Fındık bahçelerinin korkulu rüyası kahverengi kokarca, Ordu’da sıra dışı bir yöntemle kontrol altına alınmaya çalışılıyor. Altınordu ilçesi Eyüplü Mahallesi’nde yaşayan Avukat Mehmet Yıldırım, her bir canlı kokarca için 1 TL ödeme yaparak mahalle halkını zararlıyla mücadeleye dahil etti. Toplanan böcekler ise biyolojik mücadele kapsamında kullanılmak üzere Giresun'daki Fındık Araştırma Enstitüsü'ne gönderiliyor.
Son yıllarda Karadeniz Bölgesi'nde hızla yayılan kahverengi kokarca, özellikle fındık başta olmak üzere pek çok tarım ürününde ciddi verim kayıplarına yol açıyor.
Bu tehdit karşısında üreticiler, klasik yöntemlerin ötesine geçerek daha yaratıcı ve katılımcı çözümler aramaya başladı.
Başına ödül koydu: Kokarcayı getir, 1 TL’yi kap!
Asıl mesleği avukatlık olan ancak aynı zamanda çiftçilikle de uğraşan Yıldırım, kokarcanın bu yıl mahsullere ciddi zarar verdiğini fark edince harekete geçti. Mahalle sakinlerine çağrıda bulunan Yıldırım, canlı yakalanan her bir kahverengi kokarcayı sembolik bir ücret karşılığında satın alıyor.
Zararlıyla mücadele samuray arısıyla olacak
Toplanan yüzlerce kokarca ise çöpe gitmiyor; Giresun’daki Fındık Araştırma Enstitüsü’ne gönderilerek biyolojik mücadele aracı olan samuray arılarının beslenmesinde kullanılıyor.
Samuray arıları, kahverengi kokarcanın yumurtalarını hedef alarak zararlının doğal yolla çoğalmasını engelliyor.
“Tüm dünyanın kabusu oldu”
Projenin önemine dikkat çeken Mehmet Yıldırım, “Bu zararlı böcek sadece Türkiye’nin değil, dünyanın da baş belası. Tarıma büyük zarar veriyor. Biz de devletimizin mücadelesine destek olmak için böyle bir sistem başlattık. Bu böcek dünyayı tehdit edecek kadar tehlikeli olabilir. Herkes elini taşın altına koymalı” dedi.
Mahalle sakinleri de bu girişime gönülden destek veriyor.
Fındık için topluyoruz, para için değil
Kampanyaya katılanlardan Türkan Türkmen, “Kokarca fındığımıza ve doğamıza büyük zarar veriyor. Biz bu mücadeleyi para için değil, ürünlerimizi ve geleceğimizi korumak için yapıyoruz” diye konuştu.
Fındık, meyve, sebze… Her şeye zarar veriyor
Bu zararlı böcek, başta fındık olmak üzere elma, şeftali, mısır, domates ve fasulye gibi birçok ürüne ciddi zarar veriyor. Bitkinin meyvesine ve yapraklarına emgi yaparak hem kaliteyi düşürüyor hem de verimi azaltıyor. Üstelik sadece tarlada değil, sonbahar aylarında evlere ve binalara sığınarak rahatsızlık da yaratıyor.
Şimdiden 260 kokarca toplandı, hedef yaygınlaştırmak
Uygulama kısa sürede karşılık buldu. Şimdiden 260’tan fazla kokarca toplandı.
Yıldırım, bu modelin diğer köylere ve illere de örnek olmasını umuyor. Çünkü bu seferberlik, yalnızca zararlıyla mücadele değil; aynı zamanda çevre bilincini ve toplumsal dayanışmayı da büyütüyor.
Kahverengi kokarca nereden geldi?
Anavatanı Asya, ama artık her yerde: Kahverengi kokarca, aslında Uzak Doğu kökenli. Çin, Japonya ve Kore gibi ülkelerde doğal olarak bulunan bu tür, 1990’lı yıllarda yanlışlıkla Amerika Birleşik Devletleri’ne taşındı. Oradan da Avrupa’ya ve son olarak Türkiye’ye yayıldı. Türkiye’de ilk kez 2017 yılında Gürcistan sınırına yakın bölgelerde görülmeye başlandı. Bugün özellikle Doğu Karadeniz’de hızla yayılıyor.
Kahverengi kokarcayla mücadele, klasik ilaçlama yöntemleriyle tam anlamıyla başarı sağlanamıyor. Çünkü bu böcek, doğada çok az doğal düşmana sahip.
Bu nedenle Türkiye’de Tarım ve Orman Bakanlığı öncülüğünde, biyolojik mücadeleye ağırlık veriliyor. Bunların başında da, kokarcanın doğal düşmanı olarak bilinen Samuray arısı geliyor.
