108 milyar dolarlık yatırım

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye’nin yenilenebilir enerji ve enerji dönüşümü konularını içeren 2035 yol haritasını açıkladı. Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde dün yapılan ve özel sektör temsilcileri ile uluslararası şirketlerin yöneticilerinin de katıldığı toplantıda Bayraktar, yeni Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) duyurusu yaptı ve YEKA yarışmasının kapsamını açıkladı.

3 TEMEL ÖNCELİK

Önümüzdeki 11 yılda yapılacakları yaptığı sunumla ortaya koyan Bayraktar, Türkiye'nin enerji politikalarının, arz güvenliği, enerjide dışa bağımlılığı azaltmak ve 2053 net sıfır emisyon olmak üzere 3 temel hedef üzerinde şekillendiğini söyledi. Son 20 yılda Türkiye'nin doğal gaz ve elektrik talebinin yaklaşık 3 kat büyüdüğüne ve 2035'te 510 teravatsaate ulaşacağına dikkati çeken Bayraktar, Türkiye’nin gelecek 30 yılda enerjide net ihracatçı bir ülke olmasını hedeflediklerini aktardı.

MALİYET ESASLI FİYATLAMA SİSTEMİ

Türkiye’nin elektrik piyasasında Avrupa Birliği normlarında bir yapıya kavuştuğuna dikkati çeken Bayraktar, "Daha öngörülebilir yatırım ortamı, daha güçlü bir Türkiye enerji piyasası sağlamak durumundayız. Önümüzde ısı kanunu, jeotermal kanunu, mutlaka küçük modüler reaktörlerle alakalı bir kanuni düzenleme altyapısı hedefimiz var. Bunun yanı sıra fiyatlamanın daha rasyonel olduğu, maliyet esaslı bir fiyatlamaya doğru bir hedef bizi bekliyor. Enerji sektöründe dijitalleşme akıllı şebekeler, akıllı sayaçlar, akıllı ölçüm mekanizmaları gibi sektör için önemli birçok fırsatı getirdi. Bunun için siber güvenlizk de dikkat edilmesi gereken konular arasında" dedi.

VERİMLİLİK İÇİN 20 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM YAPILACAK

Bayraktar, Türkiye'nin 2024-2030’u kapsayan dönemde enerji verimliliği yatırımlarının kamu ve özel sektörde 20 milyar doları bulacağını bildirdi. Güçlü ve modern bir altyapıya sahip olunması gerektiğine de dikkati çeken Bayraktar, şu ifadeleri kullandı: “Elektrik iletim ve dağıtım şebekesi güçlü değilse tüm yatırımlarda büyük problem olabilir. Bu yüzden, çok güçlü bir iletim sistemine sahip olmamız lazım.”

108 MİLYAR DOLARLIK YENİ YATIRIM SÜRECİ

Türkiye'nin dünyadaki en büyük iletim şebekesine sahip ülkelerden olduğunu vurgulayan Bayraktar, şöyle devam etti: “75 bin kilometre iletim şebekesine sahibiz. 800'e yakın trafo merkezimiz var ve Türkiye'nin bütün komşularıyla enterkonneksiyon kapasitesi var ama bu kapasiteler ihracatta 2 bin 300 megavat, ithalatta 1360 megavat civarında. AC şebekeli 2035 için hedefimiz şu, biz yaklaşık 90 bin kilometrelik bir iletim hattına sahip olmalıyız. Yaklaşık 45-50'ye yakın yeni trafo merkezini sisteme almamız lazım. Türkiye'yi doğudan batıya, güneyden kuzeye 40 bin megavatlık HVDC bir hatla bağlamayı ve şebekemizi adeta şampiyonlar ligine çıkarmayı hedefliyoruz. Bunun için gelecek 11-12 yıllık dönemde 28 milyar dolarlık yatırım ihtiyacı var. 90 bin megavatlık yeni yenilenebilir gücü, yeni iletim şebekesi, yeni bir altyapı, yaklaşık 108 milyar dolarlık yeni bir yatırım ve reform sürecini başlatmış olacağız.”

Bayraktar, Türkiye'nin 2035'te 120 bin megavatlık rüzgar ve güneş kurulu güç hedeflediğini belirterek, "Bunun için 80 milyar dolara yakın bir yatırım ihtiyacı var ve inanıyorum ki biz bunu el birliğiyle, bütün ilgili paydaşlarla beraber, finansal kuruluşlarla, uluslararası, ulusal kuruluşlarımızla beraber, yatırımcılarımızla birlikte başaracağız" dedi.

Bayraktar, TEİAŞ, BOTAŞ, TPAO, ETİ MADEN ve EÜAŞ şirketlerinin geçen yılki cirolarının 50 milyar doları bulduğunu aktardı ve BOTAŞ'ın cirosunun 26 milyar dolar olduğuna dikkati çekti.

132 MİLYAR DOLARLIK İTHALATI ÖNLEDİK

Eylül itibarıyla yenilenebilir enerjinin elektrik kurulu gücündeki oranının yüzde 59'a ulaştığını belirten Bakan Bayraktar, şöyle konuştu: “20 yıl içerisinde Türkiye 1648 teravatsaat elektriği yenilenebilir kaynaklardan üretti. Biz bunu yenilenebilirden, hidrolik santrallerden, güneşten, rüzgardan değil de doğal gazdan üretseydik, 330 milyar metreküp doğal gaz ithal etmemiz gerekiyordu bu sürede. Doğal gaza yaklaşık 132 milyar dolar para verilmiş. Dolayısıyla, bu yenilenebiliri devreye almak suretiyle bu kadarlık doğal gaz ithalatından imtina etmiş olduk. Son 20 yıl bu anlamda büyük bir başarı hikâyesi.”

Yatırımcının elinde halihazırda 70 bin megavat kapasitelik lisans var

Bugün sanayicilere tahsis edilen, yatırım sürecinde 70 bin megavatlık kapasite olduğunu ve bunun hızlı bir şekilde devreye alınması gerektiğini vurgulayan Bayraktar, "Şu anda biz rüzgarda ve güneşte 31 bin megavata yaklaştık. Bunun iki katından daha fazla bir güç şu anda yatırımcıların elinde. Bunun yaklaşık yüzde 70'i GES, geri kalan kısmı da RES'lerden oluşuyor. Kırılımına baktığımızda ağırlıklı olarak depolama yatırımları, depolama RES ve GES’ler 34 bin megavat. Şu anda 23 bin 500 megavat sanayicilerimizin elinde lisanssız öz tüketim amaçlı bulunan kapasiteler söz konusu. 9 bin 200 megavatı EPDK'den lisans almış diğer lisanslı projeler ve 3 bin megavatlık da YEKA projeleri var. Dolayısıyla bu yatırım sürecindeki kapasite bizim en çok hızlandırmamız, en yoğunlaşmamız gereken alan” bilgisini paylaştı.