Kıymetli eserler online satılmıyor

Pandemi döneminde birçok sektör gibi müzayedecilik de online yapılmaya başlandı. Hem maliyetlerin düşmesi hem zahmetsiz olmasından, pandemi bitse de müzayedeler çevrimiçi yapılmaya devam etti. Son zamanlarda birkaç köklü müzayede evi, salon müzayedesine geri dönüşü başlattı. Bunun sebebi ise eserleri görüp dokunarak alma alışkanlığında olan eski koleksiyonerlerin bu alışkanlığını sürdürmek istemesi ve kıymetli eser sahibi ailelerin online müzayedelere eserlerini vermek istememeleri.

PANDEMİ BİTTİ DÖNÜŞ OLMADI

Korona dönemine kadar salonlarda yapılan müzayedelerde arz edilecek eserler toplanır, uzmanlar tarafından metinleri yazılır, görselleri hazırlanır ve katalog haline getirilirdi. Bu kataloglar bütün koleksiyonerlere gönderilir ve bu süreçte bakanlıktan gerekli izinler de alınırdı. Müzayedenin olacağı gün otel veya konferans salonlarına gelerek pey verme usulüyle satışlar tamamlanırdı. Korona zamanında birçok sektörün yaşadığı gibi müzayedecilik sektörü de online müzayede sistemi hazırlayıp, satışlarını online yapmaya başladı. Bu o kadar konforlu ve zahmetsiz bir şeydi ki, pandemi geçtikten sonra da müzayedeler orada kaldı. Çünkü eserleri taşımak, katalog basmak veya salon kiralamak gerekmiyordu. Böyle olunca da irili ufaklı birçok antikacı ve sahaf bu işe girdi. Bunun olumsuz bir yanı, bazı merdiven altı müzayedelerde, ciddi güvenlik sıkıntıları oluştu.

ESERLERİ CANLI GÖRMEK ÇOK KIYMETLİ

Pazar günü pandemi sonrası 5. salon müzayedesini yapacak olan Phebus Müzayede Evi’nin yöneticisi Avukat Fatih Selim Bayram, koleksiyonerlerin eski alışkanlıklarını canlı tutmak için salon müzayedesine geçtiklerini söyledi. Bayram, aradaki farkı şöyle özetledi: “Pandemi sonrası ilkini bir buçuk yıl önce yaparak salon müzayedelerine geri dönüşü başlattık. Eski koleksiyonerlerin bu alışkanlıklarının karşılığını tekrar bulabilmelerini istiyoruz. Eserleri canlı olarak görmek her zaman çok daha kıymetli ve tatlı bir iştir. Bunu da sağlamak istedik. Bir de salon müzayedesi yaptığımız zaman çok kıymetli eserler ulaşıyor. Online olduğunda elinde kıymetli eser bulunan aileler vermek istemeyebiliyor. Çünkü eserin satış şekli bu ailelerin alışık olduğu sistem değil. Salon müzayedelerini yılda üç defa yapıyoruz. Bu yıl ilkini geçtiğimiz kasım ayında gerçekleştirdik, ikincisini 23 Şubat’ta, üçüncüsünü ise mayıs ayında yapacağız. Aynı zamanda canlı olarak online da yayınlayıp, uzaktan pay verme imkânı oluyor. Eskiye nazaran daha güçlü hale geldi. Örneğin geçtiğimiz müzayedede salonda beş yüz kişi vardı, ama onlinedan bizi izleyen 3 bin 500 kişi daha vardı. Yurt dışında da birkaç seçkin müzayede evi salon müzayedesine döndü.”

Bastırılan katalogların da arşiv olarak biriktirildiğini dile getiren Bayram, bunun koleksiyonculuk hafızasına hizmet ettiğini belirtti.

MERDİVEN ALTI MÜZAYEDELER BAŞLADI

Arthill Müzecilik kurucusu Hüseyin Kocabaş da pandemiden sonra ilk kez mart ayında yapacakları müzayedeyle salona geçeceklerini söyledi. Kocabaş, şunları aktardı: “Online müzayede yapmanın güzel tarafı, daha çok insana ulaşabiliyorsunuz. Fakat bunun da bazı olumsuz yanları olabiliyor. Ciddi güvenlik sıkıntısı yaşandığı duyumlarını aldık. Aristokrat kökenli koleksiyoner kesimin bir kısmı, online sisteme adapte olamadı. Bu süreçte müşterinin profili de değişti. Merdiven altı müzayedeler yapılmaya başlandı. Bu da piyasada güvensizliği artırdı. Bir müzayede yapmanız için bakanlığa bildirmeniz, ilgili müzelerden gelip eserlerin incelenmesi, yurt dışına alınıp satılmamasıyla alakalı tebliğ edilmesi gibi konular var. Online yapılan müzayedelerin bir kısmı tabii ki bunları yapmıyor. Buradan alışveriş yapan insanlar da konudan soğuyor. En büyük sıkıntı da Instagram ve Facebook üzerinden yapılan müzayedeler. Bunlar zaten işin özüne tamamen aykırı.”