Ukrayna’da ateşkes için yoğun mesai harcanan şu günlerde, Trump’ın Özel Temsilcisi Witkoff ve Rus diplomat Uşakov’un telefon görüşmesi medyaya sızdırıldı. Ses kaydının ateşkes görüşmelerinde anlaşma umudunun oluştuğu bir anda gerçekleşmesi "baltalama girişimi" diye tanımlandı. Batılı 3 medya kuruluşuna sızdırılan görüşmenin arkasında hangi istihbarat kuruluşlarının olduğu merak ediliyor.
Ukrayna savaşının bitirilmesi için hazırlanan barış planının uygulanıp uygulanmayacağı merak konusuyken Trump'ın Özel Temsilcisi Witkoff'un Kremlin'in Dış Politika Danışmanı Yuriy Uşakov'la yaptığı gizli telefon görüşmesi basına sızdı. Geçtiğimiz günlerde görüşmeler devam ederken yine basına sızdırılan, Washington tarafından hazırlanan 28 maddelik ilk taslak, Avrupa ve hatta ABD içinde sert tepkilere neden olmuştu. Ukrayna’ya ağır şartlar dayatılan planın müzakereleri sürerken, sürece zarar verecek bir girişim daha yaşandı. Bloomberg, Wall Street Journal ve Axios’a servis edilen görüşmede Witkoff ve Uşakov'un ikili diyalogları yer aldı.
PUTİN TRUMP’A ÖVGÜLER DİZSİN
Bloomberg, Witkoff'un Uşakov'a 14 Ekim'deki telefon görüşmesinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Trump'a nasıl yaklaşması gerektiğine dair tavsiyelerde bulunduğunu iddia etti. Yaklaşık beş buçuk dakika sürdüğü belirtilen görüşmede Witkoff'un Gazze anlaşmasını örnek göstererek Rusya ve ABD arasında da benzer bir "barış planı paketi" hazırlanabileceğini söylediği ifade ediliyor. Witkoff'un görüşme sırasında Putin'in Trump'ı arayarak Gazze anlaşması için tebrik etmesi ve Trump'a "barış insanı" olarak övgüler dizmesi gerektiğini söylediği aktarılıyor. Zelenski’nin 17 Ekim'deki Beyaz Saray ziyaretine değinen Witkoff, "Zelenski cuma günü Beyaz Saray’a geliyor. Mümkünse patronlarımızı cuma günkü görüşmeden önce bir telefon görüşmesine alalım" dedi. Bu tavsiyelerden iki gün sonra Rusya'nın talebi üzerine Putin ve Trump telefonda görüştü.
RUS DİPLOMATLARIN GÖRÜŞMESİ DE SIZDI
Bloomberg, Ushakov ve Putin'in Dış Siyaset danışmanı Dimitriev arasındaki bir görüşmeyi de kamuoyuna sundu. Görüşmede, Putin'in Trump'la yapacağı telefon görüşmesinden önce hangi taleplerin sunulması gerektiği konuşuldu. Toprak taleplerinden bahseden Ushakov, "Evet, maksimum düzeyde olması gerekiyor, sence de öyle değil mi" diye konuştu.. Dimitriev, "Hayır, bak. Bence bu belgeyi bizim pozisyonumuzdan hazırlayalım ve ben gayri resmi olarak iletirim, bunun tamamen gayri resmi olduğunu açıkça belirtirim" diye yorumladı. Kremlin, daha önce de Ukrayna'nın silahsızlandırılması, toprak vermesi ve "Nazilerden arındırılması" gibi talepler sunmuştu. Dmitriev, bu talepleri öne çıkardı. İkili, Dmitriev'in planında anlaştı.
KREMLİN: ENGELLEMEK İÇİN SIZDIRILDI
Uşakov telefon görüşmesinin sızdırılmasını, olası barış görüşmelerini sabote etme girişimi olarak niteledi. Rus televizyonuna konuşan Uşakov "Neden sızdırıldı? Engellemek için herhalde. İlişkileri iyileştirmek için yapılmış olamaz" dedi. Witkoff'un Rus tarafıyla yürüttüğü temasla ilgili soruya Trump, salı günü gazetecilere verdiği demeçte görüşmenin detaylarını bitmediğini ancak "standart müzakereler" olduğunu söyledi. "Bir anlaşma yapıcı böyle çalışır" diye konuşan Trump "Bak onlar bunu istiyor deyip onları ikna etmen gerekir. Ukrayna'ya da aynısını söylediğini hayal edebiliyorum çünkü her iki tarafın da alıp vermesi gerekiyor" dedi.
WITKOFF MOSKOVA’YA DRISCOLL KİEV’E
Diğer yandan ABD Başkanı Trump, Witkoff'a Putin'le görüşme talimatı verdiğini belirterek, iki ülkenin liderleri ile ancak "anlaşma kesinleştiğinde veya son aşamasına geldiğinde" görüşebileceğini bildirdi. Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak ise ABD Kara Kuvvetleri Sekreteri Daniel Driscoll'un, "barış planını" görüşmek için bu hafta Kiev'e gelmesini beklediklerini bildirdi.
HANGİ İSTİHBARAT BİRİMİ SIZDIRDI
İki diplomat arasındaki görüşmenin aynı anda Axios, Bloomberg ve Wall Street Journal’a sızdırılması, olayın bir istihbarat operasyonu olabileceği ve ateşkesi görüşmelerini baltalama amacı güttüğü iddialarını gündeme getirdi. Rus istihbarat birimlerinin Trump’ın imajını zedeleyerek görüşmelerde avantaj elde etmeye çalışabileceği düşünülüyor. Nitekim ABD kamuoyunda planın Rusya tarafından yazılmış olabileceği iddia edilmiş ve Trump yönetimi hedef alınmıştı. Plandan memnun olmayan ve alternatif taslak üreten Avrupa devletlerinin de Trump’ı baskılamak için görüşmeyi sızdırmış olması muhtemel. Sızdırma yapılan 3 ajansın da Amerikan menşeli olması, ABD’deki derin yapının Trump üzerindeki baskıyı artırmak için bu yola başvurmuş olabileceği değerlendirmesine neden oluyor.
