhuriyet sayısında konular dosyalar halinde ilerliyor. İlk dosya edebiyatımızın gözbebeği şiirle ilgili. Editörlüğünü Alâattin Karaca’nın yaptığı dosyada Turan Karataş’tan Hakan Sazyek’e 20 isim Cumhuriyet dönemi Türk şiirini irdelemiş. Dergideki en hacimli dosya bu dosya olmuş: 216 sayfa! İkinci dosya Hikâye başlığını taşıyor. Editörü Necati Tonga. Bu dosyaya da Necip Tosun’dan Funda Bulut’a 12 kişi emek vermiş. Dosyaya ayrıca bir soruşturma bölümü de konulmuş. Sıradaki Basın ve Matbuat dosyasının editörüyse Tayfun Haykır. Dosyada aralarında Merve Akbaş ve Mehmet Can Doğan’ın da olduğu 9 imza görüyoruz. Soruşturma bölümü bu dosyaya da eklenmiş. Özel sayının dördüncü dosyasını Ali Fuat Arıcı hazırlamış: Eğitim Dosyası. 14 ismin yer aldığı dosyayı Mehmet Konuk ve Mehmet Güneş yönetimindeki Tiyatro dosyası takip ediyor. Tiyatro konusunu 14 katılımcı ele almış. 7 ismin yeraldığı Sinema dosyasına Mehmet Güneş editörlük yapmış. Son bölüm Diğer Yazılar başlığını taşıyor. Bu bölümde 10 kişi tarafından kaleme alınan hikâye, deneme ve makaleler var. Özel sayıda şiir unutulmamış. Dergiye şiirleriyle katkı sunan şairler, Yahya Akengin, Nurullah Genç, Mustafa Ruhi Şirin, Şadi Oğuzhan, Abuzar Turan, Ganire Paşayeva ve Aysel Hanlarkızı. Yetkin isimlerin katkı sağlayıp omuz verdiği ‘özel sayı’ takdiri hakediyor: Varolun! Türk Edebiyatı’na, 0 212 527 50 32-526 16 15 No’lu telefonlardan ulaşılabilir.

Nâzım Hikmet’in hem biçim hem de içerikte sağladığı yenilik dışarıda tutulursa, Türk şiirinde eski zevkten kopuşun 1928 yılında ilan edilen Harf Devrimi’yle birlikte hızlandığı söylenebilir. Bunun ilk ve en önemli emaresi, Tevfik Fikret’in idaresinden beri ... modern şiir zevkinin kanonlarından biri haline gelen Servet-i Fünûn dergisinin, 1686. sayısından itibaren adına Uyanış ibaresinin eklenmesi ve yönetimine Halit Fahri Ozansoy’un geçmesidir. Merve Akbaş

Cumhuriyet aşkına

Cumhuriyetin 100. Yılı için özel sayı hazırlayan bir başka dergimiz de Türk Dili. 862. sayısını Cumhuriyetimize ayıran Osman Mert yönetimindeki dergi, 100. yıl için 448 sayfalık ‘kitap gibi’ bir yayına imza atmış. Türk Dili’nin yazıişleri müdürü Ömer Gök’ün Cumhuriyetimiz 100 Yaşında başlıklı takdim yazısıyla giriş yapılan özel sayı, Hamza Zülfikar’ın görsellerle destekli Türk Dil Kurumu’yla ilgili yazısıyla devam ediyor. İbrahim Şahin Anadoluculuğun Poetikası’nı yazmış. Özkul Çobanoğlu, Türk halk bilimi çalışmalarını değerlendiren geniş bir metin kaleme almış. Hasan Sakın’ın çalışması Cumhuriyet dönemi öyküleri üzerine. Sedat Balyemez, bir asra sığdırılan yazım kılavuzlarını yazı konusu yapmış. Halkeveleri Edebiyat Ödülleri başlıklı çalışma Seçkin Özkan’a ait. Dinçer Eşitkin’in metni roman üzerine. Alpay Doğan Yıldız, roman ve kadın ilişkisini mercek altına almış. Garip şiirini Mehmet Can Doğan yazmış. Abdullah Uçman hocaysa, Asaf Hâlet Çelebi ve şiirini ele almış. Türk şiirinde İkinci Yeni konulu çalışmada Alâattin Karaca imzası var. Kıymetli çalışmalarıyla özel sayıya katkı sağlayan diğer isimler şunlar: Mustafa Öner, Perihan Ölker, Ozan Yılmaz, Ahmet Metehan, Serkan Şen, Özkan Öztekten, Recai Özcan, Sedat Balyemez, Selmani Karadoğan, Ahmet Özcan, Jale Özata Dirlikyapan, Gulzar Mammadova, Maksut Yiğitbaş, Özlem Kayabaşı, Kubilay Aktulum, Volkan Gemili, Sibel Yılmaz, Bâki Asiltürk, Muhammet Can, Sadettin Özçelik, Koray Üstün, Mustafa Bora Durmuşoğlu ve Yunus Alıcı. Cumhuriyetimizin 100. Yılına Armağan edilen Türk Dili’ne, 0 312 427 28 79 No’lu telefondan ulaşılabilir.

Hikâyede Gerçekliği Aramak

İki aylık dergi Olağan Hikâye, 19 sayısıyla 4. yılına girdi. Yunus Emre Özsaray yönetimindeki 128 sayfalık derginin dosya konusu Hikâyede Gerçekliği Aramak başlığını taşıyor. ‘Dosya’ çalışmasına Yunus Emre Özsaray, Keziban Soylu, Sebahat Meraki, Rabia Altuntaş, Oğuzhan Oğuzbey (Oğuzbey’in bir de Gerçekliğin Dünyası Dünyanın Gerçekliği başlıklı hikâyesi var.) ve Merve Çakır katkı sağlamış. Bu sayının hikâyecileri seçkin çalışmalarıyla Büşra Çelik, Sebahat Meraki, Betül Şimşek, Ömer Yiğit Demir, Ahmet Yılmaz, Eren Buğdayıcı, Tuğçe Öcal, Esra Adalı, Rümeysa Oğuz, Feyza Ay ve Hüseyin Hakan. Düşünce ve İnceleme bölümlerinde Buraya Bir Soru Bırakıyorum başlıklı metinle Recep Seyhan, Eve Dön başlıklı yazısıyla Rümeysa Oğuz. Merve Çakır’ın çalışmasıysa Öykümüzün Hikâyesi Üzerine. Gökhan Yılmaz’ın hazırladığı Üç Nokta Atışı’nda Vildan Külahlı Tanış var. yazarla bir söyleşi yapılmış ve bir hikâyesine yer verilerek Çizgide Bir Kukla kitabı üzerine bir yazı kaleme alınmış. Gökhan Yılmaz, Sözüm Ona’da 10 soruya cevap vermiş. Keziban Soylu yönetimindeki Re’sen Editör’ün kitap yazarları Fatih Selvi ve Dilara Ayşe Akdeniz. Dört Köşe’de Engin Elman, Sema Bayar, Yasin Taçar ve Mert Mevlüt Gökçe var. Mehmet Akif Demirelli, Merve Çakır, Sebahat Meraki, Handan Acar Yıldız, Tuncay Günaydın ve Gökhan Yılmaz 19. sayıya katkı sağlayan diğer isimler. İstikrar âbidesi Olağan Hikâye’ye, 0 212 581 61 72 No’lu telefondan ulaşılabilir.

4 SORU: HAYRİYE ÜNAL

Bana dergi karıştırıcısı demeliyiz. Eski ve yeni dergileri sürekli karıştırırım. Hoşuma giden ve ilgi alanımdaki metinleri okurum. Dergileri şimdi’nin sesini bana hemen duyuran haberciler olarak görürüm. Eski dergileri de zamanda yolculuk yapmak ve o zamanın bakış açılarını kavramak için önemli bulurum.

Ekibimle birlikte Buzdokuz’u çıkarıyoruz. İş icabı şiir yayımlayan birçok dergi radarımda. Şiir Versus, Natama, Varlık ne yapmış diye mutlaka bakarım. Kayıp Kayıt, Ecinniler izlediklerim arasında. Online oluşumlardaki genç hareketliliği şuralardan izliyorum: Grunge Poetry, Banliyö, (Moero son zamanlarda sessiz), Yengi Mecmua, 160.km, Petroleus, Fayrapcomtr.

En son Buzdokuz’da bir yazım yayımlandı. Şiirlerimi de yazılarımı da öncelikle Buzdokuz’da yayımlıyorum.

Wallace Stevens’tan 4 ayrı çevirmenin Türkçesiyle bir şiir okumak (Buzdokuz 20), “buluntu şiir” dosyası (Buzdokuz 18), Leyla Arsal’ın “Belgesel Şiir” hakkındaki oylumlu teorik çalışması (Buzdokuz 20), bir bütün olarak Türk Edebiyatı dergisinin Cumhuriyet’in 100. Yılına özel “Cumhuriyet Döneminde Dil, Edebiyat, Sanat, Basın, Eğitim…” sayısı.