İlk güne geçer not: İşletmeler genel olarak kurallara uysa da ilk gün acemiliği nedeniyle bazı aksaklıklar yaşandı

Koronavirüsle mücadelede kritik eşiğin aşılması ile kontrollü normalleşme yolunda ilk adımlar atıldı. 21 Mart’ta kapatılan berber ve kuaförler ile gönüllü olarak kepenk indiren AVM’ler dün yeniden kepenklerini açtı. Semt pazarlarında tekstil ürünlerinin satışı da dün itibariyle serbest bırakıldı. Günler sonra müşterilerine hizmet vermeye başlayan berber, kuaför ve AVM’lerin Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan normalleşme rehberlerine uyup uymadıklarını yerinde test ettik. İşletmeler genel olarak kurallara uymaya çalışsa da bazı yanlışlıklar da gözümüzden kaçmadı.

İlk durağımız saat 09.00 ile 21.00 saatleri arasında çalışacak olan berberler oldu. Daha önceden randevu aldığımız İkitelli’de bulunan Burcu Erkek Kuaförü’nde, mesai açılış saatinden önce başladı. Koronavirüs tedbirleri kapsamında kullanımı yasaklanan malzemeler depoya kaldırıldı. Dezenfektanlarla tıraş makinası, makas, tarak, koltuklar ve tezgah dezenfekte edildi.

Berberin 51 gün sonraki ilk müşteri ise yine berber oldu. Berber çalışanı İbrahim Aksu, iş yeri sahibi İsa Keskin tarafından saç ve sakal tıraşı edildi. Ardından müşterilere geçildi. Tıraşa başlanmadan önce eller dezenfekte edildi, sonra ağız maskesi ile yüz siperliğini takıldı. Eski tıraş örtüleri yerine tek kullanımlık naylon önlükler kullanıldı. Ardından tıraş başladı. Saç kesimi yapıldıktan sonra sakallar da yeni düzenleme gereği jiletle değil sadece makine ile kısaltıldı.

Düzenlemeler gereği tıraş esnasında yasak olduğu için fırça kullanılmadı. Daha önce kullanılan tekstil havlular da yerini tek kullanımlık kâğıt havlulara bıraktı. Fön makinesi tıraş boyunda hiç çalıştırılmadı. Tıraş bittikten sonra ikinci müşteri için dezenfekte aşamasına geçildi. Tek kullanımlık örtü ve havlu çöpe atılırken, tıraş aletleri ve makinalar temizlendi. Berber koltuğu ve tezgâh dezenfektan ve deterjanlı su ile temizlendi. İkinci müşteri tıraş koltuğuna oturmadan önce berberin içi 15 dakika boyunca havalandırıldı.

Üç koltuklu berberde orta koltuk boş bırakılırken, sıradaki müşteriler dışarıda bekletildi. Tek kullanımlık örtü ve havluların kullanılmaya başlamasıyla tıraş fiyatlarında artış oldu. Berberler, yapılan yeni düzenleme ile artan maliyetler ve sınırlı sayıda müşteri tıraş edileceği için maddi olarak bir nebze zor duruma düşmekten kurtulacaklarını söylediler.

İkinci durak ise kuaförler oldu. Randevu ile gittiğimiz ilk kuaförde de hijyene hassasiyet gösterildi. Tek kullanımlık ürünler kullanıldı, maske, sosyal mesafe konusundaki yönergelere uyuldu. Randevusuz müşteri gibi gittiğimiz diğer kuaför ise yasak olmasına rağmen bizi içeri kabul etti. İçerisi boştu ancak koltuktaki müşterilerin maskesi yoktu. Kuaförlerin ellerinde eldiven yoktu ama işlemleri yaparken eller dezenfekte edildi. İşlemimiz bittikten sonra neden bazı kurallara uyulmadığını sorduğumuzda ‘ilk gün acemiliği’ olduğu söylendi.

AVM’ler kuyrukla açıldı

Normalleşme sürecinde tüm gözler alışveriş merkezlerindeydi. Kovid-19 tedbirleri kapsamında 20 Mart tarihinden itibaren kademeli olarak kapatılan AVM’lerde normalleşme sürecine girildi. Çoğu AVM’de az sayıda insan olmasına rağmen bazı AVM’lerin girişlerinde uzun kuyruklar oluştu. Mağazaların yüzde 90’ına yakını ise kapılarını açmayarak müşteri kabul etmedi. AVM’lerin giriş ve çıkışları tek kapıdan yapılmaya başlandı. Alışveriş merkezine ilk girdiğiniz anda güvenlik görevlileri maske ve ateş ölçüm kontrolünde bulundu. Maskesi olmayan ve ateşi 38 ve üzeri olan kişiler içeriye alınmadı. Giriş sırasında sosyal mesafe kuralı hatırlatılarak, dezenfektan kullanılması yönünde uyarılarda bulunuldu. Alışveriş merkezi içerisinde sosyal mesafe kuralları ve el yıkama talimatlarını içeren afiş ve broşürlerin hazırlandığı dikkatlerden kaçmadı.

Çoğu dükkanın kapalı olduğunu gören kişiler kısa süre içerisinde AVM’lerden ayrıldı. Açık olan mağazalarda ise kullanılan ürünlerin alınmaması halinde görevlilere verilmesi ve yeniden kullanılmaması yönünde uyarılarda bulunuldu. Temizlik görevlilerinin ise kişilerin temasta bulunduğu, asansör, yürüyen merdiven ve kapı kolları gibi noktaları temizlediği görüldü. Bazı kişiler ise güvenlik görevlilerine “Neden mağazalar kapalı. Buraya alışveriş yapmaya geldik ama mağazalar açık değil” ifadelerini kullanarak tartışmaya girdi. İstanbul Beylikdüzü’nde bulunan bir AVM önünde ise uzun kuyruklar oluştu. Bazı vatandaşlar AVM önündeki banklarda oturarak açılışı bekledi. Kuyruktakilerin maske taktıkları görülürken, bazı vatandaşların ise sosyal mesafe kuralına uymaması dikkat çekti. Bazı AVM’ler ise kapılarını Haziran ayında açma kararı aldı.

Tekstile pazar izni

AVM’lerin yanısıra pazarlarda da normalleşme süreci başladı. Yaklaşık 45 günden bu yana satışı yasaklanan tekstil ürünleri yeniden tezgahlardaki yerlerini aldı. Ancak 2 günlük sokağa çıkma kısıtlamasının ardından vatandaşlar pazar alanlarındaki sosyal mesafe kuralını unuttu. Tekstil ürünlerinin satışı yapılmasına rağmen aynı ürünü birden fazla kişinin temas ettiği ve temas sonrası dezenfekte işleminin yapılmadığı görüldü. Yine meyve ve sebze tezgahlarında da uzun kuyruklar oluşurken seçme yasağı olmasına rağmen vatandaşlar ürünleri seçmeden almadı.Sokaklar doldu

Sokaklar doldu

Kuaförler ve AVM’lerin açılmasıyla cadde ve sokaklarda hareketlilik arttı. Ankara’nın işlek noktalarından 15 Temmuz Kızılay Milli İrade Meydanı’nda ve Ankamall alışveriş merkezinin etrafındaki Gazi Bulvarı ile Mevlana Bulvarı’nda yaya ve araç trafiğinde yoğunluk gözlendi. İstanbul’da da kontrollü sosyal hayata geçişin ilk gününde, çarşı ve pazarlarda hareketlilik yaşandı. Yerli ve yabancı turistlerin ilk uğrak yeri olan Eminönü Meydanı’nda ise kontrollü sosyal hayata geçişle birlikte yaşanan yoğunluk dikkati çekti.

İstiklal’de kurala uyuluyor

Koronavirüs tedbirleri kahsamında 3 metre sosyal mesafe kuralı ve maske takma zorunluluğu getirilen Taksim’deki İstiklal Caddesi’nde, vatandaşların kurallara uyduğu gözlendi. Caddenin girişine kurulan stantlarda, Beyoğlu Belediyesi ekiplerince vatandaşların ateşleri ölçüldü, ellerine dezenfektan sıkıldı ve maskeleri olmayanlara maske verildi. Koronavirüs nedeniyle uzun bir süredir iş yerleri kapalı olan esnaf, kontrollü sosyal hayata geçişin ilk gününde kepenklerini açtı. İş yerlerinde ilk olarak temizlik yapan esnaf, dükkanlarının girişine dezenfektan, kolonya ve maske koyarken, müşterileri de ateşini ölçerek içeri aldı. İş yerlerinde çalışan müşteri temsilcileri ve satış danışmanları, maske ve siperlik ile çalışırken maskesiz müşteriler içeri kabul edilmedi. Müşteri ile çalışan arasında mesafe olması için bazı iş yerlerinde alınan bariyer önlemleri dikkati çekti. Yoğunluk yaşanan iş yerlerinde ise müşteriler sırayla içeri alındı.