Bursa'nın Büyükorhan ilçesine bağlı yaklaşık 450 yıllık bir geçmişi bulunan kırsal Çökene Mahallesi’nde sadece 3 hanede hayat devam ediyor. 4 kişilik nüfusa sahip dağ köyü Çökene adeta hayalet köye dönüştü.
Büyükorhan’a yaklaşık 25 kilometre uzaklıktaki dağ köylerinden olan Çökene, 1980’li yılların sonunda başgösteren su sorunu nedeniyle boşalmaya başladı.
Tüm halkı yakın ilçelere ve Bursa merkeze göç eden Çökene, uzun yıllar tamamen boş kaldı ve adeta harabeye döndü.
1994’ten sonra uzun süre boş kalması üzerine 2008’de statüsü iptal edilerek yakınındaki kırsal Bademli Mahallesi’ne bağlanan Çökene Mahallesi’ne 10 yıl önce tekrar dönüş başladı.
Daha önce ormancılık ve tarımla geçimini sağlayan mahalle sakinlerinden eski muhtar Hüseyin Kaya ve eşi Fadime Kaya da 30 yıllık Bursa macerasının ardından memleketlerine dönüş yaptı.
Susuzluk dağıttı şimdi 4 kişi yaşıyor
Fadime Kaya (64), hem ilçeye hem Bursa’ya uzak olan Çökene’de yaşamın kolay olmadığını ancak ata toprağından, memleketlerinden fazla uzak kalamadıklarını belirterek, su sorunu çözülünce döndüklerini anlattı. Su olmayınca köy halkının dağıldığını ve bir daha geri dönmediğini dile getiren Kaya, "Şimdi sadece 3 hanede duman tütüyor. Diğer iki hanede eşleri vefat etmiş kadınlar yaşıyor. Önceden 50’den fazla hanenin bulunduğun mahallede şimdi 4 kişiyiz" dedi.
"Keşke eskisi gibi olsak"
Eskiden yaşamıyla, manzarasıyla ve doğasıyla hayran kalınan köylerinin terk edildikten sonra harabeye dönmesine üzüldüklerini aktaran Kaya, şöyle konuştu:
"Su olmayınca ne yapsın insanlar gittiler, biz de gittik. Biri 6 diğeri 9 yaşında çocuğum vardı. Burada kalsak ne yapacaktık. Su yok, tarım yok, kazanç yok. Bursa’da okudular iş sahibi oldular. Onların da çocukları oldu. Biz döndük köyümüze bizim yaşamımız burada onlar dönmez artık. Gelmeyenlerin evleri haşat oldu burada. Yıkık dökük yapılar içinde biz nefes alıyoruz. Keşke hepsi gelse köylülerin keşke eskisi gibi kalabalık olsak."
Peyniri, yoğurdu, yumurtası doğal
Fadime Kaya, küçük çaplı tarım ve hayvancılıkla uğraştıklarını belirterek, "İki keçimiz var. Bir keçi 3 oğlak doğuruyor. Kendimize yetiyor sadece. Çocuklar ve torunlar gelince onlar için kesiyoruz. Sütü sağıp yoğurt, peynir yapıyoruz. 3-5 tavuk var doğal yumurtasını yiyoruz. Köy işi hayatımızı tekrar kurduk ve burada daha mutluyuz şehirde çok zor yaptık" ifadesini kullandı.
