Milyonlarca vatandaşı ilgilendiren yeni emeklilik düzenlemesi için çalışmalar hız kazandı. 2025 yılı içinde hayata geçirilmesi beklenen Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) ile emeklilik sonrası maaşların düşmesinin önüne geçilecek. Yeni sistemle, çalışanlar mevcut sosyal güvenlik sistemine ek olarak ikinci bir emeklilik hakkına sahip olacak.
Türkiye’de emekli olduktan sonra çalışmanın önünde herhangi bir yasal engel bulunmuyor. Bu nedenle emekli çalışan sayısı oldukça yüksek. Bunun en önemli nedenlerinden biri, emekli maaşlarının genellikle çalışma hayatındaki ücretlerden daha düşük olması. Gelir kaybını telafi etmek isteyen birçok emekli, yeniden iş hayatına dönüyor. Ancak emeklilik sonrası çalışmaya devam edenler için Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) kesintisi uygulanıyor. Bu durum, maaşlarda ek bir düşüşe neden oluyor ve emeklilerin kazançlarını olumsuz etkiliyor.
Çifte Emeklilik Fırsatı: Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi Geliyor
Türkiye’de emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenler için yeni bir sistem devreye giriyor. Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) ile çalışanlar, emeklilik maaşlarını destekleyecek ikinci bir gelir elde edebilecek. İşte sistemin detayları…
Kimler İkinci Emeklilikten Yararlanacak?
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi, çalışma hayatında yer alan tüm çalışanlara açık olacak. Bunun yanı sıra, daha önce emekli olup çalışmaya devam edenler de bu sisteme dahil olarak ikinci emeklilik hakkına sahip olabilecek.
Sistem Nasıl İşleyecek?
Çalışanlar, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) dışında ikinci bir prim ödeme sistemine dahil edilecek. Böylece hem SGK’ya hem de TES’e prim ödenecek. Bu sistem, halihazırda 45 yaş altına uygulanan Otomatik Katılım Sistemi (OKS) modeline benzer şekilde işleyecek ve çalışanların birikim yapmasını sağlayacak.
Otomatik Katılım Sisteminde Mevcut Şartlar Neler?
Bugün uygulanan OKS’de, çalışanların ücretlerinden her ay en az %3 oranında kesinti yapılarak bireysel emeklilik primleri biriktiriliyor. Ancak bu sistem isteğe bağlı olduğu için çalışanlar diledikleri zaman çıkabiliyor. Yeni TES modelinde ise sistem zorunlu olacak ve belirlenen sürenin sonunda emeklilik hakkı kazanılacak.
Prim Ödemeleri Nasıl Yapılacak?
Tamamlayıcı emeklilik sisteminde üçlü bir katkı modeli uygulanacak:
Çalışan, brüt maaşının en az %3’ünü prim olarak ödeyecek.
İşveren, çalışanın ödediği kadar ek katkı yapacak.
Devlet, ödenen toplam primin %30’u kadar ilave katkı sağlayacak.
Bu model, çalışanların daha fazla birikim yapmasını ve emekli olduklarında ek gelir elde etmelerini amaçlıyor.
Emeklilik İçin Hangi Şartlar Geçerli Olacak?
Mevcut bireysel emeklilik sisteminde emeklilik yaşı 56 olarak uygulanıyor. Yeni TES modelinde de en az 10 yıl sistemde kalan ve 56 yaşına ulaşanlar emekli olabilecek. Ancak, düzenlemeye bağlı olarak bu yaş sınırının 60’a çıkarılması da gündemde.
2000 yılı sonrası SGK girişli çalışanlar için 7.000 gün prim ve kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş şartı bulunuyor. TES ile bu çalışanlar SGK’dan önce tamamlayıcı emeklilik maaşı almaya başlayabilecek.
SGK İle Bağlantısı Olacak mı?
Tamamlayıcı emeklilik sistemi, SGK’nın alternatifi olmayacak. SGK’ya prim ödemeleri devam ederken, çalışanlar ek bir sistem üzerinden ikinci bir maaş kazanacak. Bu nedenle TES’e dahil olanların SGK’dan çıkmasına gerek kalmayacak. İşveren hem SGK’ya hem de tamamlayıcı emeklilik sistemine prim ödemeye devam edecek.
İkinci Emeklilikten Maaş mı Yoksa Toplu Para mı Alınacak?
TES’ten emekli olanlara iki farklı seçenek sunulacak:
Aylık düzenli maaş alma
Toplu para çekme
Bu sayede çalışanlar, ihtiyaçlarına uygun şekilde emeklilik ödemelerini alabilecekler.
Sistem Kıdem Tazminatıyla Bağlantılı mı?
Tamamlayıcı emeklilik sistemi, kıdem tazminatı uygulamasıyla doğrudan bağlantılı değil. SGK ve TES, birbirini tamamlayan ancak birbirinden bağımsız sistemler olarak çalışacak.
Sistem Ne Zaman Uygulamaya Girecek?
Tamamlayıcı emeklilik sistemi, Orta Vadeli Program kapsamında yer aldı. Buna göre, yasal düzenlemenin 2025 yılının son çeyreğinde tamamlanması planlanıyor.
Emekli Çalışanların Hakları Korunacak mı?
Emekli olduktan sonra çalışanlar, diğer çalışanlarla aynı özlük haklarına sahip olmaya devam edecek. Bu kapsamda:
Kıdem tazminatı, izin hakları ve işe geri dönüş hakları korunacak.
50 yaş üstü emeklilere 20 günden az izin verilemeyecek.
Emekli Çalışanlar Rapor Parası Alabilir mi?
Emekli olduktan sonra sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışanlar, hastalık veya doğum nedeniyle geçici iş göremezlik ödeneği alamıyor. Ancak iş kazası ve meslek hastalığı durumlarında farklı düzenlemeler geçerli oluyor.
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi ile çalışanlar, emekli olduktan sonra gelir kaybı yaşamadan ek bir maaş kazanabilecek. 2025 yılında devreye girmesi beklenen sistem, hem emeklilik planlamasını güçlendirecek hem de çalışanlara ikinci bir emeklilik imkânı sunacak.
