Fatma Barbarosoğlu Yazıları – Fatma Barbarosoğlu Kimdir?

23.05.2025, Cuma
00:26

Fatma Barbarosoğlu

2018 yazı listeleniyor

Duygular tercüme edilebilir mi? Ya da öznenin duygusu tarihin hatırlatıcısı olabilir mi?

16 Mayıs 2025, Cuma

Başkasının hayatı bize ne anlatır? Ya da başka bir kültürde başka bir dilin içinde sunulan görsel metin hepimiz için aynı derecede okunaklı mıdır? Metni görür, dilini çözer, duygusunu yerleştirir, yerleştirdiğimiz duyguyu deneyim hanemize kolaylıkla dahil eder miyiz? Bu soruların cevabını önemsiyorum. Çünkü internet ile birlikte elinde akıllı telefonu, masasında bilgisayarı ve sınırsız internet paketi olan faniler olarak –sakın yanlış anlaşılmasın dizi filmdeki fanilerden bahsetmiyorum- her birimiz

Atalarımızın bilmediği kelimeler, haller sözlüğü

09 Mayıs 2025, Cuma

A- Anda kalmak Eskiden kendini işine vermemişler için “eli işte, gözü oynaşta” denirdi. Günümüzde hiç kimse kendini işine vermiyor, herkes hep beraber eldeki cep telefonundaki bilumum sosyal medya mecralarına akıyor. Telefonda konuşurken, WhatsApp’tan mesaj atıyor, mesai saatleri dahilinde telefonu sessiz moda alıp oyun oynuyor, vidyo izliyor, ama dilinden de “anda kalmak” tabirini düşürmüyor. Sokağa çıkıp sorsak “An nedir?” diye, kaç kişi bilebilir acaba. İki kadın markette karşılaştı. Selamlaştılar.

Bir hikâyenin izinde günü düşünmek: “Açlık Sanatçısı”

02 Mayıs 2025, Cuma

Hayatı bütünlemek için her zaman hikâyeye ihtiyaç duyarız. Ne ki olmakta olanın hikâyesini anlatma becerisini hızla yitiriyoruz. Dikkatinizi çekiyordur muhakkak, son yıllarda “o bir hikâye anlatıcısı” diye bir takdim dolaşıyor ortalıkta. Tanıtımlar, kampanyalar “o bir hikâye anlatıcısı” diye parlatılsa da ortada dolaşanların, ekran parlatanların anlattığı, kapitalist sisteme işlevsel yama olarak iliştirilmiş kaba bir performans. Hikâye anlatmak metre metre cümle kurmak, edalı edalı kelime dizmek

Deprem: 23 Nisan 2025 İstanbul, 6.2

25 Nisan 2025, Cuma

I- Her zamankinden daha sessiz bir sabahın içinde yol aldı kadın. Sokaklardan tek bir motor sesi gelmiyordu. Bayramdı. Çocukların bayramı. Peki kuşlara ne olmuştu? Çoktan nasiplerinin peşine düşmüşlerdir diye düşünse de martılar geldi aklına. Onlar küçük, büyük daireler çizerek sabahın bu vaktinde daima hareket halinde olurlardı. Kâinatın bu sesiz yüzüne Pandemi Günleri’nden aşina idi. Sokakların çocuk sesinden mahrum oluşu, kadını daima tedirgin etmişti. Okulların dağılma zamanlarında pencere camında

Kara hikaye: Rüyalarınız kayıt altında

18 Nisan 2025, Cuma

I- Kız, büyük büyük büyük annesinin, yani 1990’ların başında yaşamış olan büyük annesinin, başörtülü olduğunu gördü rüyasında. Korku ile uyandı. Gördüğünü gören var mıydı acaba? O sabah bütün aygıtlardan telaşla geçti. Ertesi gece yine aynı rüyayı gördü. Rüya görmemek için uyumaktan vazgeçti. Gördüğü rüyaları unutmak için çaba sarf etti. Ancak hiçbiri işe yaramadı. Bileğindeki cam bilezik, vatandaş 9terella’nın rüyalarını kaydetmişti. II- Her şey çok mu hızlı mı olmuştu? Çok mu yavaş olmuştu? Muhakeme

“Ziyaretiniz beni pek mesrur etti...”

11 Nisan 2025, Cuma

Arkadaşımın Meczuplar Meydanı, komşumun metruk bulvar dediği, benimse yeni tenezzüh mekânımız dediğim, resmî adı Cumhuriyet Meydanı olan bulvarda yürümeye çıktım. Doktorumun tavsiyesi. “Tünelin üstünde –doktor hastalarına böyle tarif ediyor demek– yani tünelin girişinden çıkışına kadar, başlangıç için iki tur atsanız yeter.” Yürümem için meydanın boş olması lazım. O da ancak sabah 7-8 arası mümkün. Fakat o sıralar köpek milleti kendi keyfini ilan etmiş oluyor, bu da tehlikeli. Öğleden sonra insanlar

“Her şey ticari...”

04 Nisan 2025, Cuma

Çaylar içilmişti. Ardından kahve. Sonra soda. Suyun dışında her şey itina ile içiliyordu sanki. “Eskiden biz mutluyduk” dedi biri. Kim dedi. Tanımıyorum ilk defa burada gördüm. Eskiden... Eskiden çok bir araya gelinirdi. Bir araya gelinirken yeni birini dahil etmek hiç dert edilmezdi. Dahil edilen ben miyim? Ev sahibi, Hesna ve Şeyma dışında hiç kimseyi tanımıyorum. Ben geldiğimde salonda oturacak yer yoktu. Şu an salonda altı kişiyiz. Yine eskisi gibi mi olacaktı? Yeniden evlerde toplanılacak...

Tanassur hikâyeleri, Selma, İsmet, Haluk...

28 Mart 2025, Cuma

Fatma Aliye’yi anlayabilmek için Fatma Aliye’nin hayatına benzeyen hayatlarda mesela, Namık Kemal’in oğlu Ali Ekrem Bolayır’ın hayatında geziniyor tekrar tekrar. Ali Ekrem’in kızı Selma Ekrem tam da İsmet Topuz’un yaşıtı. Bir yaş var aralarında. Aynı muhitlerin aynı zamanın aynı savaşların çocuğu ikisi de. Aynı muhitler...Biri Namık Kemal’in torunu öteki Ahmet Cevdet Paşa’nın. Selma şapkasını daha özgür giyebilmek için evden ayrıldığında yıl 1923’tür. Selma henüz 21 yaşında. İsmet, Selma’nın gidişinden

Zihniyet nasıl değişir? Camide ibadet önceliği yerini nasıl eğlenceye bırakır?

21 Mart 2025, Cuma

Birkaç yıl önce ekranıma bir fotoğraf düştü. Fotoğrafın altında şu yazı: “Fenomen abi, valiliğin himayesinde çocuklarla camide buluşuyor.” “Fenomen abi” çocuklarla niye camide buluşuyor? Birlikte ibadet mi ediyorlar? Fotoğrafta ibadete, ilme, irfana dair bir şey görünmüyor. Daha ziyade bir festival havası. Fenomen abinin vücut dili ile çocukların vücut dili senkronize: Haydi eller havaya. Ebeveynler çocuklarının camide eğlenmesinden çok mutlu olduklarını söylüyorlar verdikleri röportajda. “Camilerde

İşte o an, tam o an...

14 Mart 2025, Cuma

“O an...” diye bir cümleye başladığımızda, arkasından fevkalâde bir hikâyenin sökün edeceğini muhatabımız anlar. Nedir yaşanmakta olan zamanı “o an” diye çerçeve içine alarak unutulmaz kılan kimya? Bir nehir misali akıp gitmekte olan zamanı “o an” ile kesintiye uğratan, çoğunlukla yoksunluklardır. Akıntının içinde yaşayıp giderken, yaşamın kendisi öylesine sıradan ve tekdüze bir hale gelmişken, hiçbir şey fevkaladenin aynasına düşmez. Olağanın olağanüstüye evirilmesi için kesinti şarttır adeta.