Hanefi mezhebine göre haccın farzları bir şart ve iki rükundan ibarettir. Bunlardan ihrama girmek haccın şartı, “Arafatta vakfe yapmak” ve “ Kabe’yi tavaf etmek” ise haccın rükünleridir. Yani şeytan taşlamak haccın vaciplerindendir. Bu vacip ibadetin kendi içerisinde bazı sünnetleri vardır. Buna göre; taşları üç ile beş metrelik mesafeden atmak, yedi taşı art arda atmak ve atılan taşların belirli bir boyutta olması şeytan taşlamanın sünnetlerindendir.
بِسْمِ اللهِ اَللهُ أَكْبَرُ رَغْمًا لِلشَّيْطَانِ وَ حِزْبِهِ . اَللّٰهُمَّ اجْعَلْهُ حَجًّا مَبْرُورًا وَ ذَنْبًا مَغْفُورًا وَ سَعْيًا مَشْكُورًا وَ عَمَلًا صَالِحًا مَقْبُولًا وَ تِجَارَةً لَنْ تَبُورَ . اَللهُ أَكْبَرُ ، اَللهُ أَكْبَرُ ، لَٓا إِلٰهَ إِلَّا اللهُ وَاللهُ أَكْبَرُ ، اَللهُ أَكْبَرُ وَ لِلهِ الْحَمْدُ .
Allah’ın adıyla! Allah büyüktür! Kahrolsun şeytan ve taraftarları!
Allah’ım Haccımızı kabul eyle. Günahlarımızı bağışla. Çabamızı karşılıksız bırakma. Amellerimizi salih ve makbul eyle. Onları bitmez tükenmez bir kazanca dönüştür.
Allah büyüktür. Allah büyüktür. Allah’tan başka hiçbir ilah yoktur. Allah büyüktür. Allah büyüktür. Hamd Allah’a mahsustur.
Hacı adayları tarafından hacda şeytan taşlama nerede yapılır diye merak edilir. Şeytan taşlamanın yapıldığı bölgenin adı Mina’dır. Mina’da üç adet şeytan taşlama yeri vardır. Mina’dan Mekke’ye doğru geliş yönünde sırasıyla; Cemre-i Sağir ( küçük şeytan), Cemre-i Vusta (orta şeytan), Cemre-i Kübra (büyük şeytan) olarak isimlendirilirler. Bunların hepsine birden şeytanlar anlamında Cemarat denir.
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu'nun fetvasına göre, şeytan taşlamada, her günün taşının kendi vakti içinde atılması esastır. Ancak herhangi bir sebeple vaktinde atılmayan taşların taş atma süresi içinde kaza edilmesi vaciptir. Taş atma süresi, bayramın dördüncü günü, güneşin batması ile son bulur.
İmam Ebû Hanîfe ve İmam Mâlik’e göre, vaktinde atılmayan taşlar, şeytan taşlama günleri içinde kaza edilse bile cezası düşmez. Mazeretsiz olarak şeytan taşlamayı tamamen terk etmek veya bir günde atılması gereken taşların yarıdan çoğunu atmamak İmam Ebû Hanîfe’ye göre dem gerektirir. Bir veya daha çok günün taşının atılması terk edilse bile hepsi için bir dem yeterlidir. Her gün için atılması gereken taşların yarıdan fazlası atılmış ise eksik bırakılan her bir taş için sadaka gerekir. İmam Ebû Yûsuf ve İmam Muhammed’e göre, taş atma süresi içinde kaza edildiği takdirde cezası düşer (Serahsî, el-Mebsût, 4/64-65).
Şâfiî ve Hanbelîlere göre ise vaktinde atılmayan taşlar, bayramın dördüncü günü güneş batmadan önce atıldığı takdirde, kaza değil, eda sayılır. Bu gecikmeden dolayı ceza da gerekmez (Remlî, Nihâyetü’l-muhtâc, 3/307-308).
Hastalık, yaşlılık, kötürüm olmak, çok zayıf olup izdihamdan zarar görecek durumda olmak gibi mazereti nedeniyle şeytan taşlamayı tamamlamadan Mekke’den ayrılmak mecburiyetinde olmak ve benzeri durumlar meşru mazerettir. Bu tür mazereti olan kimseler taşlarını vekâleten başkalarına attırabilirler. Vekil olanlar, önce kendi taşlarını, daha sonra vekil olduğu kimselerin taşlarını atarlar (Nevevî, el-Mecmû‘, 8/243-245).
Akabe cemresi bayramın ilk günü fecr-i sâdıktan önce taşlanabilir mi? Akabe cemresini taşlamanın zamanı Hanefî mezhebine göre, bayramın birinci günü fecr-i sâdıktan itibaren başlar, ikinci gün fecr-i sâdığa kadar devam eder. Buna göre fecr-i sâdıktan önce yapılan taşlama geçerli olmayıp vakti içerisinde iadesi gerekir. Taşlar bu zaman diliminde atılmazsa dem (koyun veya keçi kesmek) gerekir. İmam Ebû Yûsuf ile İmam Muhammed’e göre, vaktinde atılamayan taşlar, bayram sonuna kadar kaza olarak atılabilir ve bundan dolayı ceza da gerekmez (Serahsî, el-Mebsût, 4/64).
Şâfiî ve Hanbelî mezheplerine göre ise Akabe cemresine taş atma, arefe gününü bayramın birinci gününe bağlayan gece yarısından itibaren başlar, aynı gün güneşin batışına kadar devam eder. Bu zaman diliminde atılması gereken taşlar bayramın dördüncü günü güneş batıncaya kadar atılsa geçerli olur ve herhangi bir ceza da gerekmez (Remlî, Nihâyetü’l-muhtâc, 3/307-308). Günümüzde, organizasyon gereklilikleri, yaşanan izdiham ve diğer zorluklar sebebi ile bu görüşle amel edilebilir.