Bakır, nikel ve kobalt gibi kritik madenleri ekonomiye kazandıracak model için gün sayılıyor. Mayısta Meclis’e sevk edilecek düzenlemeyle özellikle güneş ve rüzgâr yatırımlarının izin süreçleri kısalacak. “Süper izin” olarak anılan yeni uygulama, yatırımcıların daha hızlı ve etkin bir şekilde projelerini hayata geçirmesini sağlayacak.
Enerji dönüşümünün en kritik bileşenlerinden biri olan stratejik mineraller, Türkiye'nin yeni dönemdeki sanayi ve üretim politikalarının merkezine yerleşiyor. Yenilenebilir enerji hedeflerinin güçlü bir üretim ve sanayi ihtiyacını doğurduğunu vurgulayan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı kaynakları, bu süreci desteklemek amacıyla kritik madenlerin keşfi ve işlenmesi için kapsamlı bir yol haritası oluşturduklarını belirtiyor. Türkiye, son dönemde stratejik öneme sahip bakır, nikel, kobalt gibi madenlerin ekonomiye kazandırılmasına odaklanırken, Eskişehir Beylikova’daki nadir toprak elementleri sahası başta olmak üzere birçok rezerv için çalışmalar hızlandırıldı. Bu doğrultuda madenlerin sadece çıkarılması değil, aynı zamanda rafine edilerek nihai ürüne dönüştürülmesi hedefleniyor.
SEKTÖRE İVME KAZANDIRIR
Küresel ölçekte kritik madenlere yönelik artan rekabeti "yeni dönemin kritik madene hücum çağı" olarak tanımlayan sektör temsilcileri, bu sürecin jeopolitik dengeler üzerinde de belirleyici etkiler ortaya çıkardığına dikkat çekiyor. Türkiye’nin stratejik adımlarını hızlandırmak için mayıs ayında Meclis’e getirilecek yeni reform paketiyle hem maden izin süreçlerinde hem de yenilenebilir enerji projelerinde önemli kolaylıklar sağlanması hedefleniyor. Söz konusu düzenlemeyle, güneş ve rüzgar enerjisi yatırımlarının hız kazanması ve maden sektöründe ciddi bir ivmelenme sağlanması planlanıyor.
DEV ÖLÇEKLİ İLETİM AĞI
Öte yandan, enerji altyapısının güçlendirilmesi için şebeke yatırımlarına da hız veriliyor. Azerbaycan, Gürcistan ve Bulgaristan ile imzalanan Yeşil Enerji Koridoru anlaşması çerçevesinde, Hazar ve Orta Asya kaynaklarının Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşınmasını sağlayacak büyük ölçekli bir iletim ağı oluşturulacak. Böylece Türkiye, enerji dönüşüm sürecinde hem kritik mineraller hem de uluslararası enerji bağlantılarıyla stratejik konumunu güçlendirmeyi amaçlıyor.
DÜNYADA KAPASITE YÜZDE 32 ARTACAK
2040 yılına kadar dünyada maden işleme kapasitesinin yüzde 32 artışla 43 milyon 77 bin tona ulaşması bekleniyor. Aradan geçen süreçte en büyük artışın yüzde 267,2 ile grafitte yaşanması öngörülüyor. Uzmanlara göre, grafit isimli madeni yüzde 110 artışla lityum ve yüzde 44,7 ile nadir toprak elementleri izleyecek. Grafit işleme kapasitesi 7 milyon 481 bin tona, lityum 370 bin tona, nadir toprak elementleri ise 110 bin tona çıkacak. 2040'ta lityum, nikel, kobalt, grafit ve bakır madenlerine olan küresel talepte temiz enerji sektörünün payı yüzde 55,2, nadir toprak elementleri talebinde temiz enerjinin payı ise yüzde 41 olacak. Türkiye ise “süper izin” dönemiyle birlikte, maden işleme ve tedarik zincirinde küresel ölçekte kritik bir rol üstlenmeye hazırlanıyor.
