Ünlü psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, BTÜ Konuşmaları’nda yapay zekânın insan psikolojisi ve toplumsal yapı üzerindeki etkilerine dikkat çekti. Dijital bağımlılığın aile ve toplumu zayıflattığını vurgulayan Tarhan, "Yapay zekâyı bilinçli şekilde kullanmayı öğrenmeliyiz" dedi.
Bursa Teknik Üniversitesinin düzenlediği BTÜ Konuşmaları programının bu haftaki konuğu, Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü ve Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan oldu.
Yapay zekânın insanlık tarihindeki dönüşümlere benzer bir kırılma oluşturduğunu belirten Prof. Dr. Tarhan, "Matbaanın bulunması nasıl tarihi değiştirdiyse yapay zekâ da benzer bir dönüşüm yapacak" dedi.
PSİKOZA YOL AÇABİLİR
Yapay zekânın bilinçli bir varlık olmadığını vurgulayan Tarhan, "İnsandan daha fazla şey biliyor olabilir ama bir insan olamaz. Çünkü yapay zekâ bilinçli bir varlık değil. Bu nedenle eğer ona bir anne, baba gibi davranırsanız sizi yönetir; liderlik sizde olursa size hizmet eder" ifadelerini kullandı. Yanlış kullanıldığında yapay zekânın özellikle ruhsal kırılganlık yaşayan kişilerde psikoza yol açabileceğini belirten Tarhan, "Onun söylediğini sorgulamadan kabul eden insanlar psikoza sürüklenebilir. Bu nedenle kullanım bilinci şart" uyarısında bulundu.
ERGENLİK ÖNCESİ İÇİN BÜYÜK BİR TEHLİKE
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, yapay zekânın bilinç gelişimini tamamlamamış bireyler üzerindeki etkilerine dikkat çekerek, "Zihinsel olgunluğu olmayan kişiler, yapay zekâya aşırı bağlandığında halüsinasyon benzeri etkiler yaşayabiliyor. Özellikle ergenlik öncesi dönemde yapay zekâ ciddi bir risk. Ekran maruziyeti 13 yaş öncesi için sınırlandırılmalı. Bu nedenle ebeveyn denetimi şart. Haftada bir gün ailece dijital detoks yapılmalı" ifadelerinde bulundu.
HAZ YAŞAMIN MERKEZİNDE: EGOİZM VE YALNIZLIK AİLE İÇİN BİR TEHDİT
Dijital bağımlılığın günümüzde madde ve kumar bağımlılıklarıyla aynı beyin mekanizmasını etkilediğini söyleyen Prof. Dr. Tarhan, "Dopamin yani haz arayışı yaşamın merkezine yerleşmiş durumda. Hazcılık arttıkça yaşam amacı zayıflıyor. Bu da egoistliği, yalnızlığı, mutsuzluğu ve aile yapısındaki bozulmayı tetikliyor" dedi. Yalnızlığın artık uluslararası kuruluşlar tarafından geleceğin en büyük toplumsal tehlikelerinden biri olarak tanımlandığını ifade eden Prof. Dr. Tarhan, dünyadaki aile yapısına ilişkin verileri de paylaştı:
"İlk beş yıldaki boşanma oranı her geçen gün yükseliyor. Evlilik dışı doğum oranı artıyor, tek ebeveynli aile sayısı yükseliyor. Bu tablo küresel bir tehdit. Bir toplumu bozmak isteyenler önce kültürel ve psikolojik savaşla başlar. Bu nedenle kültürümüze ve aile yapımıza sahip çıkmalıyız, bu bilince ulaşmalıyız. Çünkü zihinsel dönüşüm olmadan sosyal dönüşüm gerçekleşemez."
YAPAY ZEKA TERAPİST OLAMAZ
Yapay zekâ destekli terapi tartışmalarına da değinen Tarhan, "Terapinin özü bilgi yığını değil; kişinin ihtiyaç duyduğu doğru bilgiyi seçmektir. Yapay zekâ bilinçli bir varlık değil, muayene edemez, beyin kimyasını değerlendiremez. Bu nedenle yapay zekâ terapist olamaz ama terapistin işini kolaylaştırabilir" dedi.
Öğrencilerin sorularıyla devam eden program, BTÜ Rektörü Prof. Dr. Naci Çağlar’ın, Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü ve Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan’a teşekkür plaketi takdiminin ardından toplu fotoğraf çekimiyle son buldu.
